Een nieuwe beeldenstorm?

Er gaan stemmen op om beelden te verwijderen en straatnamen te veranderen van ‘zeehelden’ uit de Gouden Eeuw. Want voor wie en waardoor zijn deze mensen vereeuwigd als held? In enkele landen gebeurt dat verwijderen al. Gaan we daarin mee en in hoeverre gaan we dan daarmee door; waar ligt de grens? Historisch onderzoek heeft aangetoond dat een aantal zeehelden uit die tijd zich op een voor onze huidige maatstaven onacceptabele manier hebben gedragen. Het beeld van deze mensen moet zeker worden bijgesteld om recht te doen aan hun slachtoffers. Maar door het radicaal verwijderen van namen en beeltenissen uit het straatbeeld verdwijnt ook de kans om aan de hand hiervan de begane misdaden ter sprake te brengen en de heldenverering te relativeren. Het is ook onze taak om de geschiedenis, zowel goed als kwaad, levend te houden en aan te passen waar nodig. We ontnemen ons anders ook de mogelijkheid om hiervan te leren. Voor een aantal historische figuren zal iedere vorm van verering in de openbare ruimte als ongepast worden aanvaard. We kunnen ons voorstellen dat er dan beelden worden verwijderd uit de openbare ruimte. En bijvoorbeeld in een museum worden geplaatst met een context die ook de keerzijde van hun daden en de mogelijke slachtoffers belicht.

Nu na tientallen of honderden jaren beoordelen wij mensen en hun daden anders. Helden mogen niet alleen maar kritiekloos worden vereerd om hun grootse daden. Wij willen echter ervoor waken dat wij mensen totaal losmaken van de geest van de tijd waar zij in leefden. Uitzonderingen daargelaten, zien wij liever dat we mogelijkheid gebruiken om omstreden historische figuren en hun daden te relativeren. Toon het goede én het kwade. Laten wij leren van het verleden en daarmee ook de slachtoffers erkennen. En laten wij dit per individueel geval bekijken en niet een moderne beeldenstorm aanrichten, die onze geschiedenis verloochent en de slachtoffers doet vergeten.

Acceptatie van de medemens op basis van zijn of haar karakter is echter nog steeds geen vanzelfsprekendheid. Wij zoeken de dialoog met iedereen die bij wil dragen aan een wereld vrij van haat, intolerantie en racisme. Naar aanleiding van een initiatief van D66 Hilversum gaat de gemeente nu een diversiteitsraad in het leven roepen om hier een constructieve bijdrage aan te leveren. Wij zetten ons in voor een inclusieve toekomst, waarin de fouten uit het verleden ook daadwerkelijk tot het verleden behoren. En de geleerde lessen nog lang levend blijven.