Motie Screening zorgaanbieders

D66 Wijchen heeft in de raad al meermalen aandacht gevraagd voor de noodzaak om zorgaanbieders beter te screenen. We zijn ons volkomen bewust van de vaak moeilijke taak, met soms (te) weinig menskracht, die aanbieders van zorg verrichten. En we hebben veel respect voor hoe ze dat in het algemeen doen. Maar we maken ons echter ook zorgen over de doorgeslagen marktwerking in de zorg. Screening van zorgaanbieders op rechtmatigheid is daarbij van belang. Tijdens de behandeling van de Perspectiefnota op 8 juli 2021 dienden we daartoe een motie in. Het college heeft hier half oktober op geantwoord. Het lijkt er op dat de wethouder hier nu eindelijk serieus werk van wil gaan maken.

Motie D66: Screening van zorgaanbieders

[Uit het betoog van 8-7-2021:] Ook in Wijchen doen vele zorgaanbieders, met al hun vakkennis en motivatie, hun best om inwoners die zorg behoeven zo goed mogelijk te helpen. Niets dan lof voor hen. Maar sinds de zorg is geprivatiseerd zitten er ook rotte appels in de mand. En die worden door gemeenten niet altijd gesignaleerd. Dat bleek het afgelopen jaar heel duidelijk, nadat onderzoeksjournalisten flink hadden gespit. Ook in Wijchen hebben we daarmee te maken gehad. Er was in 2020 een overschot (86k) op contractmanagement en monitoring. Maar kennelijk worden zorgaanbieders niet altijd goed genoeg of te weinig gescreend. Dat kan gevolgen hebben voor de kwaliteit of dat zorggelden verdwijnen in de diepe zakken van commerciële zorgondernemingen of zorgbestuurders. Inwoners van Wijchen en de raad moeten ervan op aan kunnen dat dit wordt gecontroleerd. Daarom onze motie om zorgaanbieders met een bepaalde omzet jaarlijks te screenen. Zie de motie Screening zorgaanbieders.

Ook dit was een motie waarover flink werd gedebatteerd. Wethouder Burgers was tegen, screening kon volgens hem niet zomaar, dus de motie was niet uitvoerbaar. Andere partijen hadden ook hun twijfels, maar erkenden wel dat niet-bonafide zorgverleners aangepakt zouden moeten worden. Door het dictum van de oproep te wijzigen in een oproep aan het college “om de raad te informeren of en hoe zorgaanbieders gescreend kunnen worden op kwaliteit en rechtmatigheid” werd een meerderheid over de streep getrokken. De motie werd uiteindelijk met ruimte meerderheid aangenomen (voor: D66, PvdA, K8W, CDA; VVD en WL tegen).

College: Beantwoording van de motie Screening zorgaanbieders op rechtmatigheid en kwaliteit

Hieronder het (uitgebreide) antwoord van het college. Daaruit blijkt dat het college het nu met D66 Wijchen eens is dat de screening belangrijk is en beter moet. Bovendien (zie antwoord vraag 2) gaat er nu ook eindelijk een financiële toetsing plaatsvinden.  

Toelichting motie
D’66 [sic!] constateert in de motie dat:

  • Er recent sprake was grote twijfel over de kwaliteit bij een bepaalde zorgaanbieder;
  • Een controle op jaarrekeningen van een andere zorgaanbieder laat zien dat er sprake is van kennelijk niet geconstateerde hoge winsten en vermogensmutaties, die ook ten koste kunnen gaan van de kwaliteit van zorg;
  • Wijchen als opdrachtgever niet zou moeten accepteren dat een opdrachtnemer excessief hoge bedrijfsresultaten (winsten), excessief hoge kosten, rendementen voor eigenaren/aandeelhouders en/of opbrengsten voor directie/bestuurders realiseert.

Roept het college van B&W op om:

  • Zorgaanbieders, tenminste die met een omzet van € 100.000 of meer, jaarlijks te screenen op kwaliteit en rechtmatigheid;
  • In de contracteisen een bepaling zoals genoemd in overweging 3 op te nemen.

Antwoord van het college

In navolgende tekst beantwoorden wij de gestelde vragen door D’66 in de motie screening zorgaanbieders op rechtmatigheid en kwaliteit.

Beantwoording oproep 1

We toetsen de leverancier op kwaliteit en rechtmatigheid voordat de zorgleverancier een overeenkomst krijgt. Hiervoor hebben we een reglement van toelating, een model-leveranciersovereenkomst en een toelatings- en afwegingskader leveranciers opgesteld. Dit maakt dat we alleen overeenkomsten aangaan met leveranciers die integer zijn en die een financiële huishouding voeren die past bij goed bestuur en de maatschappelijke doelstelling. Deze doelstelling is: de cliënt centraal stellen en te voorzien van juiste en goede zorg met oog voor de betaalbaarheid van de zorg. We kunnen een aanbieder opnieuw toetsen indien enig signaal de gemeente bereikt dat aanleiding geeft om een ernstige fout in de uitoefening van het beroep te vermoeden. Toetsen op een contractomvang behoort niet tot deze voorwaarden.

In de regio werken we samen in het controleren op rechtmatigheid. Hiervoor is beschreven dat leveranciers binnen de regio met een contractomvang van boven de 125.000 euro een productieverantwoording met daarbij een goedkeurende accountantsverklaring moeten aanleveren. Hier wordt op toegezien door het ROB (regionaal ondersteuningsbureau). Zo nodig wordt, in samenspraak met de gemeente, actie ondernomen. Ten aanzien van de overige (kleinere) leveranciers voeren we een statistische steekproef uit, gericht op de rechtmatigheid.

Zoals in voorgaande alinea beschreven kunnen we, indien we op basis van enig signaal een ernstige fout vermoeden, – eventueel in samenspraak met het ROB – een controle uitvoeren gericht op de rechtmatigheid. Dit geldt voor zowel de relatief grotere leveranciers (meer dan €125.000 productie in de regio), alsook de kleinere leveranciers.

Daarnaast sturen we jaarlijks enquêtes (zogenaamde ‘cliëntervaringsonderzoeken’) uit richting alle nieuwe zorgcliënten. In deze enquêtes – waarbij de respons relatief hoog ligt ten opzichte van andere gemeenten – reageren zorgcliënten van zowel Jeugd als WMO op vragen gerelateerd aan de kwaliteit en rechtmatigheid m.b.t. de zorg die ze de afgelopen periode hebben ontvangen. Deze enquêtes hebben wij in 2021 aangepast, zodat de uitkomsten direct gekoppeld kunnen worden aan een zorgaanbieder. Uit deze enquêtes volgen antwoorden die dus direct gelinkt zijn aan de kwaliteit van de geleverde zorg, en antwoorden die meer informatie geven over de zorglevering. Enerzijds kunnen we dus de antwoorden gebruiken voor het tevredenheidsonderzoek (primaire doel: is de cliënt tevreden over de ontvangen zorg van desbetreffende zorgaanbieder?), en anderzijds voor een controle op de zorglevering en kwaliteit van de geleverde zorg van een zorgaanbieder. De uitkomsten analyseren wij intern, en eventuele bijzonderheden – per zorgaanbieder – onderzoeken we nader.

Beantwoording oproep 2

In samenspraak met de regio hebben we een bepaling zoals opgenomen in overweging 3 opgenomen in de aanbesteding jeugd GGZ Rijk van Nijmegen. Dit doen we als een pilot om met elkaar te gaan ontdekken of dit een toegevoegde waarde oplevert om leveranciers met kwade bedoelingen en met hoge zorgwinsten uit te sluiten. Omdat we dit nu pas toepassen kunnen we nog niet aangeven wat de resultaten hiervan zijn. Dit zullen we in een later stadium kenbaar maken via het monitorverslag.

De toevoeging in de aanbesteding jeugd GGZ bevat de volgende onderdelen:

  • We toetsen de integriteit van de inschrijvende partij door toepassing van de Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur (Bibob).
  • We toetsen of de inschrijvende partij in staat is een gezonde financiële huishouding te voeren, blijkend uit diverse financiële ratio’s.
  • We toetsen of er en een passende financiële huishouding is. Met andere woorden we toetsen of er sprake is van exorbitant hoge winsten en uitkeringen, waarbij we niet alleen kijken naar de beloning van een persoon als bestuurder, maar ook als aandeelhouder en/of eigenaar (ongeacht de naam die wordt gegeven aan deze beloning, bijv. ‘management fee, salaris, dividend’).
  • We toetsen of de inschrijvende partij risico’s van fouten en fraude tegengaat en daarmee waarborgt dat met cliënten overeengekomen behandeling wordt geboden (deugdelijke interne beheersing en controle), door te kijken naar controleverklaring bij de financiële productieverantwoording.

Partijen die niet voldoen aan de eisen, krijgen geen contract. We adviseren het college en de raad om deze pilot af te wachten en hierna in overleg met de regio te besluiten of we deze aanvullingen breder gaan toepassen in alle Jeugd en Wmo aanbestedingen. Omdat de gemeente Wijchen vanaf 2022 voor het grootste gedeelte weer terug gaat treden naar de regionale contracten voor WMO nieuw en Jeugdhulp zijn lokale aanpassingen van deze contracten ook niet meer mogelijk.