Spreektekst fractievoorzitter Jop bij begroting 2026

Het is inmiddels al ruim 7 jaar geleden dat ik de Nieuwkoopse politiek instapte. Niet uit een politiek nest, maar uit een familie waar het leven draait om hard werken, mensen helpen en samen de schouders eronder zetten. Mijn vader, als slager, leerde me dat je nooit moet klagen over wat niet lukt, maar moet kijken naar wat wél kan.

En dat is precies waar ik het vanavond over wil hebben. Over wat wél kan. Over lef. Over doen.

Want in onze gemeente zie ik een patroon dat me zorgen baart: terughoudendheid. Een voorzichtigheid die begrijpelijk is, maar die te vaak verlamt. En ik geloof dat Nieuwkoop beter kan. Dat wij beter kunnen. 

Op het gebied van wonen, duurzame energie en sociale veiligheid.

Laten we eerlijk zijn: het schiet niet op met de woningbouw. In het centrum van Ter Aar hebben we eindeloos gepraat, geschoven, en vervolgens met een amendement besloten nog een half jaar te nemen voor de verplaatsing van een paar huizen. 

In Noorden onderzoeken we hoe we het onderzoek naar het onderzoek gaan uitvoeren. En aan het eind komen we bij dezelfde conclusie als aan het begin: er moet iets gebeuren aan de ontsluiting.

Maar ondertussen… gebeurt er niets.

Voorzitter, het is begrijpelijk dat we zorgvuldig willen zijn. Maar zorgvuldigheid is iets anders dan stilstand. Elk half jaar vertraging betekent jongeren die langer thuis moeten wonen, gezinnen die geen kant op kunnen, ouderen die vastzitten in een te groot huis. Levens die op pauze staan.

We gooien onnodige hoepels op als gemeenteraad en wat D66 betreft moeten we toe naar een houding van ja, mits in plaats van nee, tenzij. Een houding die vraagt: “Wat kan wél?” in plaats van “Waarom niet?”

Want Nieuwkoop is een plek waar mensen willen wonen, niet wachten.

Een decennium aan vergaderingen, sessies, verslagen, maar er ligt nog geen enkel zonnepaneel van ónze gemeente zelf.

En toch staan we klaar om met een beschuldigende vinger naar de provincie te wijzen zodra zij zien dat er door stilstand in de regio niets gebeurt. Alsof dat de oplossing is. 

Maar de spiegel ligt hier, bij onszelf. 

Daarom daag ik het college uit om bij de beantwoording vanavond niet te wijzen naar anderen- niet naar de provincie, niet naar het Rijk, maar om eerlijk te reflecteren op onze eigen rol. Dus mijn eerste vragen aan het college zijn simpel: waarom ligt er nog geen zonnepaneel? En: wat hadden we zélf anders kunnen doen?

En dan, voorzitter, nog een vraag over de houding die wij als gemeente innemen. Want die houding zegt minstens zoveel als het beleid dat we voeren. Hoe ziet het college zijn rol eigenlijk voor zich? Is dat vooral aangeven wat niet kan, óf is het de plicht om in de regio op te komen voor wat wél kan?

Want hoe verhoudt die rol zich tot de recente keuze van de portefeuillehouder om aan te schuiven bij een verkiezingsdebat in de Provinciale Staten over windlocaties, terwijl vooraf al duidelijk was dat dit punt waarschijnlijk van de agenda zou worden gehaald… én tegelijkertijd afwezig te zijn bij een bijeenkomst met onze eigen inwoners in Langeraar, precies daar waar de zorgen over woningbouw en wind spelen?

Voorzitter, als we verwachten dat inwoners opkomen voor hun toekomst, dan mogen zij dat ook van ons verwachten. Het is goed om ambities te hebben op papier, maar de toekomst vraagt om daden. En als we duurzame energie écht belangrijk vinden, dan hoort daar bestuurlijke moed bij- moed om verantwoordelijkheid te nemen, om er te zijn waar het ertoe doet, en om te laten zien dat Nieuwkoop vooruit wil.

Iedereen moet zich veilig kunnen voelen- in het dorp, in de straat, in het eigen huis.

Maar we weten dat dat niet altijd zo is. Achter sommige voordeuren speelt geweld. En sommige plekken in onze openbare ruimte worden liever vermeden, zeker in de donkere uren.

Dat raakt vrouwen, mannen, kinderen en ouderen- ieder op een andere manier. Maar we moeten eerlijk zijn: vrouwen worden vaker getroffen. En de aard van het geweld is anders. De jonge vrouw die haar sleutels tussen haar vingers klemt onderweg naar huis. Die blokjes omloopt om donkere steegjes te vermijden. Dat is niet normaal. En tóch is het voor velen ‘normaal’ geworden.

Voorzitter, dat mag nooit wennen. Dat accepteert D66 niet. 

Vanavond dient de Nieuwkoopse raad daarom bijna gezamenlijk een motie over sociale veiligheid in. Een motie die beter wil luisteren, registreren, erkennen wat er speelt. En die werkt aan een plan van aanpak, met hulp van een klankbordgroep met volksvertegenwoordigers die ervaringen, ideeën en suggesties kunnen delen.

Want pas als we zien wat er gebeurt, kunnen we het veranderen. En die verandering vraagt iets van ons allemaal- van de raad, van onze organisatie, van inwoners. Zodat iedereen zich in Nieuwkoop veilig kan voelen: op straat, onderweg, én thuis.

Mijn dank is groot aan onze D66-fractieassistent Marit Kragtwijk die, samen met Lizet Keyzers van Samen Beter Nieuwkoop, het initiatief heeft genomen om tot dit voorstel te komen. 

Voorzitter, ik weet dat het verleidelijk is om te blijven doen wat we kennen. Om te zeggen dat het niet kan, of dat het te ingewikkeld is. Maar daar worden we geen sterkere gemeente van.

Nieuwkoop heeft behoefte aan bestuurders die durven. Die zeggen: we doen het, en we doen het samen. Die niet wachten op anderen, maar zelf het voortouw nemen.

Woningbouw die beweegt.
Energie die duurzaam is.
En een samenleving waarin iedereen zich veilig voelt.
Dat is het Nieuwkoop waar D66 in gelooft.
Een gemeente die vooruit durft te kijken, en niemand laat vallen onderweg.

Het kan wél