Schiedam heeft de toekomst!

Na de zomervakantie van vorig jaar begon ik aan mijn rol als raadslid in de fractie van D66 Schiedam.

Na een jaar samenwerken met dit fantastische team ben ik een hele hoop leerervaringen verder: over de uitdagingen en kansen die volgens ons voor Schiedam in het verschiet liggen (kort samengevat: heel veel, en bijzonder enthousiasmerend), en over de ingewikkeldheid en weerbarstigheid van de dagelijkse praktijk van het stadsbestuur (kort samengevat: heel veel, best lastig).



Maar ook over de ins, outs, dos en don’ts van samenwerking met coalitiepartijen en oppositiepartijen in de raad, de verhouding met de wethouders en de burgemeester, en misschien nog het meest interessante: over de vertaling van progressieve politieke principes en ideeën naar kleine en grote verbeteringen voor het Schiedam van de toekomst.



In dit stuk schrijf ik over ik een paar ‘politiek-inhoudelijke’ onderwerpen, waar we hard aan gewerkt hebben en/of druk mee bezig zijn, en waar ik zelf nauw bij betrokken mocht en mag zijn. Om ook maar aan te geven: in Den Haag zit dan misschien alles muurvast, lokaal doen we er alles aan om te leveren voor Schiedam (wat overigens geen sneer is richting onze Haagse D66 collega’s.. maar goed, laten we het in dit stuk verder bij de lokale politiek houden).

Naar een nieuwe balans tussen luchthaven en omgeving

D66 Schiedam trok in de tweede helft van vorig jaar samen met de PvdA en andere partijen op om het Schiedamse standpunt over groei van luchthaven Rotterdam-The Hague Airport aan te scherpen.
Door moties van D66 Schiedam, PvdA en andere mede-indieners stuurde de gemeente een brief aan de Minister van Infrastructuur en Waterstaat om aandacht te vragen voor overlast en leefbaarheidsproblemen als gevolg van het vliegverkeer, vooral over Schiedam Noord.

En uiteindelijk liet Schiedam dankzij verdere aanscherping na een volgende motie aan de luchthaven en minister weten voorstander te zijn van een pertinente groeistop (ook voor groei onder het mom van stillere vliegtuigen) en een onderzoek naar de voor- en nadelen van krimp. Een positieve ontwikkeling. En daarachter, als je kijkt naar de vele discussies in de raad en met het college: een zoektocht naar een nieuwe balans tussen luchthaven en omgeving.



Wat ons betreft ook een groter thema voor progressieve politiek, het her-balanceren tussen economie, omgeving en mens. Hiermee voerden we ook de lijn van ons verkiezingsprogramma door: geen uitbreiding voor Rotterdam-The Hague Airport. Een ontzettend mooi voorbeeld van hoe we lokaal ons programma, door de Schiedamse D66 leden geschreven, in de praktijk kunnen brengen.

Bouwen aan de stad van de toekomst, met en voor Schiedammers van vandaag en morgen

We gaven brede steun aan het college bij het uitvoeren van de Schiedamse woningbouwambities. Van Schieveste tot Kop van de Singel (S’Maak) tot Nieuwe Kethelpoort. Met de ontwikkeling van Glasfabriek/Nieuw Mathenesse, Merwe-Vierhavens en de uitrol van het Nationaal Programma Nieuwland en Oost nog in het verschiet.

Het is niet altijd makkelijk, maar de nood van velen die in Schiedam willen wonen maar niet aan de bak komen, of in ontoereikende omstandigheden moeten wonen, is te groot om niet door te zetten.

Dit college bouwt aan woonkansen in Schiedam, voor alle doelgroepen, en de coalitie waar wij deel van uitmaken ondersteunt dit in de raad.
Dan is het ook belangrijk om goed te blijven luisteren naar de ideeën, wensen en zorgen van alle betrokkenen bij nieuwe ontwikkelingen.



Daarom hebben we na een aantal discussies over participatie in de aanloop naar bestemmingsplanwijzigingen, zowel binnen de raad als daarbuiten, hierop actie ondernomen. Met een motie van D66 Schiedam, PvdA Schiedam, GroenLinks Schiedam, Lokaal Onafhankelijk Schiedam en andere mede-indieners hebben we het college de opdracht gegeven om met een voorstel te komen: hoe kunnen we dit soort participatieprocessen naar een hoger plan tillen?

Met als aandachtspunten: verwachtingsmanagement, transparantie, rolverdeling. En ook: een plek voor de belangen van toekomstige bewoners.

We ondersteunden verder een motie van VVD en andere mede-indieners om in kaart te brengen of Schiedam niet met meer dan 1 woningcorporatie samen zou moeten werken (nu is dat bijna altijd: Woonplus).

Wandelen, fietsen, vergroening, etc. in het Schiedam van de toekomst: meer ruimte als je verkeer anders inricht

Verder vonden we dat in de zomernota van dit jaar (de eerste ‘schets’ van alle plannen en budgetten voor volgend jaar en de jaren erna), niet genoeg vaart werd gemaakt met het uitwerken en uitvoeren van nieuwe verkeerscirculatieplanning.
Terwijl Schiedammers juist steeds meer tegen problemen aanlopen op het gebied van mobiliteit.



Ook hier weer als overkoepelend thema: de balans tussen mens, omgeving en economie. Slimmere verkeersplanning biedt kansen voor ontzettend belangrijke verbeteringen op het gebied van verkeersveiligheid, ruimte voor fietsers en voetgangers, ruimte voor vergroening en verlichting van parkeerdruk.



Daarom dienden we met Progressief Schiedam, de Schiedamse VVD en mede-indieners (GroenLinks, Alles voor Schiedam, DENK Schiedam en AOV) een motie in met als opdracht aan het college: kom sneller door met het verkeerscirculatieplan en met de uitvoering ervan, gelet op bovengenoemde kansen, en ook als we er extra geld voor vrij moeten maken.

Groenere muren, en welke ‘groene stip aan de horizon’ voor het Schiedam van de toekomst

Ook ten tijde van de zomernota hebben we twee initiatieven genomen om Schiedam nog meer te vergroenen.

Onze stad is gezegend met fantastische groene parels en parken, en de gemeente heeft al een groenvisie. Wat daarin volgens ons ontbreekt: aandacht voor verticaal groen, en de spreekwoordelijke ‘stip op de horizon’ voor het groene Schiedam van de toekomst.

Met twee moties hebben we, samen met mede-indieners Progressief Schiedam, GroenLinks en AOV geprobeerd dit in opdrachten aan het college te vertalen: eentje over vergroening richting ‘3-3-300’, en de andere over ‘meer verticaal groen’.

De motie over het verkennen van een principe als 3-3-300 (iedereen moet tenminste 3 bomen vanuit huis zien, tenminste 30% van de wijk moet bedekt zijn met groen, en iedereen moet binnen 300 meter van de voordeur een park kunnen bereiken) als stip aan de horizon heeft het niet gehaald door o.a. tegenstemmers als DENK Schiedam en de Schiedamse VVD.

Een gemiste kans, aangezien het juist de rol van de raad is om het gemeentebestuur aan te zetten tot nadenken over langetermijnkaders en -doelen. We denken daarom na over een vervolg.



De motie over verticaal groen behaalde wel een meerderheid. Een opdracht aan de gemeente om een inventarisatie te maken van prominente muuroppervlakken waarop verticaal groen gerealiseerd zou kunnen worden (bijvoorbeeld in de vorm van een Verticaal Groen Kansen Top 10).

Dit zullen in de meeste gevallen muren in privaat eigendom zijn, maar de opdracht luidt: toch in gesprek gaan en de mogelijkheid van financiële ondersteuning door de gemeente voor verticale vergroening onder de aandacht brengen. Want een muur mag dan in privaat eigendom zijn, de openbare ruimte waarboven deze uittorent is van ons allemaal.

Daarnaast boden we als mede-indieners in de behandeling van de zomernota enthousiaste en proactieve ondersteuning aan een door GroenLinks geïnitieerde en tevens door Progressief Schiedam mede-ingediende motie ‘Minder grauw voor de bouw’: een opdracht aan het college om van projectontwikkelaars te eisen dat pas tot kap mag worden overgegaan als er zekerheid is over de realisatie van het bouwplan en de kap zo laat in te plannen als mogelijk.

Werken aan de toekomst van mobiliteit en bereikbaarheid: OV

Op het gebied van mobiliteit en bereikbaarheid, ten eerste openbaar vervoer. Voor het Schiedamse openbaar vervoer was het een jaar met hoogtepunten en.. wat minder hoge punten.
Grote complimenten voor het bestuur van onze stad en voor de wethouder die eindelijk de handtekening onder een eerste besluit over ontzettend grote investeringen in de spoorlijn tussen Rotterdam en Amsterdam via Leiden en Haarlem kon zetten. Met name relevant voor Schiedam daarin zijn: een significante make-over van station Schiedam Centrum en (eindelijk!) plannen en budget voor het op termijn realiseren van treinstation Kethel.

Vooral dat laatste is belangrijk, omdat grote delen van Schiedam-Noord er op dit moment op het gebied van mobiliteit en bereikbaarheid bijzonder bekaaid van afkomen. En daar komt dan nog bij dat in de loop van vorig jaar en dit jaar de metropoolregio (het regionale samenwerkingsverband voor o.a. het openbaar vervoer) een plan voorstelde om tramlijn 21 te schappen. De tram die eigenlijk op termijn naar het toekomstige treinstation Kethel doorgetrokken zou moeten worden.



Onze oproep vanuit de gemeenteraad was consistent: dit voorstel is op basis van gebrekkig onderzoek tot stand gekomen, en het kan niet waar zijn dat hier voorgesteld wordt om ineens de helft van de Schiedamse tramdienst te laten verdwijnen. Daar is de tram te belangrijk voor, ook voor de sociale leefbaarheid van grote delen van Schiedam-Noord en voor daar woonachtige Schiedammers met een functiebeperking. Het zou een kras zijn over de bereikbaarheid van Schiedam-Noord.

Om dat geluid extra kracht bij te zetten organiseerden we samen met een groep raadsleden (bijzondere vermelding voor de collega’s van GroenLinks!) een protesttocht waarbij we met ca. 50 Schiedammers naar het MRDH kantoor te Rotterdam reisden, natuurlijk met de tram.

We boden er een petitie aan tot behoud van lijn 21. Inmiddels hebben alle geluiden vanuit Schiedam (college, gemeenteraad, bewoners, maatschappelijke organisaties, etc.) effect gehad: het schrappen van de tramlijn is tot nader order van de baan! Eerst wordt er beter onderzoek gedaan naar de bereikbaarheid en mobiliteit van Schiedammers in Noord. En wat ons betreft kan er maar 1 conclusie volgen: er is niet minder, maar meer OV en betere bereikbaarheid nodig in dit deel van de stad!  
 
De manier waarop de Metropoolregio tot plannen en besluiten komt blijft desondanks vreemd aandoen. Tenslotte is het een samenwerkingsverband waar Schiedam deel van uitmaakt. Daarom steunden we als mede-indieners een motie van o.a. VVD en PvdA waarin we de Metropoolregio oproepen om onderzoek te doen naar andere manieren om zichzelf te organiseren (met als concreet voorbeeld: de vertegenwoordiging van de diverse gemeenteraden in de regioraad van de Vervoersregio Amsterdam). Een onderzoek naar meer democratie en meer directe vertegenwoordiging in de regionale samenwerking, daar worden D66’ers enthousiast van!



Mobiliteit gaat behalve over verkeersinrichting en OV natuurlijk over veel meer. Hierover berichten we later verder!

Plannen en budgetten voor een solide toekomst

Tot slot, D66 Schiedam staat voor solide financieel beleid. We maken ons dan ook grote zorgen over de scheefgegroeide verhouden tussen het Rijk en de Nederlandse gemeenten: we krijgen steeds meer taken op ons bordje, en krijgen hiervoor niet voldoende financiële middelen van het Rijk.

Op dit moment zien we zonder verdere aanpassingen een financieel ravijn optreden vanaf 2025/2026. Daarom zetten we ons in om hier verandering in te brengen – via de gemeente en VNG, via Raden in Verzet en via interne afstemming tussen het lokale D66 en de landelijke fractie.

Tegen deze achtergrond vinden we dus ook dat Schiedam zich op dit moment niet rijk kan rekenen: de onzekerheid (naast de onzekere financiële verhoudingen binnen de publieke sector helpt de economische turbulentie in o.a. de bouw- en woningmarkt ook niet mee) over onze financiële positie op de iets langere termijn is daarvoor simpelweg te groot.



We vinden het verder belangrijk dat we beter vat krijgen op wat de uitgaven van de gemeente opleveren. Welke doelen stellen we ons, hoe meten we de voortgang naar die doelen, en hoe rapporteert de gemeente daarover naar de gemeenteraad en naar Schiedammers?

Na een discussie die vorig jaar begon, waarin onder meer D66 Schiedam en Progressief Schiedam lieten weten ontevreden te zijn over de manier waarop dit nu plaatsvindt, wordt in de loop van dit jaar door de gemeente een nieuwe aanpak ingevoerd. We hopen er in de begroting later dit jaar de eerste vruchten van te kunnen plukken!