Arbeidsmarkt en economie

De Groninger economie draait op volle kracht. De transities in de energievoorziening, landbouw en gezondheidszorg vragen om veel nieuw personeel met de juiste opleiding. Bovendien bieden we een uitstekend klimaat voor de vele jonge, groeiende bedrijven die onze provincie rijk is. De sterkte van de economie heeft ook een keerzijde, namelijk dat de krapte op de arbeidsmarkt is toegenomen. We moeten daarom jonge getalenteerde Groningers verleiden om in de provincie te blijven wonen. De werknemer van de toekomst is immers ook de consument, forens, recreant en bewoner van de toekomst. Daarbij moeten Groningers zich een leven lang kunnen ontwikkelen. De provincie stimuleert duurzame werkgelegenheid, bereikbaarheid en leefbaarheid, vooral in Oost-Groningen.

Investeer in een groene, circulaire en duurzame economie

Onze provincie heeft zelf ervaren wat de effecten zijn van het gebruik van fossiele grondstoffen. Nu richten we de blik op de toekomst, met energie uit wind en zon en waterstof. D66 wil overstappen naar een circulaire economie waarbij afvalstromen worden hergebruikt en biogrondstoffen de basis vormen voor een groene chemische industrie. De Groninger landbouwsector kan een belangrijke rol spelen in de productie van grondstoffen. We geven onze boeren de kans om bij te dragen aan de woningbouw en infrastructuur van de toekomst. D66 wil kortere productieketens. We kiezen voor regionaal en met aandacht geproduceerde waren die lang meegaan en te repareren zijn. De provincie informeert haar inwoners over
het belang van hergebruik en profileert zich als dé circulaire provincie van Nederland.

Kies voor industrie die past bij Groningen

Recente internationale- en lokale ontwikkelingen hebben hun weerslag op de Groninger economie. De gaskraan gaat dicht, dus de tijden van overvloedige goedkope fossiele energie zijn voorbij. D66 vindt daarom duurzaamheid, menselijke maat en strategische autonomie de kernwaarden waar het toekomstige industriebeleid op gebaseerd moet zijn. De energie en grondstoffen die voor de chemische productie in Eemsdelta nodig zijn, halen we via waterstof uit zon en wind.

D66 wil in Groningen als ‘waterstofeconomie’ een bijdrage leveren aan de verduurzaming van heel Noordwest-Europa. Verdere samenwerking tussen overheden, bedrijven en kennisinstellingen is essentieel om het succes van deze waterstofeconomie door te zetten en nóg beter voor het voetlicht te brengen. We willen een goed vestigingsklimaat bieden voor bedrijven die een bijdrage leveren aan een groene en duurzame (waterstof)economie.

De menselijke maat zoekt D66 in het MKB. Een diversiteit van kleine- en middelgrote bedrijven met goed geschoolde werknemers is de voedingsbodem voor de innovaties die zo nodig zijn in de energietransitie en voor de zorg van de toekomst. Kortere ketens en biologische grondstoffen voor de maakindustrie bieden een kans voor de Groningse economie en een perspectief voor boeren.

Laat het Groninger MKB profiteren van verduurzaming

De afgelopen periode is gebleken dat bedrijven in Groningen met name in het MKB kwetsbaar zijn voor mondiale gebeurtenissen zoals Corona, de inval van Rusland in Oekraïne en hoge energieprijzen. De effecten van deze gebeurtenissen verschillen per crisis, per sector en zelfs per bedrijf. Bedrijven zijn de afgelopen jaren door de provincie geholpen met krediet, informatie en persoonlijke dienstverlening. Dat gebeurde al reactief en met beperkte middelen. D66 wil het MKB de komende periode structureel en actief helpen, informeren en waar mogelijk ondersteunen. Wij willen direct beginnen met de verdere verduurzaming binnen het MKB voor directe vermindering van de energiekosten en wegnemen van overbodige regelgeving door middel van extra dienstverlening door Grobusiness.

Er gaat niets boven Groningen, als het aankomt op het opleiden van talent. Echter, na de opleiding valt de locatiekeuze voor het vervolg te vaak elders. De laatste jaren heeft zich een arbeidstekort ontwikkeld, onder meer in de technische beroepen. Groningen kampt in sommige kringen nog steeds met een imagoprobleem. D66 wil jongeren en afgestudeerden informeren over de kansen en ontwikkelmogelijkheden die hier liggen. De provincie moet laten zien dat Groningen bruist. In de stad wordt toponderzoek gedaan, de groene industrie rond de Eemshaven en Delfzijl groeit voortdurend verder, net als de productieve- en dienstverlenende MKB-sector in de provincie.

Er zijn volop kansen in de energietransitie, ICT en gezondheidstechnologie. Daar komt bij dat Groningen een provincie is waar het ook nog eens fijn wonen en leven is. D66 vindt dat we hier trots op mogen zijn en dat ook moeten uitstralen. D66 wil de verbinding tussen het onderwijs en bedrijfsleven warm houden, zodat er goede aansluiting is tussen opleidingen en arbeidsmarkt. Met campussen, innovatiewerkplaatsen en coöperaties koppelen we studenten aan mogelijke toekomstige werkgevers voor stages en onderzoek. De provincie neemt daarin wat D66 betreft het voortouw.

We hebben iedereen, ook internationale studenten en vluchtelingen, nodig om de arbeidstekorten op te vullen. De nieuwe en oude Groningers vullen elkaar aan. Vanzelfsprekend betrekken we daarom ook mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt actief. Via het Platform Regionale Arbeidsmarkt, Groningen@Work en het provinciale deel van het Nationaal Programma Groningen Werk aan Ontwikkeling zijn er verschillende projecten gestart om deze mensen aan het werk te helpen. D66 wil dit voortzetten, zodat iedereen in onze provincie mee kan doen.

Zorg voor de werknemers van de toekomst

Werknemers moeten zich aan kunnen passen aan veranderende omstandigheden. Daarom willen wij een ‘Leven Lang Ontwikkelen’ en scholing voor iedereen mogelijk maken. Zo kunnen bijvoorbeeld werknemers die nu nog aan de slag zijn in sectoren gerelateerd aan de gaswinning een belangrijke bijdrage leveren aan projecten in de energietransitie. Ook de randvoorwaarden moeten op orde zijn. Daarom willen we dat alle plaatsen in de provincie goed bereikbaar zijn, met het openbaar vervoer, maar zeker ook digitaal. De gebieden waarin nu nog geen snel internet is aangelegd moeten daar zo snel mogelijk van voorzien zijn. In een tijd van thuiswerken en -leren, zorg op afstand en technologische innovaties is een snelle, goede en stabiele internetverbinding onmisbaar. D66 moedigt initiatieven vanuit de bevolking om dit voor hun wijk of dorp te realiseren aan. Zo verbeteren we de leefbaarheid in de provincie én maken we alle regio’s aantrekkelijker voor nieuwe bedrijvigheid.

Laat de vrije tijd in ons voordeel werken

Groningen is prachtig. Steeds meer toeristen waarderen de schoonheid van de provincie, zoals de wierden en het cultuurlandschap, de Waddenkust, het mooie groene Westerwolde en de rust en ruimte van het platteland. Daarnaast is Groningen de bruisende studentenstad met veel terrassen, podia en culturele instellingen en biedt de regio mooie oude centra, waaronder Appingedam, Winschoten, Bad Nieuweschans en Winsum. Hier zijn ook economische kansen aan gekoppeld. D66 wil de vrijetijdssector graag ondersteunen door te investeren in het ontwikkelen van recreatieve mogelijkheden om daarmee werkgelegenheid te bevorderen. Voorbeelden daarvan zijn de verdere ontwikkeling van (door)fietsroutes tussen grotere plaatsen, overnachtingsmogelijkheden in hotels en vakantiewoningen en op kampeerplaatsen en het mogelijk maken van de Groningse wielerwierden, de Waddenberg bij Usquert en de Wecyclemountain bij Veendam. Toerisme draagt daarmee bij aan de leefbaarheid en economische vitaliteit van het platteland, waardoor voorzieningen behouden kunnen blijven. Ook kan de vrijetijdseconomie een impuls geven aan het erfgoed in onze provincie, bijvoorbeeld door oude panden een horecabestemming te geven om daarmee het behoud te garanderen. Tot slot willen we de waterwegen nog beter bevaarbaar maken en goede laadinfrastructuur aanleggen voor de elektrisch aangedreven waterrecreant. D66 streeft naar een provincie met een goed aanbod van de combinatie van natuur, sport en bewegen, horeca en cultuur.

Wat gaan we concreet doen?

Investeer in een groene, circulaire en duurzame economie
▪  Kies een circulaire, biobased economy als startpunt voor de toekomst, door het hergebruik van grondstoffen en producten te stimuleren en te investeren in de samenwerking tussen bedrijven.
▪  Zet in op duurzame kringlooplandbouw voor voedsel, biogrondstoffen en bouwstoffen.
▪  Investeer in omscholingsprogramma’s voor (technische) banen en opleidingen in de energietransitie en maak daarvoor gebruik van (inter)nationale fondsen als het Groeifonds en het Just Transition Fund (JTF).
▪  Neem als provincie een voorbeeldfunctie aan door altijd circulair en groen te acteren op eigen projecten, bijvoorbeeld door infrastructuur zoveel mogelijk CO2-neutraal te realiseren.
▪  Leg vanaf 2025 alle provinciale wegen honderd procent circulair aan.
▪  Vernieuw oude bedrijventerreinen of geef deze in samenspraak met gemeenten een andere bestemming.

Kies voor industrie die past bij Groningen
▪  Versterk de samenwerking tussen onderwijs, onderzoek en bedrijvigheid op het gebied van de waterstofeconomie.
▪  Creëer een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor bedrijven die een bijdrage leveren aan een duurzame en groene (waterstof)economie.
▪  Maak ruimte voor kleine en middelgrote maakindustrie.
▪  Neem de kernwaarden duurzaamheid, menselijke maat en strategische economie mee in de vergunningverlening.

Laat Groninger MKB profiteren van verduurzaming
▪ Ondersteun en help het MKB structureel en actief om verder te verduurzamen.

Houd talent vast en trek het aan
▪  Verbeter de informatievoorziening voor jong talent door beter inzicht te geven in de carrièrekansen die er liggen in onze provincie.
▪  Leid in samenwerking met de onderwijsinstellingen mensen gericht op voor de energietransitie, gezondheidszorg en digitaliseringssector en breng daarin zoveel mogelijk mensen via reguliere instroom en zij-instroom aan het werk.
▪  Bied ruimte voor nieuwe Groningers door de komst van internationale werknemers te ondersteunen en hen te informeren over het wonen, werken en leven in Groningen.
▪  Zorg voor goede mobiliteit voor studenten en starters in de regio richting onderwijsinstellingen en bedrijven.
▪  Investeer, verspreid over de provincie, in campussen en innovatiewerkplaatsen waar onderwijs, bedrijfsleven en overheden samenwerken aan lokale en regionale uitdagingen.
▪  Promoot de pluspunten van werken én wonen in onze provincie, zoals de rust, ruimte en goede infrastructuur.
▪  Ondersteun praktijkleren als onderdeel van de ontwikkeling van studenten en om hun positie op de arbeidsmarkt te versterken.
▪  Creëer een inclusieve arbeidsmarkt door medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk te helpen via publiek-private samenwerkingen.

Ga fietsend of treinend naar je werk, school of vereniging
▪  Bouw nieuwe woningen op fietsafstand van goede OV-voorzieningen.
▪  Verbeter de bereikbaarheid door nieuwe (door)fietsroutes en met de Lelylijn, Nedersaksenlijn, Wunderline en over het bestaande spoor.

Zorg voor de werknemers van de toekomst
▪  Maak een ‘Leven Lang Ontwikkelen’ voor iedereen mogelijk door middel van initiatieven als ‘Het Noorden leert door’, ‘Kansrijk Opleiden’, ‘Kansen Verzilveren’, ‘Baanbrekend Perspectief’, ‘Service Punt Techniek’ en ‘Van Werk naar Werk’.
▪  Zorg dat de gebieden waarin nu nog geen snel internet is aangelegd, daar uiterlijk in 2023 van voorzien zijn, en experimenteer met de mogelijkheden van het 6G-netwerk.

Laat vrije tijd in ons voordeel werken
▪  Investeer structureel met extra middelen in onze vrijetijdseconomie.
▪  Verruim het aantal overnachtingsmogelijkheden voor toeristen in de provincie, onder andere in hotels en vakantiewoningen en op camperplaatsen.
▪  Investeer in onze monumenten en beeldbepalende gebouwen, bijvoorbeeld door ze een horecabestemming te geven.
▪  Creëer een fiets- en wandelberg, ofwel een ‘Wielerwierde’, als uithangbord voor (sportief) toerisme in de provincie.