Een langetermijnvisie op de pandemie

Vandaag stemde de fractie van D66 in de Eerste Kamer in met de verlenging van de Tijdelijke wet maatregelen Covid-19 (Twm), die het mogelijk maakt om maatregelen te nemen om de coronapandemie te bestrijden. Joris Backer en Peter van der Voort voerden samen het woord. D66 vindt het van belang dat er een toekomstperspectief is, de pandemie duurt immers nog wel even. Gebruik hierbij de maatregelen in samenhang, als een mengpaneel, en blijf in balans tussen open samenleving enerzijds en ziektelast anderzijds.

Beeld: Hans Kouwenhoven/Eerste Kamer

Wederkerigheid en lotsverbondenheid

D66 vindt dat ook in de bestrijding van de pandemie maatwerk geleverd moet worden: dat is vaak niet eenvoudig, maar wel rechtvaardig. De regering heeft onvoldoende aandacht gehad voor de verschillen in de uitwerking van de pandemie, waardoor bijvoorbeeld een deel van de niet-gevaccineerden niet is bereikt. Backer vroeg de minister waarom hij de initiatieven van onder anderen huisartsen en actiegroepen om deze mensen te bereiken, niet onmiddellijk heeft gesteund en versterkt.  Daarnaast benoemde Senator Backer drie ‘donkere wolken’ bij de verlenging van de Twm: de vermoeidheid in de samenleving, de wirwar van maatregelen, en de angst voor vaccinatiedrang. Hij benadrukte dat de onzekerheid over de juiste aanpak van de pandemie en over de toekomst alleen vol te houden is door wederkerigheid en lotsverbondenheid te praktiseren, zoals door de basismaatregelen na te leven.

Rechten en plichten

D66 vindt de Twm nog altijd proportioneel: de maatregel met “de meest levensreddende effectiviteit die tegelijkertijd het minst ingrijpend is in de rechtspositie van burgers”. Het blijft een moeilijke balans tussen het individuele recht om je niet te vaccineren en je vrij te bewegen, en de plicht van de overheid om de gezondheid van bijvoorbeeld (zorg)personeel te beschermen en de volksgezondheid te bevorderen. Senator Backer vroeg ministers De Jonge en Grapperhaus om aan de slag te gaan met de verdeeldheid in de samenleving en bruggen gaan slaan. “Hoe kunnen we een perspectief schetsen waar een brede meerderheid achter kan staan?

Het eerlijke verhaal

Peter van der Voort begon zijn inbreng met een eerlijke boodschap: “Een pandemie duurt drie tot vijf jaar (…) en het lijkt er steeds meer op dat corona ook deze tijd nodig heeft”. Het kabinet heeft echter steeds de indruk gewekt dat vaccinaties het einde van de pandemie zouden inluiden. D66 is vindt vaccinatie ook het sterkste middel om de pandemie te beteugelen, maar vaccineren alléén blijkt niet voldoende. Dat is een grote teleurstelling en bron van wantrouwen jegens het overheidsbeleid, en wakkert desinformatie en misinformatie over vaccinatie en boosters aan. Namens de fractie vroeg Van der Voort of het kabinet in de communicatie over de maatregelen burgers goed genoeg informeert en misinformatie en desinformatie voldoende bestrijdt. Een motie om het kabinet aan te zetten tot het intensiever geven van informatie en het weerspreken van desinformatie kreeg een meerderheid.

“Gebruik deze maatregelen als een mengpaneel waarbij alle schuifjes in relatie tot elkaar moeten worden verschoven. Eén schuifje helemaal vol open of dicht komt het geluid niet ten goede”

Blik op de toekomst

D66 vindt de balans tussen de open samenleving en de ziektelast cruciaal in het coronabeleid. De ziektelast zijn opnames in ziekenhuizen en de IC, maar ook long-covid, uitgestelde reguliere zorg en de belasting van het zorgpersoneel. Zorg, cultuur, ondernemen, en onderwijs vormen samen de open samenleving. Om de balans goed te bewaken, heeft de fractie de voorkeur om op besmettingen te sturen en minder op ziekenhuis en IC-opnames. Na anderhalf jaar weten we redelijk welke maatregelen werken: de basismaatregelen zoals afstand, mondkapje, handhygiëne en ventilatie; de beschermende maatregelen als het beperken van grote groepen en toegangsbewijzen; vaccineren; en boosteren. Van der Voort: “Gebruik deze vier categorieën maatregelen als een mengpaneel waarbij alle vier de schuifjes in relatie tot elkaar moeten worden verschoven. Eén schuifje helemaal vol open of dicht komt het geluid niet ten goede”.