D66 wil dat iedereen in Leiden betaalbaar kan wonen. D66 wil de woningnood aanpakken en daarvoor in de komende jaren 10.500 nieuwe woningen bouwen. We bouwen duurzaam, groen en aansluitend op bestaande milieunormen. De woningnood is enorm en de ruimte in de stad is beperkt. Daarom kiezen we ervoor de hoogte in te bouwen. SVL heeft geen concrete bouwambities voor Leiden in aantallen woningen en geeft ook niet aan of duurzaam en groen gebouwd moet worden in het verkiezingsprogramma.
D66 wil daarnaast harde afspraken voor het verduurzamen van sociale huurwoningen, zeker nu deze doelgroep geconfronteerd wordt met de hoge energierekeningen die voor hen hard aankomen. SVL besteedt geen specifieke aandacht aan deze groep in haar verkiezingsprogramma.

In 2019 heeft D66 samen met studentenverenigingen het verkameringsbeleid ten gunste van de student aangepast. Geen student op straat was daarbij het uitgangspunt. Vanuit de gemeente is daaraan vastgehouden, maar uit gesprekken met studenten blijkt dat verhuurders nu wel studenten uit huis zetten. Daarom wil D66 nu opnieuw iets betekenen voor deze groep. D66 heeft de concrete ambitie om het aantal te bouwen studentenwoningen te verhogen van 2700 naar 3500. SVL wil enkel het aantal studentenwoningen uitbreiden door verkamering, waarbij meer Leidse woningen omgezet worden naar studentenwoningen. D66 vindt dat verkamering mogelijk moet zijn, maar enkel als voldaan wordt aan eisen als brandveiligheid en de verhoudingen in wijken in balans blijven. Bovendien zetten we in op studentenkamers met fusies, in plaats van eenzame studio’s.

D66 wil dat er wordt gekeken naar de regeldruk voor ondernemers. Waar het kan moeten regels worden versimpeld, versoepeld of zelfs afgeschaft. SVL en D66 zijn daarin redelijk op één lijn. 
D66 is trots op de horeca en wil de levendigheid van de terrassen graag behouden. D66 wil daarom dat bij de Nieuwe Rijn en Hooglandse Kerk de tijdelijke uitbreidingen van terrassen permanent worden. SVL wil ongebreidelde groei van de horeca en dat horecabeleid niet exact hoeft te worden nageleefd. Versoepelen van regels voor ondernemers waar kan, is D66 voorstander van, maar het niet naleven van beleid gaat D66 te ver. 

Vrij zijn is voor D66 een basisbeginsel. D66 heeft expliciet in haar verkiezingsprogramma’s aandacht voor discriminatie en voor de LHBTIQ+ gemeenschap. D66 wil dat de gemeente bij signalen van discriminatie ingrijpt. Zo moet de gemeente het goede voorbeeld geven en moet de sollicitatiecommissie van de gemeente een gevarieerde samenstelling behouden. D66 wil ook dat er meer zorginstellingen komen met het Roze Loper keurmerk, zodat oudere leden van de LHBTIQ+ gemeenschap ook zichzelf kunnen zijn. De gemeente moet ook samen met partijen zoals het COC campagnes uitrollen die discriminatie van de gemeenschap tegengaan. SVL heeft geen aandacht voor deze onderwerpen in haar verkiezingsprogramma.

D66 als echte onderwijspartij heeft veel concrete voorstellen voor het onderwijs in haar verkiezingsprogramma. D66 wil bijvoorbeeld een rijke schooldag waarbij kinderen naast onderwijs ook een gezonde lunch, sport, cultuur, muziek, natuur en huiswerkbegeleiding krijgen. D66 wil ook meer kinderopvang in de buurt van scholen en starterswoningen. Docenten zijn zeer belangrijk voor het onderwijs en daarom wil D66 een deel van het sociale woningaanbod reserveren voor docenten. D66 heeft ook afgelopen jaren ervoor gezorgd dat in Leiden een stevige nieuwbouw- en renovatieagenda van schoolgebouwen wordt uitgevoerd. D66 wil ook dat de gemeente MBO- en HBO-studenten actief gaat helpen bij het vinden van een stage en D66 wil dat MBO- en HBO-instellingen met Leidse werkgevers in gesprek gaan zodat opleidingen beter aansluiten bij de behoefte in de Leidse regio. SVL komt in haar verkiezingsprogramma met weinig concrete plannen voor het onderwijs in Leiden.

D66 wil dat meer beeldende kunst in woonwijken komt en meer aandacht en mogelijkheden voor de kleinere cultuurgroepen en individuen. D66 steunt ook het plan voor de hervorming van BplusC, stelt voor de Lakenhal vaker gratis open te stellen en wil samen met verenigingen, die in oude en dure gemeentepanden zitten, kijken hoe gebouwen efficiënter gebruikt kunnen worden. SVL wil een moderne bibliotheek en cultuurcentrum op een centrale plek in Leiden en stelt het oude V&D pand voor. D66 zou dit ook graag zien, maar laat dit aan de eigenaar van het pand.

D66 is trots op de realisatie van Combibad- en IJshal de Vliet en het Indoor Sportcentrum die duurzaam en CO2 neutraal ruimte bieden voor de Leidse sport. Leiden wil verder investeren in sportaccommodaties en komende periode een regionale visie op sportaccommodaties opstellen. SVL is juist tegen deze mooie nieuwe duurzame sportaccommodaties en noemt de ijshal een prestigeproject en wil liever investeren in lokale sportclubs.

D66 wil dat iedereen in Leiden betaalbaar kan wonen. D66 wil de woningnood aanpakken en daarvoor in de komende jaren 10.500 nieuwe woningen bouwen. We bouwen duurzaam, groen en aansluitend op bestaande milieunormen. De woningnood is enorm en de ruimte in de stad is beperkt. Daarom kiezen we ervoor de hoogte in te bouwen. Op dit moment is de ambitie van de gemeente om in 2030 8.500 nieuwe woningen te hebben gebouwd. GroenLinks houdt aan deze kleinere bouwambitie vast. Hoewel GroenLinks een hoger percentage sociale huur wilt bouwen, worden op het totaal een vergelijkbaar aantal sociale huurwoningen gerealiseerd. Wel zullen de plannen van D66 makkelijker rond te rekenen zijn. 

D66 wil dat er wordt gekeken naar de regeldruk voor ondernemers. Waar het kan moeten regels worden versimpeld, versoepeld of zelfs afgeschaft. Waar mogelijk doen wij dit samen met de andere gemeenten in de Leidse Regio. GroenLinks wil duurzaamheidseisen gaan stellen aan ondernemers. De economische groei wil GroenLinks beperken volgens het donut-model. 

D66 is trots op de horeca en wil de levendigheid van de terrassen graag behouden. D66 wil daarom dat bij de Nieuwe Rijn en Hooglandse Kerk de tijdelijke uitbreidingen van terrassen permanent worden. GroenLinks wil de tijdelijke terrassen enkel langer openhouden zo lang de crisis duurt. 

Het Leiden Bio Science Park is de banenmotor van de Leidse kenniseconomie. Elke euro die de stad erin steekt verdient zich dubbel terug! D66 wil dat het Bio Science Park de ruimte krijgt om verder te groeien. Ook GroenLinks zet in op het Bio Science Park, maar wil vooral groene bedrijven stimuleren.

Vrij zijn is voor D66 een basisbeginsel. D66 heeft expliciet in haar verkiezingsprogramma’s aandacht voor discriminatie en voor de LHBTIQ+ gemeenschap. D66 wil dat de gemeente bij signalen van discriminatie ingrijpt. Zo moet de gemeente het goede voorbeeld geven en moet de sollicitatiecommissie van de gemeente een gevarieerde samenstelling behouden. D66 wil ook dat er meer zorginstellingen komen met het Roze Loper keurmerk, zodat oudere leden van de LHBTIQ+ gemeenschap ook zichzelf kunnen zijn. De gemeente moet ook samen met partijen zoals het COC campagnes uitrollen die discriminatie van de gemeenschap tegengaan. GroenLinks kijkt hier redelijk hetzelfde tegenaan. 

D66 als echte onderwijspartij heeft veel concrete voorstellen voor het onderwijs in haar verkiezingsprogramma. D66 wil dat elk kind een rijke schooldag krijgt met een gezonde lunch, waarbij zij blijvend kennismaken met sport, cultuur, muziek, natuur en huiswerkbegeleiding. GroenLinks ondersteunt scholen bij het bieden van ‘extra’ educatie zoals natuur- of kunsteducatie. Kortom, D66 ziet dat net wat breder! Docenten zijn zeer belangrijk voor het onderwijs en daarom wil D66 een deel van het sociale woningaanbod reserveren voor docenten. GroenLinks kijkt daar hetzelfde tegenaan. 

D66 wil voldoende ruimte voor mensen om te bewegen. D66 is trots op de realisatie van Combibad- en IJshal de Vliet en het Indoor Sportcentrum die duurzaam en CO2 neutraal ruimte bieden voor de Leidse sport. Leiden wil verder investeren in sportaccommodaties en komende periode een regionale visie op sportaccommodaties opstellen. D66 wil door de hele gemeente sportfaciliteiten op straat en in parken realiseren. GroenLinks zet ook actief in op het realiseren van meer ruimte voor sport, in het bijzonder voor sporters waarvoor nu nog te weinig plekken zijn. 

D66 kijkt verder dan morgen. Wij staan voor een groene en vooruitstrevende stad, waarin ook volgende generaties veilig en gezond kunnen opgroeien. D66 kiest daarom voor duurzaamheid en groen: D66 wil dat zowel de Oostvlietpolder als Polderpark Cronesteyn een beschermde status krijgen en streeft naar verbetering van de biodiversiteit op beide locaties. In het programma van GroenLinks komt de Oostvlietpolder verrassend genoeg geheel niet voor. 

Na het succes van het Singelpark willen we verder gaan. Buiten de singels moet een nieuwe groene ring komen, met als voorlopige werknaam het Geuzenpark. GroenLinks wil delen van de Leidse Singels afsluiten voor bootjes en tot reservaat maken. D66 ziet juist kansen voor meer gebruik te maken van het vele water dat Leiden kent.  
 
Op klimaatgebied zet D66 enorm in op energiebesparing om in 2050 aardgasloos te zijn. Onder andere door woningen beter te isoleren, en in te zetten op duurzame energieopwekking door middel van zonnepanelen. Daarvoor verruimen we ook de regels voor monumenten. Voor de klimaatambities zijn veel overeenkomsten met GroenLinks en trekken de twee partijen veel samen op.

Zorg, jeugd en het gehele sociaal domein zijn afgelopen jaren grote focuspunten geweest voor gemeenten. Er moeten keuzes worden gemaakt voor de jeugdzorg, armoede, werkloosheid in de stad. D66 wil bijvoorbeeld dat de toegang tot de diverse instellingen die jeugdhulp aanbieden efficiënter wordt geregeld. Er moet één punt komen waar iedereen goed wordt doorverwezen. Er moet voldoende zorg beschikbaar komen voor kinderen en jongeren/studenten met complexe problematiek. Mantelzorgers moeten voldoende ondersteuning krijgen en hierin kan de gemeente bijdragen. GroenLinks wil ook dat mantelzorgers op tijd ontlast worden, bijvoorbeeld door zorgpauzes mogelijk te maken met ondersteuning van professionele vervangers. 

D66 is opgericht om mensen meer invloed te geven over de inrichting van het eigen leven. De afgelopen twaalf jaar heeft D66 bijgedragen aan een stabiel en betrouwbaar bestuur van de stad. Die lijn wil D66 samen met de andere partijen voortzetten in Leiden. Democratie betekent compromissen sluiten en besluiten durven nemen. Inwoners en bestuur denken soms anders over die uitdagingen, waardoor het kan gaan wringen. Om zoveel mogelijk inwoners te laten meedenken wil D66 de online inspraaktool DoeMee voortzetten en uitbreiden. 

D66 wil geen verhoging van de gemeentelijke lasten, behalve een inflatiecorrectie. D66 vindt dat nieuwe initiatieven, ook die in het kader van verduurzaming, betaald moeten worden uit de bestaande lasten. GroenLinks wil de lokale lasten verder verhogen. Wel worden de laagste inkomens daarbij ontzien. 

Wat Leiden zo mooi maakt, is dat je overal zo bent. Om de stad leefbaar te houden is het van belang dat er een goede bereikbaarheid is. De afgelopen jaren is er al flink gewerkt aan het verder verbeteren van de bereikbaarheid. D66 wil verder op deze ingeslagen weg. Er is namelijk altijd nog verbetering mogelijk. D66 en GroenLinks hebben redelijk overeenkomstige plannen op bereikbaarheid. We willen beide het aantal fietsparkeerplaatsen in Leiden uitbreiden en autoparkeerplaatsen omvormen naar parkeerplaatsen voor fietsers. Bijvoorbeeld met fietsvlonders, speciale vakken voor fietsen. D66 zet daarnaast ook in op het bouwen van nieuwe fietsenstallingen, om parkeeroverlast door fietsen tegen te gaan. 

Om vrij te zijn en je vrij te gedragen, is de belangrijkste voorwaarde dat je je veilig voelt. Pas dan kan je je leven naar eigen inzicht inrichten, met oog voor de ander. D66 vindt veiligheid daarom van groot belang. Veiligheid gaat over het gevoel dat je binnenshuis, buiten op straat, en online hebt en gaat daarmee verder dan enkel criminaliteitscijfers. Het gaat over hoe je wordt benaderd door anderen en door de overheid. Voorkomen is beter dan genezen en daarom verwacht. Op dit gebied zijn weinig verschillen met GroenLinks. 

D66 wil dat iedereen in Leiden betaalbaar kan wonen. D66 wil de woningnood aanpakken en daarvoor in de komende jaren 10.500 nieuwe woningen bouwen. We bouwen duurzaam, groen en aansluitend op bestaande milieunormen. De woningnood is enorm en de ruimte in de stad is beperkt. D66 en PvdA zien allebei dat hoogbouw noodzakelijk is om de woningnood op te lossen, het stationsgebied en langs de uitvalswegen zijn geschikte locaties. D66 wil woningen voor starters, voor sociale huur en de vrije sector willen. Het is ook erg belangrijk dat deze woningen duurzaam worden gebouwd. De PvdA wil vooral starterswoningen en sociale huur bouwen en kiest en wil een zelfbewoningsplicht invoeren. D66 wil een zelfbewoningsplicht onderzoeken, maar alleen voor nieuwbouw en nooit voor bestaande woningen.

Verkamering blijft een manier om meer woonruimte te creëren in de stad. D66 vindt dat verkamering mogelijk moet zijn, zolang aan bepaalde eisen wordt voldaan. PvdA wil de huidige verkameringsregels handhaven en vindt dat de quota scherper moeten.  

In 2019 heeft D66 samen met studentenverenigingen het verkameringsbeleid ten gunste van de student aangepast. Geen student op straat was daarbij het uitgangspunt. Vanuit de gemeente is daaraan vastgehouden, maar uit gesprekken met studenten blijkt dat verhuurders nu wel studenten uit huis zetten. Daarom wil D66 nu opnieuw iets betekenen voor deze groep. D66 heeft de concrete ambitie om het aantal te bouwen studentenwoningen te verhogen van 2700 naar 3500. PvdA wil er de komende periode maar 2000 realiseren.

PvdA is tegen verdere verkamering en vindt dat de regels scherper moeten. D66 ziet verkamering juist als een kans. Voorwaarde bij D66 is wel dat woningen veilig moeten zijn en er geen overlast mag zijn voor andere bewoners in de wijk.

D66 wil dat er wordt gekeken naar de regeldruk voor ondernemers. Waar het kan moeten regels worden versimpeld, versoepeld of zelfs afgeschaft. Waar mogelijk doen wij dit samen met de andere gemeenten in de Leidse Regio. De PvdA gaat hier niet zo zeer op in en kijkt vooral naar wat nodig is op de kortere termijn door de coronacrisis. 

D66 is trots op de horeca en wil de levendigheid van de terrassen graag behouden. D66 wil daarom dat bij de Nieuwe Rijn en Hooglandse Kerk de tijdelijke uitbreidingen van terrassen permanent worden. De PvdA wil de uitgebreide terrassen behouden gedurende de crisis. 

Het Leiden Bio Science Park is de banenmotor van de Leidse kenniseconomie. Elke euro die de stad erin steekt verdient zich dubbel terug! D66 wil dat het Bio Science Park de ruimte krijgt om verder te groeien. De PvdA wil harde afspraken over banen en stages voor praktisch opgeleiden, maar vergeet dat al de helft van de banen daar voor deze groep zijn. 

Vrij zijn is voor D66 een basisbeginsel. D66 heeft expliciet in haar verkiezingsprogramma’s aandacht voor discriminatie en voor de LHBTIQ+ gemeenschap. D66 wil dat de gemeente bij signalen van discriminatie ingrijpt. Zo moet de gemeente het goede voorbeeld geven en moet de sollicitatiecommissie van de gemeente een gevarieerde samenstelling behouden. D66 wil ook dat er meer zorginstellingen komen met het Roze Loper keurmerk, zodat oudere leden van de LHBTIQ+ gemeenschap ook zichzelf kunnen zijn. De gemeente moet ook samen met partijen zoals het COC campagnes uitrollen die discriminatie van de gemeenschap tegengaan. Beide partijen gaan op dit punt redelijk gelijk op en werken al jaren samen om zich hier hard voor te maken. 

D66 als echte onderwijspartij heeft veel concrete voorstellen voor het onderwijs in haar verkiezingsprogramma. D66 wil bijvoorbeeld een rijke schooldag waarbij kinderen naast onderwijs ook een gezonde lunch, sport, cultuur, muziek, natuur en huiswerkbegeleiding krijgen. De PvdA zet in op een brede en laagdrempelige voorschoolse opvang.

D66 en PvdA vinden allebei stages erg belangrijk en willen studenten ondersteunen bij het vinden van een stage. Maar PvdA kiest vooral voor de MBO studenten, en D66 wil zowel MBO als HBO studenten steunen.

D66 wil meer ruimte maken voor cultuur. Beeldende kunst krijgt ruimte in de buitenlucht. Maar ook cultuurmakers moeten de ruimte krijgen om op te treden, maar ook om zich te promoten en als nodig ook subsidies te kunnen krijgen. De PvdA kijkt vooral naar de cultuurmakelaar en de Fair-Practice-Code om de cultuurmakers te steunen.

Bij cultuur hoort een moderne bibliotheek, waar iedereen gemakkelijk terecht kan om boeken te lenen, informatie te zoeken, cursussen te volgen, mensen te ontmoeten, te studeren en te leren coderen. D66 steunt het plan voor de hervorming van BplusC. PvdA sluit zich daarbij aan.

D66 wil voldoende ruimte voor mensen om te bewegen. D66 wil door de hele gemeente sportfaciliteiten op straat en in parken realiseren. D66 is trots op de realisatie van Combibad- en IJshal de Vliet en het Indoor Sportcentrum die duurzaam en CO2 neutraal ruimte bieden voor de Leidse sport. Leiden wil verder investeren in sportaccommodaties en komende periode een regionale visie op sportaccommodaties opstellen. Op het gebied van sport zijn de PvdA en D66 vaak partner.

D66 kijkt verder dan morgen. Wij staan voor een groene en vooruitstrevende stad, waarin ook volgende generaties veilig en gezond kunnen opgroeien. D66 kiest daarom voor duurzaamheid en groen: D66 wil dat zowel de Oostvlietpolder als Polderpark Cronesteyn een beschermde status krijgen en streeft naar verbetering van de biodiversiteit op beide locaties. In het programma van de PvdA komt de Oostvlietpolder verrassend genoeg geheel niet voor. 

D66 wil dat er fondsen komen voor woningbezitters om het makkelijker te maken om een woning te verduurzamen, vooral voor de doelgroep die dit zonder deze regeling niet zou doen. PvdA wil dit ook, maar zij willen dit alleen voor de kwetsbare huishoudens.

Zorg, jeugd en het gehele sociaal domein zijn afgelopen jaren grote focuspunten geweest voor gemeenten. Er moeten keuzes worden gemaakt voor de jeugdzorg, armoede, werkloosheid in de stad. D66 wil bijvoorbeeld dat de toegang tot de diverse instellingen die jeugdhulp aanbieden efficiënter wordt geregeld. Er moet één punt komen waar iedereen goed wordt doorverwezen. Er moet voldoende zorg beschikbaar komen voor kinderen en jongeren/studenten met complexe problematiek. Mantelzorgers moeten voldoende ondersteuning krijgen en hierin kan de gemeente bijdragen. 

D66 wil dat grondig geëvalueerd gaat worden hoe de levens van Leidenaren die onder de armoedegrens leven structureel verbeterd kunnen worden. Bij de aanpak van schulden is preventie essentieel. D66 wil dat gemeentelijke belastingen eenvoudiger per maand kunnen worden betaald en dat beter wordt uitgelegd wie er voor kwijtschelding in aanmerking komt. PvdA wil dat iedereen in een bijstandsuitkering sowieso kwijtschelding krijgt van de gemeentebelastingen. Daarnaast wil PvdA een uitgebreid programma om problematische schulden over te nemen.

D66 is opgericht om mensen meer invloed te geven over de inrichting van het eigen leven. De afgelopen twaalf jaar heeft D66 bijgedragen aan een stabiel en betrouwbaar bestuur van de stad. Die lijn wil D66 samen met de andere partijen voortzetten in Leiden. Democratie betekent compromissen sluiten en besluiten durven nemen. Inwoners en bestuur denken soms anders over die uitdagingen, waardoor het kan gaan wringen. Om zoveel mogelijk inwoners te laten meedenken wil D66 de online inspraaktool DoeMee voortzetten en uitbreiden. D66 wil het mogelijk maken dat burger een amendement kunnen indien op een voorstel wat bij de gemeenteraad voorligt. Ook wil D66 experimenten met een burgerforum. De uitdagingen rondom woningnood en de klimaattransitie lenen zich erg goed voor de inzet van dit burgerforum. Ook vindt D66 dat de participatie in de wijken bij nieuwe bouwprojecten beter moet. PvdA heeft enkel in haar verkiezingsprogramma iets geschreven over het verbeteren van de participatie. 

D66 geeft expliciet aan dat het de gemeentelijke lasten niet wil verhogen, maar dat deze maximaal op het huidige niveau blijven. PvdA doet de belofte niet, ze zeggen dat ‘grote delen van de plannen kunnen worden uitgevoerd binnen de begroting’, maar dat is dus zeker geen belofte voor het gelijk blijven lasten.

Wat Leiden zo mooi maakt, is dat je overal zo bent. Om de stad leefbaar te houden is het van belang dat er een goede bereikbaarheid is. De afgelopen jaren is er al flink gewerkt aan het verder verbeteren van de bereikbaarheid. D66 wil verder op deze ingeslagen weg. Er is namelijk altijd nog verbetering mogelijk. D66 wil de fiets op één. Om de verkeersveiligheid en doorstroming te verbeteren willen we bestaande fietspaden verbreden en fietssnelwegen aanleggen. Dit betekent dat D66 ook ruimte wil bieden aan deelfietsen en parkeerplekken voor fietsen. In de Lage Mors hebben we dit al op een aantal plekken aangelegd. Ook wil D66 een autoluwe binnenstad. PvdA steunt deze plannen.

Het stationsgebied is een belangrijk visitekaartje van Leiden. Wij zien een stationsgebied voor ons waar de 21ste eeuw samenkomt met de historie van Leiden en waar er ruimte is voor groen op het plein, tegen de gevels en op een groen stationsdak. D66 wil dat de poortjes op Leiden Centraal worden verplaatst, zodat er weer een open loopgebied komt door het station heen. PvdA geeft alleen aan dat het nieuw ingerichte station vriendelijker wordt zodat het wachten op OV prettiger is. 

Om vrij te zijn en je vrij te gedragen, is de belangrijkste voorwaarde dat je je veilig voelt. Pas dan kan je je leven naar eigen inzicht inrichten, met oog voor de ander. D66 vindt veiligheid daarom van groot belang. Veiligheid gaat over het gevoel dat je binnenshuis, buiten op straat, en online hebt en gaat daarmee verder dan enkel criminaliteitscijfers. Het gaat over hoe je wordt benaderd door anderen en door de overheid. Voorkomen is beter dan genezen en daarom verwacht 

Om uitgaansgeweld en nachtelijke criminaliteit te voorkomen en beperken wil D66 dat er periodiek overleg is tussen de gemeente, de politie en de betrokken partijen zoals de horeca en de studentenverenigingen. PvdA spreekt vooral over het beperken van discriminatie in het uitgaansleven. 

D66 wil dat iedereen in Leiden betaalbaar kan wonen. D66 wil de woningnood aanpakken en daarvoor in de komende jaren 10.500 nieuwe woningen bouwen. We bouwen duurzaam, groen en aansluitend op bestaande milieunormen. De woningnood is enorm en de ruimte in de stad is beperkt. Daarom kiezen we ervoor de hoogte in te bouwen. De PvdD heeft geen concrete bouwambities voor Leiden in aantallen woningen en stemde afgelopen jaren vaak tegen bouwprojecten. Het is de vraag of de woningzoeker iets heeft aan een stem op de PvdD. 

D66 wil dat het Bio Science Park de ruimte krijgt om verder te groeien. Het Leiden Bio Science Park is één van de belangrijkste motoren van de Leidse economie en wordt wat D66 betreft structureel voortgezet. PvdD kiest voor het versterken van de lokale en regionale economie, maar rept met geen woord over het Bio Science Park. Terwijl dit bij uitstek belangrijke werkplekken voor Leiden en voor de regio oplevert, kennis en kunde naar Leiden trekt en bezoekers voor conferenties, waar de lokale ondernemers en horeca van profiteert. 
 
PvdD wil bovendien niet dat Leiden investeert in grootschalige evenementen zoals European City of Science en het Pilgrim Jaar, zeker niet als ze bedoeld zijn om de gemeente (inter)nationaal op de kaart te zetten. D66 is juist verheugd dat Leiden zo’n aantrekkelijke stad is. Leiden verwelkomt dagelijks vele mensen die hier komen om onze stad te bezoeken voor de cultuur, de historie of de festivals, maar ook voor de kennisinstellingen, conferenties van het Bio Science Park of zakenreizen. Leiden heeft ook een grote aantrekkingskracht op de bewoners van de omringende gemeenten. En nogmaals lokale ondernemers en horeca profiteren hiervan. 

Vrij zijn is voor D66 een basisbeginsel. D66 heeft expliciet in haar verkiezingsprogramma’s aandacht voor discriminatie en voor de LHBTIQ+ gemeenschap. D66 wil dat de gemeente bij signalen van discriminatie ingrijpt. Zo moet de gemeente het goede voorbeeld geven en moet de sollicitatiecommissie van de gemeente een gevarieerde samenstelling behouden. D66 wil ook dat er meer zorginstellingen komen met het Roze Loper keurmerk, zodat oudere leden van de LHBTIQ+ gemeenschap ook zichzelf kunnen zijn. De gemeente moet ook samen met partijen zoals het COC campagnes uitrollen die discriminatie van de gemeenschap tegengaan. De PvdD heeft ook een uitgebreid deel in het verkiezingsprogramma over deze punten.  

D66 als echte onderwijspartij heeft veel concrete voorstellen voor het onderwijs in haar verkiezingsprogramma. D66 wil bijvoorbeeld een rijke schooldag waarbij kinderen naast onderwijs ook een gezonde lunch, sport, cultuur, muziek, natuur en huiswerkbegeleiding krijgen. D66 wil ook meer kinderopvang in de buurt van scholen en starterswoningen. De PvdD wil wel dat de gemeente Leiden erkent dat de eerste 1000 dagen van een kind cruciaal zijn, maar geeft zelf voor de leeftijdsgroep van 0 tot 2 jaar hier geen concrete invulling aan. PvdD stelt alleen dat alle peuters gebruik moeten kunnen maken van betaalbare voorschoolse opvang, wat dus slechts betrekking heeft op kinderen vanaf 2 jaar. 
 
D66 onderstreept verder de waarde die de Universiteit voor de stad heeft en wil dat de gemeente in samenwerking met de universiteit, de hogeschool, het mbo en het bedrijfsleven ruimte blijft geven aan het stimuleren van ondernemerschap, zoals het ruimtelijk faciliteren van PLNT in het Energiepark. D66 hecht grote waarde aan de ontwikkeling van de binnenstadscampus in het gebied tussen binnenstad en universiteitsbibliotheek. Dat is van strategische waarde voor de stad en komt de kwaliteit van dit stukje binnenstad en het Singelpark ten goede. PvdD stipt alleen het tekort aan studentenwoningen aan als voorwaarde voor groei van de Universiteit, maar komt niet met concrete oplossingen of voorstellen en het belang van de Universiteit wordt buiten beschouwing gelaten.

D66 wil voldoende ruimte voor mensen om te bewegen. D66 wil door de hele gemeente sportfaciliteiten op straat en in parken realiseren. Dit kan een sportparcours zijn, een outdoor fitness-rek of een wandelroute. Sport wordt op deze manier verbonden aan groen. In het nieuw te realiseren Geuzenpark krijgen sportfaciliteiten een plek. 
 
D66 is daarnaast trots op de realisatie van het Combibad, IJshal de Vliet en het Indoor Sportcentrum, dat duurzaam en CO2-neutraal ruimte gaat bieden voor zwem-, ijs- en binnensport. De komende jaren willen wij verder investeren in sportaccommodaties. PvdD onderschrijft ook het belang van sportgelegenheid buiten, maar vergeet mogelijkheden voor binnensport. PvdD wil wel dat de gemeente investeert in sport op scholen en noemt daarbij zwemlessen, verder dat dit gaat de gedachte met betrekking tot binnensport echter niet. D66 wil bovendien kinderen van acht en negen jaar één jaar gratis lidmaatschap aanbieden van een sportvereniging. 

D66 kijkt verder dan morgen. Wij staan voor een groene en vooruitstrevende stad, waarin ook volgende generaties veilig en gezond kunnen opgroeien. D66 kiest daarom voor duurzaamheid en groen: De Oostvlietpolder blijft groen en versteende plekken in de stad zoals de Beestenmarkt gaan we vergroenen. Na het succes van het Singelpark willen we verder gaan. Buiten de singels moet een nieuwe groene ring komen, met als voorlopige werknaam het Geuzenpark. Ook de PvdD zet vol in op vergroening van de stad en in de gemeenteraad wordt door beide partijen vaak samen opgetrokken op dit thema. 

Op klimaatgebied zet D66 enorm in op energiebesparing om in 2050 aardgasloos te zijn. Onder andere door woningen beter te isoleren, en in te zetten op duurzame energieopwekking door middel van zonnepanelen. Daarvoor verruimen we ook de regels voor monumenten. De PvdD wijst het warmtenet met restwarmte uit Rotterdam af. Dat is een keuze, maar helpt niet bij het gasloos maken van grote delen van de stad. 

Zorg, jeugd en het gehele sociaal domein zijn afgelopen jaren grote focuspunten geweest voor gemeenten. Er moeten keuzes worden gemaakt voor de jeugdzorg, armoede, werkloosheid in de stad. D66 wil dat de toegang tot de diverse instellingen die jeugdhulp aanbieden efficiënter wordt geregeld. Er moet één punt komen waar iedereen goed wordt doorverwezen. Er moet voldoende zorg beschikbaar komen voor kinderen en jongeren met complexe problematiek. Daarnaast willen we dat de gemeente bijdraagt aan een snelle oplossing van de wachtlijsten.

PvdD wil ook de wachtlijsten beperken. Het grote verschil met D66 hierin is dat D66 onderkent dat problemen vaak niet alleen komen. Financiële problemen gaan vaak samen met andere problematiek, bijvoorbeeld op het gebied van zorg, onderwijs of werk. Het is gebleken dat het weinig effectief en niet efficiënt is als verscheidene mensen en instanties van verschillende kanten naar hetzelfde probleem kijken. D66 is daarom voorstander van de één-loket-gedachte: één loket waar Leidenaren met hun problemen kunnen aankloppen. Dit moet samengaan met één regievoerder voor die problematiek. D66 wil daarbij dat mensen die met spoed een woning zoeken, bijvoorbeeld mensen die uit een scheiding komen of uitstromen uit de zorg, niet tussen wal en schip vallen. Daarom moet bij woningbouw ruimte worden vrijgemaakt om hen op te vangen.

D66 is opgericht om mensen meer invloed te geven over de inrichting van het eigen leven. De afgelopen twaalf jaar heeft D66 bijgedragen aan een stabiel en betrouwbaar bestuur van de stad. Die lijn wil D66 samen met de andere partijen voortzetten in Leiden. Democratie betekent compromissen sluiten en besluiten durven nemen. Inwoners en bestuur denken soms anders over die uitdagingen, waardoor het kan gaan wringen. Om zoveel mogelijk inwoners te laten meedenken wil D66 de online inspraaktool DoeMee voortzetten en uitbreiden.
 
Participatie is belangrijk bij nieuwe projecten. Daar zijn beide partijen het over eens. Maar de PvdD wil dat de gemeente altijd het participatieproces begeleidt, in plaats van dat de ontwikkelaar het initiatief neemt. Dat zal in de praktijk niet werken, tenzij er vele tientallen extra ambtenaren voor worden aangenomen.

D66 wil dat iedereen in Leiden betaalbaar kan wonen. D66 wil de woningnood aanpakken en daarvoor in de komende jaren 10.500 nieuwe woningen bouwen. We bouwen duurzaam, groen en aansluitend op bestaande milieunormen. De woningnood is enorm en de ruimte in de stad is beperkt. Daarom kiezen we ervoor de hoogte in te bouwen. CDA wil minder grootschalige hoogbouw. Wel willen ze tot 2030 ruim 10.000 nieuwe woningen, maar een plan om dat zonder hoogbouw te bereiken ontbreekt.

D66 wil dat minstens 25% van alle nieuwbouw moet bestaan uit huur- en koopwoningen voor starters en voor modale inkomens en dat 30% van alle nieuwbouw uit sociale woningbouw zal bestaan, zodat er voor iedereen een plek is om te wonen. Het CDA wil slechts 20% van de nieuwbouw aan sociale woningbouw besteden. 

Voor D66 is het belangrijk dat er een goede doorstroming is. In de prestatieafspraken met woningcorporaties leggen we vast dat deze corporaties zich actief in zullen zetten om ouderen te ondersteunen bij het tijdig verhuizen naar een passende, levensloopbestendige woning. Waar mogelijk ligt deze nieuwe woning in hun eigen wijk, dicht bij hun bestaande netwerk. Deze ondersteuning kan bestaan uit voorrang, tijdelijk lagere huur of hulp bij het regelen van de verhuizing. Het CDA heeft het niet over doorstroming in het programma. 

D66 wil dat er wordt gekeken naar de regeldruk voor ondernemers. Waar het kan moeten regels worden versimpeld, versoepeld of zelfs afgeschaft. Waar mogelijk doen wij dit samen met de andere gemeenten in de Leidse Regio. Het CDA zegt het beste voor te hebben met ondernemers en voor lagere lasten te pleiten, maar over een lagere regeldruk wordt niet gesproken. Zo blijft de regeldruk voor ondernemers hoog.

D66 is trots op de horeca en wil de levendigheid van de terrassen graag behouden. D66 wil daarom dat op bepaalde locaties in de stad, zoals bij de Hooglandse kerk en langs de Nieuwe Rijn, deze tijdelijke uitbreidingen permanent worden. Het CDA wil terughoudend zijn met het toelaten van meer horeca in de binnenstad. 

Vrij zijn is voor D66 een basisbeginsel. Het is onderdeel van onze identiteit en zo willen wij dan ook met de burgers in onze stad omgaan. D66 Leiden ziet kansen om het nastreven van een inclusieve samenleving overal mogelijk is, bijvoorbeeld door meer zorginstellingen met het Roze Loper-keurmerk. Bij deze instellingen kunnen LHBTQ+ers ook op latere leeftijd zichzelf zijn. Discriminatie tegen LHBTQ+ers is niet toegestaan. Om dit probleem proactief tegen te gaan, wil D66 dat de gemeente samenwerk met organisaties als het COC samenwerkt om campagnes uit te rollen en voorlichting te geven, zodat we het discriminatie probleem bij de wortels aanpakken. Voor het CDA Leiden is dit thema blijkbaar een worsteling, aangezien zij denken dat met enkel meer BOA’s op straat discriminatie en intimidatie op te lossen valt. Het bestrijden van de symptomen noemen we dat, niet het probleem.

D66 is dé onderwijspartij. Ook in Leiden willen wij dat ieder kind een eerlijke kans krijgt op een mooie toekomst en dat Leiden de bruisende studentenstad blijft die het al lange tijd is geweest. D66 wil voor elk kind een rijke schooldag met sport en ontspanning, meer kinderopvang in de buurt van starterswoningen, een flinke slag maken met het verduurzamen van onze schoolgebouwen en onze docenten die voor de klas staan een plek aanbieden in de stad. Het CDA heeft voor het lager- en middelbaar onderwijs weinig concrete plannen, behalve het herinvoeren van het schoolzwemmen op de basisschool en de maatschappelijke stage op de middelbare school. Hiermee mist het CDA een kans om daadwerkelijk te kijken naar de huidige problemen in het onderwijs en deze een helpende hand toe te reiken. Ook wil D66 dat de gemeenteraad werk gaat maken van het begeleiden van MBO en HBO studenten naar een geschikte stageplek en ziet D66 kansen in de ontwikkeling van verschillende universiteitscampussen in de binnenstad. Dit is niet alleen goed voor de student, maar ook voor de aantrekkelijkheid van de Leidse binnenstad. waar D66 met het onderwijs kansen ziet, kijkt het CDA vooral naar het tegengaan van schoolverzuim en dienstplichtigheid. Het CDA kijkt vooral naar én vanuit de problemen, niet naar de kansen voor jongeren.

D66 wil meer ruimte maken voor cultuur. Beeldende kunst krijgt ruimte in de buitenlucht. Maar ook cultuurmakers moeten de ruimte krijgen om op te treden, maar ook om zich te promoten en als nodig ook subsidies te kunnen krijgen. Waar D66 voor kunst en cultuur vooral kijkt naar kansen en mogelijkheden voor de sector, kijkt het CDA vooral naar beperkingen. Een goedkopere UITagenda maakt het voor kleinere cultuurondernemers makkelijker om mee te doen in de stad. Het CDA wil vooral handhaven op de, in hun ogen, ‘juiste’ besteding van subsidiegelden voor de sector.

D66 kijkt verder dan morgen. Wij staan voor een groene en vooruitstrevende stad, waarin ook volgende generaties veilig en gezond kunnen opgroeien. D66 kiest daarom voor duurzaamheid en groen: De Oostvlietpolder blijft groen en versteende plekken in de stad zoals de Beestenmarkt gaan we vergroenen. Na het succes van het Singelpark willen we verder gaan. Buiten de singels moet een nieuwe groene ring komen, met als voorlopige werknaam het Geuzenpark. Zo concreet wordt het CDA niet in het verkiezingsprogramma. 

D66 wil de ontwikkelingen rond de warmtenet nauwlettend toetsen op CO2-reductie, kosteneffectiviteit, betaalbaarheid voor eindgebruikers en democratische besluitvorming. het CDA wil (voorlopig) liever afzien van de deelname, zolang er onzekerheid blijft over de haalbaarheid, kosten en betrouwbaarheid. D66 onderzoekt liever in plaats van af te wachten. 

D66 wil dat in 2050 de hele Leidse economie circulair is. Daarom moeten we nu beginnen met omschakelen. Om dit te bereiken moeten alle projecten die opgezet worden door de gemeente duurzaamheid een uitgangspunt en randvoorwaarde is. Er moeten ook meer eisen worden gesteld aan circulariteit en hergebruik van materialen in de bouw. In het programma van het CDA wordt circulaire economie helemaal niet genoemd. 

Iedereen in Leiden verdient de juiste zorg als zij dit nodig heeft. Ook in Leiden zijn er veel mensen die mantelzorg verlenen voor een ander. D66 ziet het als een verantwoordelijkheid van de gemeente om taken tijdelijk over te nemen van de mantelzorgers, zodat zij kunnen herstellen van het zware werk en ook ruimte overhouden voor hun eigen leven. Het CDA Leiden erkent hoe zwaar mantelzorg kan zijn, maar is hier qua plannen voor de stad nog weinig concreet in. Het behoud van de speciale parkeervergunning en het schrappen van de wijzigingskosten is volgens het CDA de beste manier om deze groep te helpen. Jeugdzorg is een van de zorgenkindjes in de zorgsector. 
 
D66 Leiden wil een gerichte aanpak om de lange wachtlijsten zo snel mogelijk weg te werken, zodat ieder kind en jongere met een zorgvraag geholpen wordt. Hierbij kijkt D66 vooral naar de inrichting van de zorg en wil D66 één meldpunt waar kinderen en jongeren met een zorgvraag naartoe kunnen om gericht te worden doorverwezen. Het CDA kijk vooral naar de zorginstanties die aanwezig zijn, naar financiële restricties voor deze organisaties en naar ‘onnodige kosten’, maar niet direct naar het kind.

D66 is opgericht om mensen meer invloed te geven over de inrichting van het eigen leven. De afgelopen twaalf jaar heeft D66 bijgedragen aan een stabiel en betrouwbaar bestuur van de stad. Die lijn wil D66 samen met de andere partijen voortzetten in Leiden. Democratie betekent compromissen sluiten en besluiten durven nemen. Inwoners en bestuur denken soms anders over die uitdagingen, waardoor het kan gaan wringen. Om zoveel mogelijk inwoners te laten meedenken wil D66 de online inspraaktool DoeMee voortzetten en uitbreiden. 

Het bindend referendum is de noodrem op onze democratie. Wij zijn daar voor. Op initiatief van D66 kunnen Leidenaren vanaf 16 jaar nu al meedoen aan een referendum. Het CDA is echter tegenstander van het referendum.

Wat Leiden zo mooi maakt, is dat je overal zo bent. Om de stad leefbaar te houden is het van belang dat er een goede bereikbaarheid is. De afgelopen jaren is er al flink gewerkt aan het verder verbeteren van de bereikbaarheid. D66 wil verder op deze ingeslagen weg. Er is namelijk altijd nog verbetering mogelijk. Ook het CDA zet in op een autoluwe binnenstad en een stad waar de fiets voorrang krijgt. 

D66 is in beginsel tegen cameratoezicht en preventief fouilleren. Er zijn andere manieren waarop de veiligheid hoog gehouden kan worden, zonder dat dit ten koste gaat van de privacy van de inwoners van Leiden. Dit door bijvoorbeeld ‘s nachts politie en BOA’s aanwezig zijn in de uitgaansgebieden. Ook wil D66 BOA’s inzetten om te handhaven op veiligheid en leefbaarheid en minder op parkeerproblematiek. Het CDA wil ook een betere handhaving door de inzet van BOA’s, maar hecht minder waarde aan de privacy. Zij willen dat er cameratoezicht in de binnenstad mogelijk moet blijven. Dit zal ten koste gaan van de privacy van alle Leidenaren die wel eens in de binnenstad komen. 

D66 blijft voorstander van een algeheel vuurwerkverbod in Leiden. Wel vindt D66 dat de gemeente, samen met Leidse ondernemers en initiatiefnemers, met Oud en Nieuw een vuurwerkshow moet organiseren. Zo hebben Leidenaren mooi vuurwerk om naar te kijken, maar blijven de ogen gezond en de vingers heel. Het CDA heeft deze plannen niet in het programma. 

Leiden is een prachtige stad. Veelzijdig, met fijne wijken en een bruisende binnenstad. Leidenaren maken deze stad en daarom is het voor D66 zo belangrijk dat alle soorten Leidenaren hier betaalbaar kunnen wonen. De woningnood in onze gemeente is enorm. Voor studenten is het steeds moeilijker om een kamer te kunnen vinden. Starters moeten veelal noodgedwongen uit Leiden verhuizen om aan een betaalbare woning te komen. Middeninkomens en ouderen hebben last van een aanbod dat niet past bij hun vraag. Deze problemen vragen om betaalbare oplossingen, om Leiden de prachtstad te houden die het is.
 
D66 gaat voor meer woningen, veel meer dan het aantal dat de VVD wil bouwen. In 2030 bouwen we 10.500 nieuwe woningen; in 2040 zelfs 15.000 woningen. Wij realiseren hoogbouw zoveel mogelijk rondom uitvalswegen en OV-knooppunten en bouwen leegstaande kantoorpanden en winkels om tot woningen. De VVD kiest houdt rekening met bestaand groen en water bij bouwactiviteiten, maar wij kiezen ervoor om enkel duurzaam, groen én aansluitend op de bestaande milieunormen te bouwen. De VVD is bereid om te onderzoeken of de Oostvlietpolder te transformeren tot een woon-werkgebied.
 
Wij kiezen ervoor om meer betaalbare en kleinere huur- en koopwoningen te bouwen. Waarvan minstens 25% van alle nieuwbouw moet bestaan uit huur- en koopwoningen voor starters en voor modale inkomens. Ook kiezen wij voor minstens 30% sociale nieuwbouw, terwijl de VVD dit percentage niet concreet maakt. D66 kiest ervoor om tot afrekenbare afspraken te komen met de woningcorporaties over het verduurzamen van de volledige woningvoorraad. De VVD kiest voor een isolatiefonds waarmee isolerende maatregelen op wijkniveau voorgefinancierd worden, waarmee verduurzaming voor (sociale) huurders een meer realistische stap wordt.

Als je in Leiden komt studeren, dan wil je hier ook kunnen wonen. Toch is het steeds moeilijker voor studenten om aan een kamer te komen. D66 wil dit veranderen. Ons uitgangspunt is: iedere student die in Leiden wil wonen, moet dat kunnen. Na het verkameringsbeleid uit 2019 ten gunste van de student te hebben aangepast wil D66 nu opnieuw iets betekenen voor deze groep. 
 
De ambitie is om het aantal nieuwe studentenkamers dat de aankomende jaren zal worden gebouwd van 2700 naar 3500 te verhogen. De VVD zet zich wel in voor het terugdringen van het kamertekort, maar het is onduidelijk hoe zij dat gaan doen.
 
Verkamering blijft een manier om meer woonruimte te creëren in de stad. Het is ook een manier die zorgt voor diversiteit in de stad en op veel plaatsen in de stad leidt verkamering tot een levendigere wijk. D66 vindt dat verkamering mogelijk moet zijn, zolang aan bepaalde eisen wordt voldaan. Verkamering mag niet leiden tot overlast of verloedering en kan alleen als de lokale infrastructuur, zoals de riolering en de openbare ruimte, een toename aan bewoners aan kan. De verhouding in een wijk tussen kamers, gedeelde woningen en gezinswoningen moet in balans blijven.

Met onder andere ons midden- en kleinbedrijf, onze zelfstandige ondernemers, onze vele onderwijsinstellingen en het Leiden Bio Science Park hebben wij als stad een enorm bruisend economisch klimaat. D66 gelooft in de kracht van ondernemerschap. Wij staan voor een stad waarin burgers en ondernemers de vrijheid hebben om te kunnen werken en ondernemen op hun manier, omdat wij geloven dat hun creativiteit leidt tot nieuwe innovaties. Zo versterken we Leiden verder.
 
D66 wil dat er wordt gekeken naar de regeldruk voor ondernemers. Waar het kan moeten regels worden versimpeld, versoepeld of zelfs afgeschaft. Waar mogelijk doen wij dit samen met de andere gemeenten in de Leidse Regio. Winkelcentra die daaraantoe zijn, zoals de Kopermolen en het Diamantplein, worden vernieuwd en verduurzaamd. En we geven het Bio Science Park de ruimte om verder te groeien. Met Oegstgeest en Katwijk wordt een strategie uitgewerkt om ruimte voor groei te blijven creëren.
 
Bedrijventerreinen leveren belangrijke werkplekken voor Leiden en voor de regio. Daarom wil D66 dat bedrijventerreinen goed bereikbaar blijven. We zijn zuinig op onze bedrijventerreinen, bieden ruimte om te groeien en willen niet zomaar ruimte op bedrijventerreinen omzetten naar woningbouw. In tegenstelling tot D66 ziet de VVD de Oostvlietpolder als een plek waar ruimte kan worden gegeven aan bedrijven in Leiden.  

D66 is een partij van optimisten. Wij geloven in de kracht van mensen en een vrije samenleving. Wij kijken eerst altijd naar jou en wat jij zelf kan, omdat jij het beste weet wie je bent en waar je naartoe wil. Dat is goed voor jou, en wat goed is voor jou is goed voor de stad. Om je de kans te bieden om jezelf zoveel mogelijk te ontwikkelen investeren wij in goed en toegankelijk onderwijs voor alle leeftijden. We vinden het daarnaast belangrijk dat er in Leiden een ruim aanbod is van cultuur en sport. Zo kan je je talenten ontdekken en deze laten bloeien. Ook de omgeving waarin je je bevindt beïnvloedt hoe je je voelt. Daarom maakt D66 het verder vergroenen van onze stad een speerpunt.
 
Alle vormen van discriminatie zijn onacceptabel. D66 wil dat de gemeente bij signalen van discriminatie ingrijpt. D66 wil dat er meer zorginstellingen komen met het Roze Loper-keurmerk, zodat LHBTIQ+’ers ook op latere leeftijd zichzelf kunnen zijn. Om LHBTIQ+-discriminatie tegen te gaan is het van belang dat de gemeente, samen met organisaties als het COC, campagnes uitrolt.

Onderwijs betekent een leven lang leren, zodat iedereen zich kan blijven ontwikkelen. D66 staat voor een stad waarin mensen hun talenten kunnen ontplooien, op de manier waarop zij dat willen. Daarvoor is sterk en divers onderwijs nodig dat beschikbaar is voor iedereen op alle niveaus. Daarom staat D66 voor een gemeente die kansen schept voor mensen en mogelijkheden creëert voor iedereen. 
 
D66 wil sterke basisscholen en voortreffelijk middelbaar en hoger onderwijs met opleidingen die goed aansluiten op de arbeidsmarkt: middelbaar beroepsonderwijs waar je een vak leert waar je wat aan hebt, een HBO dat wordt gezien als de top van het beroepsonderwijs en die in nauw contact staat met bedrijfsleven en gemeente, en de beste universiteit van Nederland die nauw samenwerkt met de stad en de kennisinstellingen. D66 is trots op de resultaten die de afgelopen jaren zijn behaald, zoals de subsidieregeling voor onderwijsinnovatie, de Leidse Educatieve Agenda en de internationale basisschool die in 2022 gaat starten.
 
D66 wil voor elk kind een rijke schooldag: een dagvullend programma waarbij kinderen niet alleen goed onderwijs krijgen, maar ook een gezonde lunch en waarbij zij blijvend kennismaken met sport, cultuur, muziek, natuur en huiswerkbegeleiding

Cultuur houdt ons een spiegel voor, inspireert, ontroert en confronteert. Cultuur wordt gemaakt en beleefd. Wij vinden dat cultuur persoonlijk is, zowel wanneer je het beleeft als wanneer je het maakt of doet. Daarom willen we ons culturele aanbod divers houden, toegankelijk maken en brede bekendheid geven. Ons Leidse erfgoed, zowel een feest als 3 October als de stenen gebouwen, is ook cultuur en verdient daarom bescherming.
 
Geen cultuur zonder makers. Dat kunnen grote(re) instellingen en verenigingen zijn, maar ook kleinere groepen en individuen. Om deze laatsten groepen ook alle kansen te bieden wil D66 dat zij voldoende mogelijkheden krijgen om ruimte, promotie en waar nodig ook subsidie aan te vragen voor hun optredens en exposities. D66 wil dit bereiken door onder meer de Leidse UITagenda voor hen goedkoper te maken, het aanbod qua ruimtes inzichtelijker te krijgen en subsidies toegankelijker te maken. De VVD kiest ervoor om onderzoek te doen naar het invoeren van een cultuurretributie, waarmee zij willen zorgen dat middelen in de Leidse culturele sector effectiever worden ingezet. 
 
D66 wil meer beeldende kunst buiten de bekende toeristenroutes stimuleren en er zorg voor dragen dat dit ook meer in de woonwijken terecht komt. De VVD kiest er daarentegen voor om het Lucas van Leyden fonds op te heffen.

 
D66 wijkt niet van haar klassieke standpunt: de Oostvlietpolder moet groen blijven. Samen met Polderpark Cronesteyn moet deze polder zelfs een beschermde status krijgen en wij streven naar meer biodiversiteit op beide locaties. De VVD wil dat niet. Zij willen juist onderzoeken of in de Oostvlietpolder een woonwijk kan komen met ruimte voor bedrijven. 

Daarnaast pleiten wij voor een groene Beestenmarkt, de komst van het Geuzenpark als nieuwe groene ring buiten de singels en wij willen dat op diverse plekken gedempte of overkluisde grachten weer worden opengebroken. De VVD wil ook op diverse plekken in de stad meer groen toevoegen, maar vindt het toevoegen van een struik of plantenbak in sommige versteende gebieden al wel genoeg, over de toekomst van onze grachten zegt de VVD niets. 

Wij willen in 2050 van het gas af zijn. Wij investeren in duurzaamheidsfondsen en zetten in op energiebesparing met een focus op verduurzaming van het gehele energiesysteem. Wij kiezen daarbij voor lokale en regionale oplossingen. De VVD zegt ook te streven naar een klimaatneutraal Leiden in 2050, maar maakt daarbij geen keuzes: de VVD wil niet voor de troepen uitlopen, wil de komst van een isolatiefonds slechts onderzoeken en daarnaast zo lang als nodig de energiecentrale aan de Langegracht openhouden. 

Wat betreft een klimaatbestendige economie zet D66 nadrukkelijk in op circulariteit. In 2050 moet de gehele Leidse economie circulair zijn. De VVD zegt hier niets over. 

D66 wil dat grondig geëvalueerd gaat worden hoe de levens van Leidenaren die onder de armoedegrens leven, structureel verbeterd kan worden. Daarbij zien wij internet ook als een eerste levensbehoefte zowel voor het volgen van onderwijs als het vinden van een baan. Bij de aanpak van schulden is preventie voor D66 cruciaal. De VVD vindt dat mensen die minder bijdragen ook minder een beroep mogen doen op de samenleving en vindt dat mensen hun uitkering mogen verliezen als ze niet voldoende tegenprestatie leveren. 

Als je niet in staat bent gemeentelijke belastingen te betalen, willen wij dat de gemeente duidelijk maakt op welke wijze je voor kwijtschelding in aanmerking komt. De VVD kiest voor hooguit een adempauze in geval van schuldenproblematiek. 

D66 herhaalt haar klassieke standpunt: de mogelijkheid om een gemeentelijk referendum te organiseren staat als een huis. Wij brengen democratische vernieuwing ook echt in de praktijk er moet daarom een experiment komen waarbij Leidenaren een amendement mogen indienen op door de gemeenteraad vast te stellen plannen. 
 
D66 vindt dat participatietrajecten moeten gaan om het belang van de stad. College, raad en inwoners betrekken elkaar bij plannen. Vanuit de gemeente moet in elk participatietraject vooraf altijd duidelijk zijn welke ruimte er is voor verandering en welk doel participatie kan hebben. Bij participatietrajecten is er aandacht voor groepen die traditioneel minder betrokken zijn bij participatietrajecten, zoals jongeren, gezinnen en laaggeletterden. De VVD heeft niet veel op met participatie en wil vooral voorkomen dat hierdoor ‘de grootste schreeuwers’ gelijk krijgen. 
 
D66 gaat veel verder dan de VVD om burgers te betrekken met de plannen voor de stad. Zo wil D66 wil experimenteren met een burgerforum. D66 vindt het belangrijk dat leden van zo’n forum willekeurig worden geselecteerd. Om de drempel tot deelname te minimaliseren moeten de deelnemers een vergoeding krijgen.
D66 wil daarnaast de online participatietool DoeMee voortzetten en uitbreiden. Met DoeMee krijgt de inwoner regie en is het makkelijker om input en feedback te geven op gemeenteplannen. Zo worden meer mensen betrokken dan bij de oude manieren van participatie, zoals jongeren en gezinnen. DoeMee kan uitgebreid worden met het OpenStad platform. 
Wij houden ook oog voor de bestuurscultuur. Leiden heeft een open bestuurscultuur en een constructieve samenwerking binnen het college en tussen oppositie en coalitie. Voor D66 blijft dat de komende jaren het uitgangspunt. Dat betekent dat wij een kort coalitieakkoord op hoofdlijnen willen, met voldoende ruimte voor coalitie- en oppositiepartijen om samen te werken. 
D66 wil dat alle raadsfracties hun controlerende taak goed kunnen uitvoeren. Daarom wil D66 dat alle fracties voldoende inhoudelijke ondersteuning krijgen. Ook wil D66 de financiering voor het Leidse Mediafonds verlengen voor de komende raadsperiode, en deze bij voorkeur structureel maken. De VVD zegt al deze punten helaas helemaal niets over. 

D66 denkt bij investeringen in infrastructuur allereerst aan fietsers en wandelaars. We verbreden bestaande fietspaden en leggen meer fietssnelwegen aan. De VVD blijft daarentegen autogebruik stimuleren. Daarnaast gaan wij verder als het gaat om fietsparkeren: we bouwen extra fietsenstallingen, ook in de wijken, en waar dat kan worden autoparkeerplaatsen omgevormd tot fietsvlonders. Wat betreft openbaar vervoer wil D66 dat de poortjes op Leiden Centraal verdwijnen, om zo een open loopgebied te creëren, daarnaast zetten wij in op aansluiting met de Randstadrail, de VVD noemt hier niets over. 
 
Ook wat betreft milieu gaan wij veel verder. Vervuiling en geluidsoverlast moet zoveel mogelijk worden tegengegaan, zeker door vrachtverkeer, maar ook door brommers, scooters en boten. D66 wil dat al het vervoer in Leiden zo duurzaam mogelijk is, dat gaat verder dan het aanleggen van laadpalen: oevers worden versterkt en kleinschalig vervoer via (elektrische) fiets wordt zoveel mogelijk ondersteund. Daarnaast pleiten wij voor een autoluwe binnenstad met ruim baan voor fietsers en voetgangers en met autovrije gebieden rond de Nieuwe Rijn en Hooglandse Kerk. Deze thema’s op het gebied van milieu en autoluwe binnenstad worden door de VVD in het geheel niet genoemd.  

Wij zijn in beginsel tegen cameratoezicht, tenzij er een duidelijke en dringende noodzaak is, terwijl de VVD hierin een stuk verder gaat en al bij een onveilig gevoel inzet op inzet van privacybelemmerend cameratoezicht. Wat betreft vuurwerk blijven wij voorstander van een algeheel verbod. Wel vindt D66 dat de gemeente in samenwerking met ondernemers en initiatiefnemers een vuurwerkshow moet organiseren.