Cultuur en erfgoed

Kunst en cultuur verbinden en helpen om maatschappelijke problemen en ontwikkelingen voor het voetlicht te brengen. Het stimuleert om anders te kijken naar de vraagstukken die in onze provincie spelen. De creatieve sector en de culturele instellingen hebben hierin een cruciale rol en leveren een belangrijke bijdrage aan onze vrijetijdseconomie. Daarom moet cultuur laagdrempelig toegankelijk zijn voor iedere Groninger. Maar mede door de coronacrisis heeft de cultuur het financieel zwaar en staat hun toekomst onder druk. In de komende periode wil D66 dan ook meer financiële ondersteuning voor culturele instellingen, maar ook voor evenementen en festivals. Tegelijkertijd willen we samen met de culturele sector kijken hoe de richtlijnen op het gebied van goed bestuur (Good Governance), eerlijke betaling (Fair Practice) en diversiteit en inclusie (Code Culturele Diversiteit en Inclusie) op goede wijze kunnen worden doorgevoerd, zonder de artistieke vrijheid in te perken. Zo versterken we de professionalisering van cultuurmakers en instellingen om hen klaar te maken voor de toekomst.

Momenteel werkt de provincie al goed en intensief samen met de gemeente Groningen op het gebied van cultuur in de stad zelf en daarbuiten. Wij willen dat de provincie ook investeert in een vorm van samenwerking met de andere gemeenten, zodat alle inwoners nog meer kunnen genieten van kunst en cultuur. De ‘cultuurpijlers’ als het Groninger Museum en het Noord Nederlands Orkest spelen een belangrijke rol om de samenwerking binnen de verschillende culturele disciplines te versterken. Wij willen dan ook dat de provincie extra geld investeert in deze cultuurpijlers, zodat bijvoorbeeld meer gezamenlijke tentoonstellingen en producties met andere instellingen in de provincie kunnen worden georganiseerd. De samenwerking in Noord-Nederland verloopt op een goede manier via We The North. D66 wil daarom dat dit de komende periode wordt voortgezet.

Een belangrijk onderdeel binnen cultuur is de aandacht voor ons cultureel erfgoed. Dit raakt zowel de fysieke omgeving als ook het Gronings als taal. Beide geven betekenis aan onze regio, ze vertellen het verhaal van de provincie en geven klank aan hetgeen wij zo herkennen in onze Groninger identiteit. Met het sluiten van een convenant in 2018 tussen de Nederlandse overheid en overheden in het Nedersaksisch taalgebied, waaronder Groningen, is een stap gezet in de goede richting om te komen tot een erkenning van de Nedersaksische talen onder deel III van het Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden, net zoals het Fries. D66 zal naar deze erkenning door de Nederlandse overheid blijven streven, omdat pas dan onze Groninger taal als volwaardige taal op het hoogste niveau wordt erkend door de Europese Unie. Het geeft een basis voor al diegenen die zich inzetten voor het behoud en het gebruik willen bevorderen. Het Gronings is namelijk niet alleen een vorm van communicatie, maar ook een belangrijke drager van de zich altijd ontwikkelende Groninger cultuur.

Elk dorp en iedere wijk in de grotere plaatsen verdient een huis van cultuur. Een plek waar mensen zich kunnen ontplooien, nieuwe talenten ontdekken en worden uitgedaagd. D66 wil dat ieder dorp en elke wijk een ontmoetingsplek krijgt waar een leven lang leren, culturele ontmoetingen en kennismaken met kunst en cultuur
centraal staan. Gemeenten zijn hierbij als eerste aan zet. Wat D66 betreft heeft de provincie echter wel een taak: bij de ondersteuning van de innovatie in het bibliothekenwerk en bij de cultuureducatie op scholen. Met de bibliotheken van Hoogezand en Veendam hebben we als provincie al prachtige voorbeelden van de moderne, toekomstgerichte bibliotheek. Daarnaast moet worden ingezet op
cultuuronderwijs op scholen als onderdeel van een ‘Rijke Schooldag’. Door kinderen al op jonge leeftijd kennis te laten maken met de verschillende culturele vormen die er zijn, dragen we bij aan hun zelfontwikkeling en -ontplooiing.

De rijkdom van de provincie Groningen wordt grotendeels gevormd door ons erfgoed: onze monumenten en ons bijzondere landschap. Het gaat dan over onze naaste omgeving, ons thuis. Het behoud van deze rijkdom vergt een actieve inzet als het gaat om onderhoud en beheer. Door de aardbevingen staan ons erfgoed, onze monumenten en ons landschap onder druk. D66 wil dat er wordt geïnvesteerd in het behoud van al die monumenten en karakteristieke, beeldbepalende gebouwen. Dat kan bijvoorbeeld door die gebouwen een publieke herbestemming te geven. Wij willen monumenten niet op slot zetten: we zijn er juist voorstander van de ruimtelijke kwaliteit van erfgoed te vergroten door nieuwe verhalen toe te voegen. Verduurzaming kan daarbij worden meegenomen door per gebouw te kijken wat wél in plaats van wat niet mogelijk is. Ook vinden we dat de provincie samen met gemeenten aandacht moet besteden aan de ruimtelijke kwaliteit en de bouwkwaliteit van nieuwe gebouwen, zodat we nu bouwen aan het erfgoed van de toekomst.

Geef de culturele sector een basis voor de toekomst
▪  Bied culturele instellingen, evenementen en festivals meer (financiële) ondersteuning om ze klaar te maken voor de toekomst.
▪  Kijk samen met culturele instellingen hoe de richtlijnen voor goed bestuur, eerlijke betaling en diversiteit en inclusie goed kunnen worden doorgevoerd.

Versterk de samenwerking binnen de provincie
▪  Investeer in de samenwerking op het gebied van cultuur met de gemeenten in de provincie en versterk de samenwerking in Noord-Nederland via We The North.
▪  Verstevig de belangrijke verbindende rol van de cultuurpijlers met extra financiële middelen.
▪  Zet extra geld in voor gezamenlijke tentoonstellingen en producties van culturele instellingen en makers uit verschillende delen van de provincie.

Erken het Gronings als officiële taal
▪  Blijf werken aan erkenning van het Nedersaksisch, waar het Gronings deel van uitmaakt, onder deel III van het Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden, net zoals het Fries.
▪  Versterk gezamenlijk met gemeenten de positie van het Gronings in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs.
▪  Bied alle nieuwe medewerkers van de provincie, Statenleden en collegeleden een cursus Gronings aan.

Steun gemeenten op het gebied van bibliotheekwerk en cultuureducatie
▪  Zorg in elk dorp en iedere wijk voor een ‘huis van cultuur’ waar een leven lang leren, culturele ontmoetingen en kennismaken met kunst en cultuur centraal staan.
▪  Ondersteun gemeenten bij de innovatie in het bibliotheekwerk en bij het aanbieden van kunst- en cultuuronderwijs als onderdeel van de ‘Rijke Schooldag’.

Draag zorg voor ons erfgoed
▪  Investeer in onze monumenten en beeldbepalende gebouwen, bijvoorbeeld door ze een publieke herbestemming te geven.
▪  Verruim de mogelijkheden in wet- en regelgeving voor de verduurzaming van monumenten.
▪  Besteed aandacht aan de kwaliteit van nieuwe gebouwen, zodat we nu bouwen aan het erfgoed van de toekomst.