Algemene Beschouwingen bij begroting 2024-2027

Fractievoorzitter Mark Intres sprak op 9 november 2023 de algemene beschouwingen uit bij de begroting 2024-2027 van de gemeente Purmerend. Hieronder de integrale tekst:

Beste Purmerenders,


Met veel inwoners van Nederland en Purmerend gaat het gelukkig goed. De economie is sterk hersteld na de coronaperiode, veel mensen hebben werk en een goed inkomen. Tegelijkertijd hebben de gestegen energiekosten kwetsbaarheden rond armoede aan het licht gebracht, – hebben veel van onze inwoners nauwelijks kans op een geschikte woning – en leiden spanningen door conflicten in de wereld tot minder tolerantie, ook in Purmerend.

Wie de actualiteiten in de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen volgt, hoort twee woorden steeds terugkomen: ‘onzekerheid’ en ‘onbehagen’. – In het eigen leven ervaren veel mensen onzekerheid. En als het gaat om de samenleving als geheel voelen veel mensen onbehagen.

De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid schreef hier onlangs een analyse over. Het advies aan politici en beleidsmakers is om zich vooral te richten op de grip die onze inwoners hebben op hun leven. Dat past volledig bij het mensbeeld van D66: wij hebben vertrouwen in elkaar en in de kracht van iedereen, individueel en gezamenlijk. De overheid moet die kracht niet beperken, maar faciliteren. De burger niet op afstand houden, maar samen optrekken. De burger niet wantrouwen, maar veel meer vertrouwen. Dat geldt – en ik benadruk dat – zeker óók voor het college ten opzichte van de oppositie in de gemeenteraad.

Snelle veranderingen
We zijn getuige van soms snelle veranderingen. Onder meer door gebeurtenissen in de wereld, zoals in Oekraïne en in Israël en Gaza. Deze militaire conflicten en spanningen hebben ook hun weerslag op Purmerend. Door gevoelens van onzekerheid, door oplopende inflatie, door de komst van vluchtelingen… Hoeveel grip hebben mensen daarop?

Mensen willen iets heel menselijks: niet het gevoel hebben machteloos te zijn. We zien daar in onze gemeente veel voorbeelden van, onder meer rond de opvang van ontheemden, maar ook bij plannen voor woningbouw en het groen in hun buurt. Het is onze dure plicht om onze inwoners meer grip te geven op hun leven en leefomgeving.

Onzekerheden
We bespreken de begroting, dus natuurlijk noem ik ook de financiële afgrond voor gemeenten, die nog steeds dreigt na 2025. Het is onmogelijk om zo op de langere termijn te begroten. En ook op korte termijn ontstaan problemen. D66 steunt de onconventionele maatregel om geen meerjarig sluitende begroting vast te stellen. Het Rijk moét de gemeenten tegemoet komen.

Onze inwoners hebben óók te maken met stijgende rekeningen, onder meer voor energie. Inmiddels leeft 10 procent van de kinderen in Nederland in armoede! Dat is funest voor de gelijke kansen voor iedereen, waar D66 pal voor staat.

Een verandering die onzekerheid met zich meebrengt, is het messenverbod dat we sinds kort in Purmerend kennen. Op de najaarskermis werd voor het eerst preventief gefouilleerd. Het is een historische maatregel, die we in Purmerend niet eerder hebben gezien.

Als ik het heb over veranderingen, doel ik ook op weersextremen. Deze zomer zagen we de beelden van bosbranden en aardverschuivingen in grote delen van Europa. En we weten dat we ons kunnen opmaken voor meer natuurgeweld. Ook in Nederland, ook in Purmerend.

Wat vindt D66?
D66 is een positief-kritische partij. Wij zijn optimistisch. Zelfs in tijden vol onzekerheid en onbehagen zien wij kansen om vooruit te gaan, om de schouders eronder te zetten. En dat is hard nodig.

Wij stellen vast dat het college ondanks de moeilijke financiële situatie vasthoudt aan de hoge ambities. De keuzes die het college maakt, zijn ook grotendeels onze keuzes. Wij hopen dat alles kan, maar we vinden ook dat we realistisch moeten zijn. We moeten er rekening mee houden dat niet alles kan. En dat we opnieuw keuzes moeten maken. D66 denkt daar graag constructief over mee. 

Voor D66 is een leidend principe daarbij: geef inwoners grip op hun leven en hun leefomgeving, wees transparant en laagdrempelig en bied vertrouwen.

Een vraag die we hebben aan het college en aan de andere partijen in de gemeenteraad is: hoe kijkt u naar het onbehagen en de mate van grip die onze inwoners hebben op hun leven en hun leefomgeving? Wat kunnen en moeten we samen doen om hier meer vorm aan te geven?

Moties D66
D66 dient bij deze begroting vier moties in. Om iets te doen aan het tekort aan huisartsen in een groeiende en vergrijzende gemeente. Om met de miljoenen die we van het kabinet krijgen voor klimaat en energie onze ambities te verhogen. Om ons financieel voor te bereiden op de gevolgen van weersextremen, zoals na de zomerstorm in juli dit jaar. Om de Beemster consequent de aandacht te geven die terecht is als het over de gehele gemeente gaat, we zijn immers alweer een tijdje samen.

Slotwoord
Tot slot: D66 ondersteunt de keuzes van het college in deze begroting op hoofdlijnen. Wij maken ons echter zorgen over de houdbaarheid van de ambities, gegeven alle onzekerheden. Zie de situatie van de Stadsverwarming. Zie de oplopende kosten voor de uitbreiding van het Leeghwaterbad. De grens is wat ons betreft nu bereikt.

En D66 streeft naar zo veel mogelijk autonomie en grip van onze inwoners op hun eigen situatie. Wij hebben vertrouwen in elkaar. Zoals u D66 kent, zullen wij hiervoor waar nodig met voorstellen blijven komen.

Dank u wel.