Reactie D66 op coalitieprogramma

Ten eerste wil de fractie van D66 Nieuwkoop de formerende partijen, Samen Beter Nieuwkoop, het CDA en de VVD feliciteren met hun nieuwe akkoord. Het heeft eventjes geduurd, maar ze zijn eruit.

Wij kijken als fractie tevreden terug op het traject die heeft geleid tot dit coalitieakkoord. We hebben een uur lang een goed gespreken kunnen voeren met de formerende partijen over het akkoord en zijn ook tevreden met de manier hoe zij onze kritiek hebben meegenomen in het definitieve document.

Op inhoud moet ik zeggen, zijn wij als fractie op veel punten positief verrast. Ondanks het feit dat wij niet aan tafel zaten tijdens de onderhandelingen zitten er écht veel punten in het akkoord die rechtstreeks uit ons verkiezingsprogramma komen.

Om te beginnen, waar is de fractie van D66 Nieuwkoop dan  blij mee? Om te beginnen zijn wij blij met het feit dat het college de opdracht krijgt om actie- en resultaat te werk te gaan en daarbij data-gedreven aan de slag moet gaan.

De ambitie om nieuwe woonwijken volledig energieneutraal te ontwikkelen omarmen wij ook ten zeerste. Evenals het voorgestelde verhoogde bouwtempo  en de aandacht die wordt besteed aan creatieven woonoplossingen.

Het beleid omtrent laadvoorzieningen, waar wij vorig jaar een uitgebreide discussie over hebben gehad in de raad, wordt ook aangepast. Het streven van de coalitie wordt nu om pro-actief de laadinfrastructuur op peil te houden en op die manier elektrische mobiliteit nóg meer aan te moedigen.

Ook het idee voor de energiewinkel of het energieloket waar inwoners terecht kunnen voor advies staat in het akkoord. Evenals het feit dat wij als gemeente eindelijk gaan beginnen met een fatsoenlijk kunst- en cultuurbeleid.

Verder is dit het eerste college in Nieuwkoop  die aandacht voor lhbti’ers opneemt in het coalitieprogramma.

En tot slot zijn wij blij met de erkenning dat er een visie nodig is op onze omgeving die recht doet aan de noodzaak om het stikstofprobleem op te lossen en te voldoen aan de wetgeving rond natuurherstel.

Dit zijn goede punten waar wij als fractie de aankomende 4 jaar het college nauw in de gaten houden omtrent de uitvoering hiervan.

Om te beginnen, het stuk over openbaar vervoer. Wat D66 Nieuwkoop betreft is dit stuk echt niet ambitieus. Versterking van het OV over de as van de N231, zoals in het coalitieprogramma staat, doet niets voor de dorpen met de grootste problemen: Langeraar, Noorden en Woerdense Verlaat. Ook daar zijn kinderen en jongeren die naar school moeten reizen en ouderen die ziekenhuizen moeten kunnen bereiken. Voor deze dorpen moet een oplossing komen. In plaats van een oplossing wordt het streven in het coalitieprogramma genoemd om ‘de bus minder door de dorpen te laten rijden’. D66 hoopt dat het college ook iedere mogelijkheid aangrijpt om alle dorpen juist beter met elkaar te verbinden.

In het coalitieakkoord zit spanning tussen de ambitie om de grondexploitaties als geheel sluitend te houden en daarvoor te verdichten en de ambitie om nieuwe wijken met groene ruimte aan te leggen. Deze wensen lijken behoorlijk tegenstrijdig. Wat D66 Nieuwkoop betreft moet de prioriteit duidelijk zijn: het investeren in een fijne en gezonde woonomgeving.

Het is deze nadruk, op het gebied van een fijne en gezonde leefomgeving, die daarbij lijkt te missen op sommige gebieden in het akkoord. Als voorbeeld de tekstpassages  over de duurzaamheid van de scholen. Hier wordt meerdere malen een koppeling gelegd met betaalbaarheid. Bedoelt de coalitie dan de betaalbaarheid voor de korte of de lange termijn? Erkent deze coalitie dat we toekomstige generaties opzadelen met een enorme rekening als wij nu niet investeren?

Deze coalitie lijkt bereid om de ontwikkeling van IKC’s te vertragen om budget te kunnen vrijspelen voor parkeervoorzieningen en investeringen in toeristische voorzieningen. Die keuze kunnen wij niet goed volgen en die willen we ook zéker niet overnemen.

De nieuwe coalitie opent de deuren voor huisvesting van arbeidsmigranten op agrarische percelen en op bedrijventerreinen. Het moet volgens D66 de prioriteit zijn van het nieuwe college dat arbeidsmigranten een goed en veilig onderdak krijgen. Niet uit het zicht, niet op het terrein van hun werkgever, maar als volwaardige inwoners die als harde werkers onze lokale economie draaiende houden .

De economische paragraaf slaat de plank mis. Winkels en recreatie zijn leuk en belangrijk voor de levendigheid van de dorpen Én er zijn in onze gemeente inderdaad relatief veel agrariërs en tuinbouwbedrijven, maar grote aantallen banen en het inkomen van onze inwoners komt niet van deze sectoren. De bouw, transport, dienstensector en maakbedrijven zijn ontzettend belangrijk voor de werkgelegenheid in onze gemeente. De toevoeging van een inzetstuk is een stap vooruit ten opzichte van de conceptversie, maar hier moet het college in de ogen van D66 echt veel meer mee dan de coalitie als opdracht geeft.

Afgelopen collegeperiode hebben wij de 750ste verjaardag van Nieuwkoop kunnen vieren. Maar, met de huidige ambities van het nieuwe college is het de vraag of we ook over 50 jaar nog een feest kunnen geven in onze gemeente. Het ontbreekt écht aan actie op het gebied van duurzame energieopwekking. Er wordt in het akkoord een overduidelijke voorkeur uitgesproken over zon op dak, maar concrete acties op dit punt of een verdere uitwerking ontbreekt.

Dit moest het college worden die snel aan de slag gaat. Niet blijft hangen in visiedocumenten of nieuwe onderzoeken, maar meteen de handen uit de mouwen steekt. Toch, lees ik, wanneer ik het coalitieproramma erbij pak, tientallen nieuwe onderzoekjes die het college moet gaan uitvoeren. De fractie van D66 wil het nieuwe college vragen: kies, maak je keuzes wat het belangrijkste voor jullie is in de aankomende 4 jaar. Maar ga vooral ook aan de slag.

Wat betekent de passage over het (mogelijk) inzetten van de reserve goedkope woningbouw voor het sociaal houden van sociale huurwoningen? Waar denkt de coalitie geld nodig te hebben om woningcorporaties aan hun taken te houden?

Wat betekent de passage dat de kosten van (extra) ontsluitingen ten laste komen van de GREX, maar dat er andere financieringsmogelijkheden gezocht worden als de GREX hierdoor negatief wordt? Ook in relatie tot andere passages over een 0-lijn van het totale pakket aan GREX’en?

Ik zal de formerende partijen verder nog 2 dingen willen vragen wat betreft transparantie. Naast de politieke partijen hebben de onderhandelaars met verschillende mensen gesproken voor de totstandkoming van het  akkoord. Kunnen de partijen delen  met  wie zij hebben gesproken? Verder bleek uit ons gesprek met  de partijen dat er een toets werd gedaan naar financiële haalbaarheid, kunnen de resultaten hiervan met de raad worden gedeeld?

In het nieuwe coalitieakkoord wordt veel aandacht besteed aan het werken en praten met ondernemers. In dit akkoord wordt vaker gesproken over ‘ondernemers’, namelijk 69 keer, dan over ‘inwoners’, namelijk 52 keer. Dit lijkt mij een first. D66 hoopt echter niet dat door de nadruk zo op de ondernemers te vestigen, onze andere inwoners over het hoofd woorden gezien. Wij willen als fractie daarom een uitdaging meegeven aan het nieuwe college: zorg dat je in de komende 4 jaar actief de inwoner opzoekt en vooral die inwoner spreekt die je de afgelopen jaren zelden tot nooit op het gemeentehuis hebt gezien.