Grip op aselect preventief fouilleren

In het coalitieakkoord hebben we afgesproken dat preventief fouilleren mogelijk blijft, maar met strenge kaders, zorgvuldigheid en doelmatigheid. D66 is zeer terughoudend met het middel, daarom blijven we kritisch kijken naar de inzet. In de raad van 11 mei hebben we daarom een motie ingediend waarin we voortaan geïnformeerd worden waarom een veiligheidsrisicogebied wordt vastgesteld of verlengd; dat is een gebied waar dan preventief kan worden gefouilleerd. Daarnaast heeft de Burgemeester naar aanleiding van vragen van D66 belooft bewoners met een brief te informeren hierover. Daardoor weten bewoners ook dat preventief fouilleren in hun wijk kan plaatsvinden. “Zo houden we grip op en transparantie over preventief fouilleren”, aldus fractievoorzitter Agnes Maassen.

Hoe werkt he

Preventief fouilleren is het fouilleren van personen in een gebied dat de burgemeester aanwijst: een veiligheidsrisicogebied. Zo’n gebied wordt aangewezen na overleg met de driehoek (hoofdofficier van justitie, de korpschef van de politie en de burgemeester). Wanneer er bijvoorbeeld sprake is van bedreiging, of geweld met gebruik van wapens. Na een bevel van de officier van justitie mag de politie in die gebieden aselect auto’s en kleding onderzoeken. Er is op dat moment geen verdenking tegen de persoon die gefouilleerd wordt.

Motie: ‘Heiligt het doel de middelen?’

Samen met Denk en Volt roepen we het college op om te blijven waarborgen dat er niet groepsgericht zonder afwijkende gedragsindicatie, maar alleen “zonder aanzien des persoons” preventief gefouilleerd zal worden door de politie in de aangewezen veiligheidsrisicogebieden, door het ‘Handelingskader proactief controleren’ nogmaals onder aandacht te brengen binnen de Rotterdamse politie-eenheid. Daarnaast wordt er bij vaststelling van een veiligheidsrisicogebied een toelichting gestuurd naar de raad over waarom de noodzaak tot aanwijzing van de veiligheidsrisicogebieden in kwestie nodig is of blijft – hetgeen wat preventief fouilleren mogelijk maakt – met hierin aandacht voor het subsidiariteitsbeginsel en objectieve- en subjectieve veiligheid. De motie is met een meerderheid van de stemmen aangenomen, alleen Leefbaar Rotterdam, VVD en BIJ1 stemden helaas tegen.

Dat is belangrijk, want we moeten het behoorlijk optreden van de politie toetsen aan het proportionaliteitsbeginsel en het subsidariteitsbeginsel. Het aanwijzen van een veiligheidsrisicogebied is ook een zwaar instrument, waarbij de actuele onderbouwing stevig dient te zijn. Bovendien kent groepsgericht preventief fouilleren het risico van oneerlijke behandeling en niet strookt met het uitgangspunt van preventief fouilleren zonder aanziens des persoons.