Algemene Beschouwingen bij begroting 2023

Beste Purmerenders,

We bespreken deze eerste begroting na de fusie van Purmerend en Beemster tegen een achtergrond van crises. De oorlog in Oekraïne, de energiecrisis, de asielcrisis, de stikstofcrisis… De inflatie tiert welig, er is woningnood, er zijn grote personeelstekorten. En het is nog maar de vraag in hoeverre we de coronacrisis achter ons hebben gelaten.

Deze ontwikkelingen leiden tot zorgen en onzekerheden voor onze inwoners en ondernemers. En juist in tijden van spanning en onzekerheid moeten we perspectief blijven bieden. Dat is een gezamenlijke verantwoordelijkheid, van college en raad.

Voorzitter, het baart D66 zorgen dat het aantal sociale huurwoningen in Purmerend vorig jaar met één is afgenomen. Dat is een beeld dat wij niet aan onze inwoners willen presenteren. Wij horen graag een reactie van het college hierop. Ook op de uitspraak van de Raad van State vanochtend over stikstof: wat betekent dit voor Purmerend?

D66 is positief over de plannen voor bedrijventerrein De Koog. Met de bedrijvigheid, de onderwijsvoorzieningen, de sportverenigingen en de grote potentie van H20 kan dit gebied een campus worden, waar niet alleen plek ontstaat voor hbo-onderwijs, maar ook voor wetenschappelijk onderzoek. En natuurlijk kunnen ook hier woningen komen, onder meer voor starters en studenten.

De bouw van duizenden woningen zorgt ervoor dat het voller en drukker wordt, en het belang van groen wordt daarmee groter. D66 kijkt uit naar de visie op de Oostflank, maar zal in dit licht zeer kritisch zijn op bouwen in Provinciaal Landelijk Gebied. D66 staat voor een gezonde groei van onze gemeente. De vele bestemmingsplanwijzigingen in Beemster vragen daarbij om een glasheldere kijk op de kernkwaliteiten van het werelderfgoed.

Ook in financiële zin is er veel onzekerheid. Het gevreesde ‘ravijn 2026’ is door een eenmalige bijdrage van het kabinet minder diep geworden, maar nog altijd een afgrond. Terughoudendheid is dus na 2025 geboden. Door ervan uit te gaan dat we in 2026 hetzelfde bedrag krijgen uit het Gemeentefonds als in 2025 nemen we een risico. – Een risico waarmee de provincie als toezichthouder wel eens niet akkoord zou kunnen gaan. We horen graag hoe het college dit ziet en hiermee wil omgaan.

Voorzitter, het college legt ons in de begroting ‘essentiële’ en ‘noodzakelijke’ keuzes voor. D66 heeft daar moeite mee. Want door de keuzes zo te noemen, worden ze ontdaan van politiek. Wat ‘essentieel’ of ‘noodzakelijk’ is, móeten we immers wel doen. Wij vinden het jammer en ongepast dat de keuzes als zodanig zijn gepresenteerd. De gemeenteraad kan immers altijd anders besluiten.

Voorzitter, in de laatste Omnibusenquête komt naar voren dat veel mensen niet de vrijheid voelen om zichzelf te zijn. Het lijkt erop dat een groeiend aantal mensen zich gediscrimineerd voelt. D66 zal de komende jaren samen met het college en de raad meer werk maken van gericht beleid om dit aan te pakken.

De gesprekken op straat en aan de keukentafel gaan vooral over de stijgende energieprijzen. Steeds meer inwoners hebben moeite om rond te komen. En de prijzen zouden wel eens langere tijd hoog kunnen blijven. Hier zijn incidentele maatregelen van het Rijk onvoldoende. We moeten ook lokaal vol aan de slag om de hogere lasten te dempen.

Hadden we nu maar eerder méér werk gemaakt van de energietransitie. Van zonnepanelen op daken, van het isoleren van woningen… Dan waren de gevolgen van de stijgende energierekeningen nu minder groot. Natuurlijk moeten we de energiecrisis aangrijpen om alsnog snel resultaten te boeken.

Het verbaast D66 dan ook zeer dat we ‘essentiële’ en ‘noodzakelijke’ keuzes krijgen voorgelegd, zonder ook maar één keuze op het gebied van duurzaamheid of de energietransitie. Wel iets over een buitenzwembad, maar als iets nú essentieel is, voorzitter, is het haast maken met het helpen van onze inwoners en ondernemers om minder afhankelijk te worden van aardgas.

Daarom vraag ik het college en alle partijen in de raad: doen we in deze begroting genoeg om onze inwoners hiermee te helpen? Zouden we niet een essentiële keuze moeten maken om méér te doen?

D66 dient samen met andere partijen moties in die als voorbeeld dienen van wat we méér kunnen doen. Zoals het aanpakken van eenzaamheid onder jongeren, het in beeld brengen van de verkeersveiligheidssituatie rond scholen en op schoolroutes, het gericht versterken van biodiversiteit… inzetten op isolatie, natuurlijk. En het zou goed zijn als er een warmtefonds komt, dat wordt gevoed met rendement van de Stadsverwarming Purmerend. Laat onze inwoners en het klimaat daarvan profiteren.

Wij doen hier voorstellen voor. Laten we er samen werk van maken; hier kunnen we een verschil maken! Zodat we het perspectief kunnen bieden dat nodig is in onzekere tijden.

Dank u wel.