Algemene beschouwingen speech: Onze toekomst is een leefbare stad

Voorzitter,
Toen ik de kaderbrief las, moest ik denken aan de verbouwing van een huis. Ik ben zelf net verhuisd. En de discussies die ik nu aan de keukentafel voer, zijn vergelijkbaar met de discussies die we vandaag op het stadhuis voeren. Het liefste ga je gelijk al inzetten op de afwerking. Kiezen voor de leuke nice-to-haves. Maar dat is niet hoe het werkt.

De leefbare stad

Het meeste geld gaat zitten in de zaken die je niet ziet, maar wel nodig zijn. Het elektriciteitsnet versterken. Het dak repareren. De riolering verbeteren. En ondertussen zijn de personeel- en materiaalkosten van je aannemer ook nog eens flink gestegen. Zo lees ik ook de kaderbrief. Het zijn geen grote verrassingen. Wat je ziet is dat we op een degelijke manier regelen dat onze stad vooruit kan. Door nu te investeren, zijn we voorbereid op de toekomst. Met de kaderbrief die voor ons ligt doen we de noodzakelijke investeringen in onze mooie stad. Met de ambitie om één van de meest leefbare steden van Europa te worden. Want nu al zijn we na de Amsterdamse regio de meest aantrekkelijke Nederlandse stad om te wonen.

Dat is niet enkel de verdienste van de huidige coalitiepartijen. Nee, keer op keer benadrukken we: We zetten de ingezette koers van de afgelopen drie colleges voort. En dat zie je terug in de stad. En dit succes is mede dankzij eerdere colleges waarin de SP en de VVD deelnamen. En natuurlijk ook alle ambtenaren en actieve inwoners. D66 hoopt dat de komende jaren steeds meer structureel werk door vaste mensen van de gemeente gedaan kan worden en zo de inhuur van expert personeel minder kan en de relatie tussen stadhuis en de stad steeds verder verbetert.

Onze complimenten ook aan het College voor een meerjarig sluitende begroting. En dat benoem ik expliciet, want dat is tegenwoordig geen gegeven. Zeker met alle oplopende kosten en financiële onzekerheden.

Stad voor iedereen

Een leefbare stad is een stad voor iedereen. Waarbij we juist aandacht hebben voor inwoners waarbij het niet vanzelfsprekend is dat die mee kunnen doen. Bijvoorbeeld vanwege hun financiële positie. Ook deze groep moet de stad als leefbaar beschouwen. Complimenten voor het College en specifiek de verantwoordelijk wethouder voor de ingezette koers. Wij zijn met name tevreden om te zien dat het College, op aanbeveling van het Nibud onderzoek, de grens van Stichting Leergeld tot 130% zal uitbreiden.

Dit heeft D66 al voorgesteld bij de behandeling van de begroting afgelopen november. En we zijn blij dat het College dit nu heeft omarmd. Hierdoor kunnen meer kinderen zonder financiële drempels meedoen op school. Eind dit jaar zullen wij ook hopelijk samen met raad en College een nieuw armoedebeleid vaststellen. Waarbij wij deze lijn doorzetten. Om meer Leidenaren mee te laten doen in deze leefbare stad.

U hoorde al. Als D66’er kan ik het onderwijs natuurlijk niet onbenoemd laten. We merken dat het vernieuwen van onze schoolgebouwen een stuk lastiger is dan we een paar jaar geleden hadden voorzien. Bouwkosten zijn hoger geworden en noodlocaties waren in slechtere staat. We zien dat het college er veel aan doet. Aan de slag met vernieuwing. Met de focust op de scholen die nu aan de beurt zijn. En D66 zal zich blijven inzetten dat alle Leidse leerlingen in kwalitatief goede schoolgebouwen zitten. Nu en in de verdere toekomst.

Groene stad

Dankzij stadsnatuur krijg je ook een leefbare stad. Om Leiden leefbaarder en gezelliger te maken streven we naar meer groen in ons straatbeeld. Met Samen Aan De Slag zijn we al goed bezig om samen met inwoners de gevels en boomspiegels biodiverser en klimaatadaptiever te maken. D66 wil deze lijn komende jaren stimuleren met meer groencoaches. Dan kunnen we in wijken waar het groen achterblijft stappen maken naar meer vergroening.

Ik merk dit al in mijn eigen buurt: Eigenaarschap zorgt niet alleen voor meer groen, maar ook verbondenheid in je buurt. Een groene stad gaat ook over de energietransitie. We zien dat hard is gewerkt aan dit onderdeel. Toch hadden we verwacht dat er meer was gedaan met de input vanuit raad en stad. En dat dit was verwerkt in nieuwe indicatoren. D66 komt hiervoor met verbetervoorstellen in de commissie, maar wacht eerst de antwoorden op de technische vragen af.

Gezonde stad

Een leefbare stad kan niet zonder gezonde inwoners. D66 wil volop inzetten op preventie: ervoor zorgen dat mensen gezond blijven. Zo worden Leidenaren nóg gelukkiger, verlicht het de druk op zorg en het heeft nog tal van voordelen. Een belangrijke stap is gezet door te kijken naar studentenwelzijn. Het is goed dat het college mentale gezondheid een plek geeft in de kadernota. Een goede eerste stap naar meer gezondheidspreventie is zo gezet.

Bij gezondheid hoort bewegen. Dit jaar zien we een paar prachtige sportcomplexen verrijzen. De 1574 sporthal aan de Telderskade wordt na de zomer in gebruik genomen. En de nieuwe IJshal en Combibad aan de Vliet worden dit jaar opgeleverd. Maar de plannen gaan door. Wij kijken vol verwachting uit naar de uitwerking van de plannen van het Sportpark de Mors. Hiermee laat Leiden echt zien dat sport belangrijk is en dat we er in durven te investeren.

Cultuurfonds

Tot slot nog over het meest besproken onderdeel afgelopen weken: Cultuur. Het voornemen om het Cultuurfonds af te schaffen heeft tot vele telefoontjes, appjes en mails geleid. En die oproep vanuit de sector is breder dan enkel over het fonds. Ik ben gaan navragen naar goede voorbeelden vanuit andere steden. En dan hoor ik juist dat naar Leiden met afgunst gekeken wordt. Laten we daarom niet nu een overhaast besluit nemen. D66 wil dit momentum pakken voor herbezinning van de subsidiesystematiek voor cultuur in Leiden. Transparanter, toegankelijker en onafhankelijk van de gemeente.

Voorzitter, ik ga afronden. De stad van de toekomst is een leefbare stad. Een stad waar iedereen zich gelukkig voelt. Daarom investeren we in Leiden. Nu en voor de volgende generaties. Zodat we niet alleen de mooiste stad van het land zijn, maar ook de meest leefbare.