Met belangstelling hebben we de strategie 2024-2027 en de begrotingskaders voor 2024 gelezen. Zoals u van ons gewend bent, hebben we dat ook deze keer weer met een positief kritische blik gedaan. 
 
We beginnen dan ook met onze complimenten te maken voor de nieuwe opzet. De matrix zorgt voor meer samenhang en maakt het voor de gemeenteraad mogelijk om de kaders te stellen voor het beleid. Maar we moeten wel het oog op de bal houden en het oplossen van problemen op korte termijn niet uit het oog verliezen, omdat we druk zijn met het formuleren van doelen op de langere termijn. Die vertaalslag naar de uitvoering en het oplossen van de belangrijke dossiers op korte termijn zien we nog onvoldoende terugkomen. Het belang en de noodzaak van regionale samenwerking komt in dit stuk beter tot uitdrukking dan in het verleden. Maar op de beleidsterreinen van woningbouw, armoedebestrijding, mobiliteit, duurzaamheid en cultuur vinden we op de korte termijn te weinig concrete doelstellingen.
 
Algemeen
Er staan in de strategie 2024-2027 heel veel beleidsvoornemens. Dat is goed om voor de komende jaren te weten in welke richting de keuzes worden gemaakt. Voor D66 ontbreekt er echter een belangrijk element, waardoor het op basis van dit stuk niet mogelijk is om afwegingen te maken. We hebben geen inzicht in de financiële consequenties. Consequenties wat betreft investeringen die gemoeid zijn met de keuzes en consequenties wat betreft de personele gevolgen. Wij zijn op voorhand geen voorstander van verdere uitbreiding van de gemeentelijke personeelsformatie. Er is afgelopen jaren al fors uitgebreid. De verwachting is dat de algemene uitkering komende jaren fors lager zal worden. We zullen dus zuinig en kritisch moeten zijn 
 
Woningbouw
De crisis in de woningbouw en het gebrek aan betaalbare woningen krijgt onvoldoende prioriteit. Al enkele jaren vraagt de gemeenteraad om snel flexwoningen te bouwen. Omliggende gemeenten slagen erin om dit binnen een halfjaar te doen. Het college stelt voor om in 2024 een concreet plan te maken en pas in 2025 40 flexwoningen te realiseren. Waarom moet dit zo lang duren? Welke mogelijkheden hebben we om deze 40 woningen in ieder geval nog dit jaar te kunnen bouwen? 
Een tweede zorgpunt blijft de woningbouwimpuls. 
–       Grote zorgen hebben we over de haalbaarheid en realiteitsgehalte van het project Bezorgershof. Om in dit gebied ± 100 woningen toe te voegen, moet overeenstemming zijn met veel verschillende pandeigenaren, die allemaal verschillende belangen hebben. D66 wil hogere prioriteit aan andere projecten binnen de woningbouwimpuls waar minder belangentegenstellingen zijn. Of kijken we naar andere oplossingen om de Bezorgershof levendiger te maken. We missen verschillende opties voor dit gebied, die op meer draagvlak kunnen rekenen.
–       Al jaren praten we over de aanpak van het Bogardeind tussen Beukelaar en Laan der Vierheemskinderen. De aankoop van alle panden wil niet vlotten. We begrijpen goed dat diverse bewoners niet zitten te wachten op verkoop van hun woning waar ze al jaren wonen. En dat stagneert de uitvoering. Welke mogelijkheden hebben we om dit proces te versnellen, zodat de realisering van de geplande woningen en verbetering van de verkeerssituatie kan plaatsvinden?
–       Bleekvelden. Erg jammer en vervelend dat het bestemmingsplan Mierloseweg 40 door de hoogste rechter in ons land is vernietigd. Het heeft voor ons wel de vraag opgeroepen of we op een andere manier de planvorming moeten aanpakken. We hebben het gebied “Bleekvelden” in 4 deelgebieden “opgeknipt” en gefaseerd. Dat betekent 4 keer een bestemmingsplan procedure. En op het moment dat de lofts in Bleekvelden worden bewoond, kunnen de bewoners mogelijk bezwaren gaan maken, omdat er nog geen nieuw bestemmingsplan is voor de andere deelgebieden, met de kans op planschade. Hoe kijkt het college hier tegenaan?
 
Levendige centra
Het doel om het winkelgebied in het centrum van Geldrop in 2027 compacter te hebben is ambitieus. Een belangrijk aspect zal zijn op welke wijze we als gemeente ondernemers kunnen lokken om te verhuizen. We doen dat in ieder geval niet met het verlengen van voorbereidingsbesluiten. Die bevorderen vooral de leegstand. Het toevoegen van horeca juichen we toe. We vragen ons daarbij wel af of het verstandig is om ook nieuwe fast food restaurants toe te staan, als we juist willen inzetten op een gezonde levensstijl.
 
Grondbeleid
De beantwoording van onze vragen over de nieuwe nota grondbeleid en het kostenverhaal baart ons zorgen. De laatste nota grondbeleid en kostenverhaal dateert uit 2012. We hebben een goede presentatie ontvangen in de commissie Ruimte. We verwachten dat deze nota direct na de zomer naar de gemeenteraad komt ter vaststelling en niet pas in december.
 
 
 
Duurzaamheid
Wat ons opvalt is dat er in het themaprogramma Duurzaamheid voor 2024 en 2025 geen concrete doelen zijn geformuleerd. Dat vinden wij bijzonder voor een thema waarin zoveel ambities zijn. De meeste daarvan kunnen we steunen. Of er ook op Landgoed Gulbergen zonneweiden moeten komen, is voor ons geen uitgemaakte zaak. Belangrijker is dat er een goede en sluitende businesscase komt in samenwerking met gemeente Nuenen en MRE. 
Op het gebied van afvalinzameling hebben we ook enkele kanttekeningen bij Cure. Voor ons is het niet vanzelfsprekend dat vaste kosten in het vastrecht zitten en variabele kosten in het variabel tarief. Bewustwording en sturen op minder restafval zijn voor ons belangrijker. 
 
Onderwijs
In de strategie voor de komende jaren vinden we onderwijs onderbelicht. D66 vindt het belangrijk dat iedereen gelijke kansen krijgt op goed onderwijs. Naast onderwijshuisvesting is het dus van groot belang dat er meer aandacht is voor gelijke kansen, inclusiviteit in het onderwijs en een goede zorgstructuur voor jongeren die dit nodig hebben. We vinden daarom dat preventie in relatie tot brede welvaart en gezondheid beter beschreven moet worden. Maar ook op het gebied van onderwijshuisvesting zelf zijn er nog enkele grote dossiers die op korte termijn om oplossing vragen. We denken dan aan de verplaatsing van de Van der Puttschool, de nieuwe school in Skandia, en de plannen voor nieuwe huisvesting van enkele scholen in Mierlo. Wanneer en op welke wijze wordt de gemeenteraad bij de voortgang betrokken?
 
Cultuur
D66 vindt dat cultuur er is voor alle inwoners in de gemeente. We hebben er daarom moeite mee dat de nadruk bij de doelen ligt bij de jongeren. We begrijpen niet waarom er in het voorliggende stuk op geen enkele manier gesproken wordt over de toekomst van de Weeffabriek. Het college heeft de besluitvorming over de toekomst opnieuw uitgesteld. Wij vinden dat de discussie over dit dossier al veel te lang loopt.
 
Mobiliteit
Hier kunnen we kort over zijn. We zijn blij met de extra aandacht voor de fiets en het opnemen van deelmobiliteit in de plannen. Wel willen we aandacht vragen voor de maximum snelheid in de kernen, met name op doorgaande wegen. Hier wordt vaak te hard gereden. Is een max. van 30 km in alle straten in de bebouwde kom een oplossing voor de toekomst?
 
 
Burgerparticipatie
D66 is verheugd te lezen dat het college burgerinitiatieven serieus gaat nemen. Als er in 2025 in twee wijken initiatieven moeten leiden tot een betere leefomgeving, dan verwachten we wel dat er in 2024 concrete randvoorwaarden door de gemeenteraad worden vastgesteld in een nieuwe inspraak- en participatieverordening die is aangepast aan de nieuwe kijk op participatie.  
 
Buitengebieden
D66 heeft moeite met enkele keuzes die er gemaakt worden. Zo vinden wij het geen goed idee om in de buitengebieden 25ha te gaan gebruiken voor zonneparken. Met een tekort aan ruimte voor groen, woningbouw en bedrijventerreinen in de regio, kunnen we zonnepanelen beter aanleggen op bestaande bebouwing. 
Het college stelt voor om in 2024 te komen met een beheer- en inrichtingsplan binnen Gijzenrooi. Wat D66 betreft maakt een financiële paragraaf onderdeel uit van dit plan. We hebben hier al eerder om gevraagd. Er zijn nogal wat financiële risico’s verbonden aan de plannen.
 
Wij zien uit naar het debat morgenavond met raad en college.