Meetbare doelen bij subsidie voor waardevol werk bibliotheek

De bibliotheek heeft veel maatschappelijke waarde. De functie van de bibliotheek is door de jaren heen breder geworden. Van een uitleenpunt voor boeken is de bieb nu veel meer een organisatie die zich inzet voor leesbevordering, het tegengaan van laaggeletterdheid, een digitale hulpplek en een ontmoetingsplek voor jong en oud. De afgelopen jaren hebben veel overheden bezuinigd op bibliotheken, waardoor het aantal vestigingen minder is geworden. Toch verstrekt Purmerend nog altijd een subsidie van bijna € 2,5 miljoen per jaar voor de bibliotheek in onze gemeente. De Rekenkamer van Purmerend, die onderzoek doet naar de doelmatigheid van de uitgaven van de gemeente, heeft onderzocht of de gezamenlijke doelen van de bibliotheek en de gemeente worden gehaald.

D66 onderkent de grote waarde van de bibliotheek. In ons verkiezingsprogramma staat dat we de maatschappelijke functie van de bieb verder willen versterken. Wij zijn ook bereid om daar meer geld tegenover te zetten. Uiteraard moeten de ambities dan wel zo veel mogelijk worden bereikt.

Aandachtspunten uit het onderzoek

Het onderzoek van de Rekenkamer leidt tot positieve conclusies en tot enkele nadrukkelijke aandachtspunten. De medewerkers van de bibliotheek zijn zeer betrokken bij het werk dat ze doen en de bieb vervult een brede maatschappelijke functie. Tegelijkertijd stelt de Rekenkamer vast dat de resultaten van alle inspanningen niet goed zijn te meten. Hoewel de bibliotheek grote maatschappelijke ambities heeft, zijn de doelstellingen lang niet altijd meetbaar geformuleerd. Daardoor is voor het gemeentebestuur en de gemeenteraad niet goed na te gaan wat het effect is van alle inspanningen en van de verstrekte subsidie.

Aanbevelingen Rekenkamer

De Rekenkamer komt op basis van het onderzoek tot enkele aanbevelingen aan de gemeenteraad. Het is geen verrassing dat de eerste aanbeveling is om vanuit de gemeente zo veel mogelijk meetbare doelstellingen voor de bibliotheek te formuleren, die passen bij het gewenste beleid. De doelstellingen en de gemaakte afspraken moeten ook goed worden gemonitord en de voortgang in de uitvoering moet regelmatig schriftelijk worden vastgelegd, adviseert de Rekenkamer. Ten slotte luidt het advies aan de gemeenteraad om de bibliotheek stappen te laten ondernemen om meer vrijwilligers aan te trekken. Voor de vele activiteiten die de bibliotheek organiseert, zijn vrijwilligers immers onmisbaar.

Wijzigingsvoorstel in raadsvergadering

De gemeenteraad kreeg het voorstel om de logische aanbevelingen van de Rekenkamer over te nemen. In de raadsvergadering van 22 mei 2025 deden de Ouderenpartij AOV, Gemeentebelangen Purmerend en PB21 echter het voorstel om de laatste aanbeveling niet over te nemen. Zij zijn van mening dat het aantrekken van vrijwilligers een zaak is van de bibliotheek zelf. D66 erkende dat, maar merkte ook op dat de vrijwilligers essentieel zijn voor het realiseren van de resultaten waarvoor de gemeente een subsidie verstrekt. Daarom mag de gemeente best aan de bibliotheek vragen om hier blijvend werk van te maken. Bovendien is het schrappen van de aanbeveling niet door de gemeenteraad besproken met de Rekenkamer. D66 vindt het niet netjes om eenzijdig een aanbeveling uit een onderzoek van onze Rekenkamer niet over te nemen, zonder de Rekenkamer daarover te horen.

Gemeentebelangen Purmerend was het met dat laatste eens. De partij opperde de suggestie om de Rekenkamer voortaan uit te nodigen bij de bespreking van hun rapporten in de raadscommissies. D66 noemde dat een goed plan.

Bij de stemming keerde D66 zich tegen het voorstel om de laatste aanbeveling niet over te nemen. Het voorstel werd door de gemeenteraad verworpen, met 13 stemmen vóór en 24 stemmen tegen. Het oorspronkelijke voorstel om alle aanbevelingen van de Rekenkamer over te nemen, kreeg daarna de unanieme steun van de gemeenteraad.