Op donderdag 6 oktober was ik te gast bij het symposium Tijd voor Toekomst. Georganiseerd op een voor mij vertrouwde omgeving, het Willem Alexander Sportcentrum van de Hanzehogeschool in Groningen. De plek waar ik als docent aan het Instituut voor Sportstudies (internationale) sportprofessionals van de toekomst mocht opleiden. Mijn onderwijshart begint sneller te kloppen als ik luister naar de kennis en ervaringen die er inmiddels met dit Nationaal Programma Groningen project zijn opgedaan. Er wordt onderling volop gediscussieerd over hoe we samen Groningse kinderen op het gebied van cultuur, sport, muziek, gezondheid maar ook op het gebied van regulier onderwijs kunnen verbreden, verbeteren en verrijken. Hoe Groningse kinderen gelijke kansen krijgen en kunnen worden wie ze willen zijn.
Het Nationaal Programma Groningen. Een programma vooral bedoeld om de economische gevolgen en de effecten op de leefbaarheid van de gaswinning te herstellen. Enerzijds om het verlies van banen als gevolg van het dichtdraaien van de gaskraan op te vangen, anderzijds om het door de aardbevingen versterkte verschil tussen stad en ommeland te verkleinen. Het is een investering om te zorgen dat Groningen ook in de toekomst een bijdrage levert aan het Bruto Nationaal Product van Nederland en daarmee ook onze eigen brede welvaart vergroot.
Het startkapitaal van 1,15 miljard euro is een toekomstgerichte investering van het Rijk in de provincie Groningen. Investeringen in programma’s en projecten die bijdragen aan de brede welvaart van alle Groningers en het imago van de provincie verbeteren. Een bestuurlijk samenwerkingsverband tussen het Rijk, de provincie Groningen en de aardbevingsgemeenten Groningen, Het Hogeland, Oldambt, Midden-Groningen en Eemsdelta.
Er is door de aardbevingsgemeenten, de provincie, het programmabureau Nationaal Programma Groningen en maatschappelijke organisaties heel hard gewerkt aan programma’s en projecten. Deze programma’s en projecten versterken de leefomgeving, de economie, de opleidingen, de banen en de natuur en het klimaat. De eerste ronde van investeringen is zo goed als afgerond. Ik kijk uit naar de realisatie van mooie lokale en thematische initiatieven die de komende tijd uitgevoerd en daardoor zichtbaar worden.
Het bestuurlijke samenwerkingsverband tussen het Rijk, de provincie Groningen en de aardbevingsgemeenten is aangevuld met maatschappelijke organisaties uit de zorg, de landbouw, de chemische industrie, de kennisinstellingen, het bedrijfsleven en het Groninger Gasberaad. Dit Algemeen Bestuur, onder leiding van de onafhankelijk voorzitter Johan Remkes, discussieert momenteel over een koerswijziging van het Nationaal Programma Groningen. Op zichzelf een goed initiatief om opnieuw stil te staan bij de vraag wat we samen willen bereiken met het geld. Wat jammer is, is dat er tot nu toe niet mét Groningers gesproken wordt, maar alleen óver Groningers. En daarmee is het ‘baanbrekende’ nog niet gevonden. Hierdoor merken Groningers nog weinig van het Nationaal Programma Groningen wat ook blijkt uit onderzoek van onder andere het Dagblad van het Noorden.
Ik vind het als politicus bijzonder om te zien hoe wij in Groningen zoveel politiek-bestuurlijke drukte veroorzaken als we het hebben over de toekomst van onze mooie provincie. Met alle goede bedoelingen wordt er veel vergaderd en onderling gediscussieerd over de koerswijziging en structuurversterkende ‘baanbrekers’. Deze discussie zou vooral moeten gaan over waar we met z’n allen over vier jaar willen staan en wat ervoor nodig is om het maximale uit het Nationaal Programma Groningen te halen. In plaats van dat de regio de handen ineenslaat en het Rijk aanspreekt op haar verantwoordelijkheid, zijn wij vooral bezig met onszelf en verzanden we in juridische discussies. Eén ding weet ik zeker: dáár wordt in elk geval geen enkele Groninger beter van! Het gaat er niet om hoeveel geld we per gemeente zogenaamd ‘veiligstellen’, maar hoe we de beste resultaten voor Groningers bereiken. Daar zou de regio haar energie in moeten én willen steken.
Wat Groningen nodig heeft is een toekomstperspectief. Een nieuw perspectief op gezondheid, landbouw en energie. Waarbij onderwijs en digitalisering als een katalysator helpen om deze nieuwe toekomst vorm te geven. Dat is waar Groningen in moet investeren met alle middelen die er beschikbaar zijn en komen. Het Nationaal Programma Groningen is en blijft hét startkapitaal voor toekomstgerichte investeringen. Zet het in als hefboom om andere financieringen uit Den Haag of Brussel voor de regio mogelijk te maken.
Hoe we dat moeten doen? Laten we beginnen met elkaar meer te vertrouwen. Als fundament om elkaar wat te gunnen. Stop met het voeren van onderlinge discussies over rechtmatigheid uit het verleden en ga samen met Groningers aan de slag met baanbrekende projecten voor de toekomst. Vereenvoudig het bestuur door in de keten van besluitvorming iedereen één keer mee te laten doen. Breng de provincie in positie en laat de Provinciale Staten, namens de provincie en alle gemeenten, haar controlerende taak uitvoeren. Zo kunnen we samen verder op weg naar een Groningen dat groter is dan onszelf.
Sander Claassen,
Trotse Toukomstgerichte Grunneger en lijsttrekker D66 Provinciale Statenverkiezingen 2023
Nationaal Programma Groningen; samen op weg naar een Groningen dat groter is dan onszelf