Inbreng Algemene Beschouwingen van fractievoorzitter Jop van der Pijl

Het is inmiddels ruim zeven jaar geleden dat ik de Nieuwkoopse politiek binnenstapte. Of beter gezegd: erin struikelde, dankzij enkele anderen hier in de zaal – je weet wie je bent. 
Ik zeg struikelen omdat ik namelijk helemaal niet uit een politiek nest kom. Geen lange gesprekken over ideologie aan de keukentafel. Mijn vader is slager. Sinds zijn jeugd werkt hij keihard voor zijn centen. Mijn moeder deed de huishoudschool en ging al vroeg bij hem in de zaak werken. Politiek? Dat was iets voor ‘de mensen in Den Haag’. Wij hadden het thuis over andere dingen. Over het weer. Over klanten. Over hoe het brood op de plank kwam. Of in ons geval – het vlees.

In het begin was het zoeken. Naar woorden, naar mijn eigen politieke kleur. Ben ik progressief – iemand die vooruit wil? Of conservatief – iemand die verandering spannend vindt? Sinds een jaar of 6 weet ik het. Ik sta hier omdat ik geloof in vooruitgang. Omdat ik wil dat het Nieuwkoop dat we nalaten mooier is dan hoe we het aantroffen.

En ja, heel eerlijk? Ik sta hier ook omdat ik zelf hoop dat ik ooit, samen met mijn vriend Tijn, een fijne, betaalbare woning in deze gemeente kan vinden. Eentje met een beetje ruimte. Geen marmeren keuken – gewoon een plek om te kunnen landen, te leven. Te beginnen. En dat is voor veel mensen op dit moment gewoon onmogelijk.

Er staat iets op het spel. Mijn generatie – en die daarna – is er niet meer van overtuigd dat het Nieuwkoop van morgen mooier is dan dat van vandaag. Er is een desastreuze klimaatverandering bezig. De kwaliteit van ons lucht, het water en de bodem holt achteruit. We gebruiken grondstoffen alsof ze oneindig zijn en gebruiken het liefst overal plastic voor en bij. De rekening hiervoor komt – en die komt hard. Keihard naar de toekomstige generaties. Naar de kinderen en jongeren van nu. 

Maar het is een probleem waar maar weinig over na kan worden gedacht. Want hoe kun je nadenken over het klimaat van 2050, als je vandaag niet eens weet waar je kunt wonen? Jongeren kunnen niet op kamers, om het avontuur van studeren te starten. Jonge stellen kunnen geen fijne woning vinden om een gezin te beginnen én ouderen blijven noodgedwongen in een woning die niet meer past – omdat er simpelweg geen alternatief is. Levens staan op pauze.

Het is schrijnend. En Nieuwkoop is zéker niet het braafste jongetje van de klas. Als je kijkt naar de verdeling van de gemiddelde WOZ waarde per buurt in onze gemeente, dan is 75% van de woningen meer dan €500.000,-! Meer dan 3 kwart! Ter vergelijking – in buurgemeente Alphen aan den Rijn is het nog geen 25%. Geen wonder dat veel van mijn leeftijdsgenoten daar naartoe trekken. 

Ik ben niet naïef. Hier in Nieuwkoop gaan we het landelijke woningtekort niet oplossen. Maar wat we wel kunnen doen – en wat D66 wil doen – is zorgen dat we niet stilstaan. Dat we lokaal geen drempels opwerpen, maar ze weghalen. Dat we bouwen aan een Nieuwkoop waarin mensen verder kunnen. Dat we als gemeente durven investeren in betaalbare woningen. — Het is daarom ook dat we vanavond twee moties in die daar – wat ons betreft – concrete stappen in zetten. 

Wat maakt wonen in Nieuwkoop nou zo fijn? – Onze omgeving. Onze natuur. De Nieuwkoopse Plassen, De Haeck, de Groene Jonker – unieke plekken met zeldzame bloemen, planten, vogels. Wie er ooit heeft gevaren, gezwommen, gekanood, gesupt of gewandeld, weet: dit wil je beschermen.

Maar dat betekent ook dat we kritisch moeten zijn op hoe en waar we bouwen. Gaan we verdichten en de hoogte in binnen onze dorpen, of blijven we langzaam maar zeker het groen volbouwen? Uitdeijen. Wat D66 betreft ligt het antwoord voor de hand: benut de ruimte die er al is beter. Bouw waar het kan, maar wees zuinig op wat waardevol is.

In de MR sprak de portefeuillehouder nog over een harde grens van 4 bouwlagen in onze gemeente. Alleen blijkt dat deze harde grens niet meer van toepassing is. Dus goed nieuws voor de portefeuillehouder – de hoogte kan worden opgezocht! Onze oproep is daarom dus ook aan het college om die hoogte meer op te zoeken. Mensen snakken naar een betaalbare woning en dat vraagt om efficiënt ruimtegebruik.

Ik ben súper blij dat binnenkort de deuren opengaan van de eerste flexwoningen in Ter Aar. Dat is goed nieuws. Maar het zijn er nog geen twintig. En de wachtlijsten zijn een behoorlijk stuk langer dan dat. Die zijn eerder 20 pagina’s. 

De landelijke overheid en de provincie zetten vol in op flexwoningen. Logisch ook – want ze zijn snel, slim, betaalbaar én tijdelijk. Ze hebben veel kortere bestuurlijke procedures en kunnen worden neergezet op grond die we niet mogen en kunnen gebruiken voor permanente woningbouw. Dus: Doorpakken. Niet één project en dan stoppen. Nee, structureel kijken waar dit soort woningen van waarde kunnen zijn. 

Daarom dienen we samen met Natuurlijk Nieuwkoop de motie “Tijdelijk wonen, een blijvend verschil” in. Waarin we het college vragen om zich blijvend in te zetten voor locaties voor flexwoningen en te onderzoeken welke financieringsmogelijkheden er landelijk en provinciaal allemaal zijn voor flexwoningen waar de gemeente of woningcorporatie gebruik van kunnen maken.

En dan nog een tweede, heel concrete stap. Want: in onze dorpen staan grote, mooie huizen. Soms té groot. Zeker voor ouderen die eigenlijk liever zouden verhuizen naar iets kleiners – maar nergens heen kunnen. Dan is splitsen een oplossing.

Gelukkig hebben we in Nieuwkoop al relatief ruime regels daarvoor. Maar veel mensen kennen die regels niet. En er is nog ruimte om ze te versoepelen: denk aan het mogelijk maken van splitsen van hoekwoningen in plaats van alleen vrijstaande woningen of woningen in lintbebouwing in plaats van alleen in de dorpen.

Daarom dienen wij met het CDA Nieuwkoop en Samen Beter Nieuwkoop de motie “Splits die woning” in. Waarin we het college vragen om de bestaande mogelijkheden voor splitsing actief onder de aandacht te brengen en te onderzoeken hoe de regels van splitsing verder kunnen verruimen. 

Voorzitter, twee moties. twee stappen. Twee manieren om weer wat meer beweging te krijgen in levens die nu stilstaan. Want mensen hebben geen tijd meer om te wachten. Geen energie om eindeloos te scrollen op Funda in de hoop dat er éindelijk iets voorbij komt. Laten we dat doen. Laten we gaan voor een gemeente Nieuwkoop die eer doet aan zijn naam – nieuw en koopkrachtig.

Ik ben ooit de politiek ingestruikeld. Uit een a-politiek slagersgezin. Geen rode, groene of blauwe roots – alleen de kleur van het vlees in de vitrine. En tóch sta ik hier. Omdat ik onderweg iets ontdekte: dat je niet hoeft op te groeien met politiek, om er later een bijdrage aan te leveren.

Maar hoe mooi zou het zijn als kinderen daar eerder mee in aanraking komen? Als ze al jong leren wat democratie betekent? Wat meedenken en meebeslissen inhoudt?

Daarom ben ik ontzettend blij dat we werk gaan maken van een kinderburgemeester en een kinderraad. Samen met SBN en NN dienen we daarvoor het amendement “Investeren in betrokken jeugd: Kinderburgemeester én raad” in. 

Maar niet zonder een speciaal woord van dank aan de griffier en ambtelijke ondersteuning die hebben geholpen met het uiteindelijke dictum, maar ook zéker naar fractieassistenten Matthijs Geitenbeek en Marit Kragtwijk – die achter de schermen hard hebben gewerkt om dit voor elkaar te krijgen. Politiek is teamwork.

D66 gaat voor een gemeente waarin we omkijken naar mensen en verder kijken dan morgen. Voor een groene toekomst. Meer betaalbare woningen en gelijke kansen voor onze kinderen. Voor een Nieuwkoop waarin we iedereen vrijlaten, maar niemand laten vallen.
Dat is mijn belofte aan Nieuwkoop. Daar werk ik voor. Dank u wel.