Deze begroting loopt niet mee met de ontwikkelingen in de samenleving. Waar wij grote uitdagingen zien op het gebied van landbouw, energie, klimaat en zorg missen wij de ambities om die uitdagingen aan te pakken.
Deze zin is een kopie van mijn opening van het debat over het coalitieakkoord. En ook nu herhaal ik: we hebben veel geld in reserve maar we zien niet de ambities terug die we daarmee kunnen verwezenlijken.
Visie op begroting 2023
Jacco heeft het volgende gezegd in de raad over de begroting van aankomend jaar.
Ik herhaal deze boodschap niet voor niets: D66 ziet het niet alleen als een opgave voor de komende tien jaar maar als een maatschappelijke plicht om antwoord te geven op de problemen die we om ons heen zien.
Al lang pleiten we daarom voor een lange termijn investeringsagenda waarin de grote thema’s lokaal worden aangepakt, in samenwerking met de regio, landelijk en Europees. Deze oproep is raadsbreed omarmd maar krijgt maar langzaam vorm. Hier ligt een taak voor de raad. D66 vraagt nogmaals om een actieve houding van deze gemeente om de maatschappelijke transitie vorm te geven en inhoud te geven.
Onderwijs
Dan onderwijs: voor D66 stopt dat niet bij de bouw en instandhouding van gebouwen; wij zien een bestuurlijke rol in hoe wij onderwijs vormgeven en hoe we ook maatschappelijke vraagstukken ook in de school kunnen behandelen. Onderwijs stopt namelijk al erg lang niet meer bij kwalificatie voor een vak maar leidt ook op tot een goede inwoner.
Helaas zien we ook dat in het onderwijs steeds meer kinderen vastlopen. Ze passen niet in het regulieren traject en we hebben daar geen goed antwoord op. We bepleiten dat we moeten werken aan een meer inclusieve vorm van onderwijs waarin alle persoonlijkheden, uitdagingen en leerstijlen een plek krijgen.
Energietransitie
Samen met de collega’s in de regio moeten we het voortouw nemen in één van de belangrijkste opgaven van deze tijd. Dat betekent niet een reactieve houding met vooral het ondersteunen van initiatieven uit de samenleving maar ook zelf aan de slag. Meerdere gemeenten investeren actief in de komst van duurzame energie, werken plannen uit voor opslag en infrastructuur en stimuleren bedrijfsleven en onderwijs om met nieuwe oplossingen te komen. Daarbij zien we nog voldoende kansen om versneld en volledig van aardgas af te raken.
Landbouw
Nog steeds zijn onze boeren ongerust over hun toekomst. De nieuwe minister van Landbouw stelde onlangs nog dat de stikstofreductie niet perse voor 2030 gerealiseerd moest worden; andere partijen (waaronder D66) reageren daar weer gepikeerd op – we praten inmiddels meer over dan met de boeren lijkt het. Binnen de eigen gemeentegrenzen en in de omliggende regio zien we veel mooie initiatieven en betrokken ondernemers die wel de stap vooruit willen maken. Ik vraag aan ons college om in de komende periode hier aandacht aan te geven – misschien kan Hardenberg wel een voorbeeldgemeente zijn voor de rest van Nederland.
Natuur
Want naast landbouw kennen we ook onze mooie en diverse natuur. We hebben een buitengebied dat we moeten koesteren en moeten behouden; per slot van rekening is het één van de waarden waardoor mensen hier graag wonen en recreëren. Ook de VVD onderstreepte dat in de orienterende ronde, waarvoor dank.
Ik vroeg daarom aan de wethouder Ten Kate hier oog voor te hebben bij toekomstige ontwikkelingen. Daarbij ben ik ervan overtuigd dat we door slim te bouwen natuur, wonen en ondernemen hand in hand kunnen laten gaan.
- Dat gezegd hebbende: de Raad van State heeft vorige week een streep gezet door de bouwvrijstelling. Daarmee komen mogelijk veel grotere bouwprojecten in de problemen. Enerzijds wil D66 weten welke effecten het besluit van de rechter heeft op Hardenberg; anderzijds onderstreept het de noodzaak om ook op andere manieren (meer duurzaam, circulair en divers) te bouwen.
Cultuurbeleid
We vroegen de wethouder om een eigen visie op cultuur. Ook vroegen we om het beschikbare budget voor cultuur in balans te brengen met het budget voor sport. We weten tot nu toe alleen dat in 2023 een visie komt op cultuur dat samen met de sector wordt opgesteld. VVD vroeg terecht waarom we dat zo belangrijk vinden: zowel sport als cultuur geven onze inwoners de mogelijkheid om zichzelf te ontwikkelen, met elkaar in contact te komen en onze gemeente te verrijken. Sport en cultuur zijn een wezenlijk onderdeel van gezondheid en welzijn, van de economische agenda en de kwaliteit van onze samenleving.
Tot slot
Tot slot voorzitter ons bestuur. Mag ik u als voorzitter van deze raad vragen om een bespiegeling op de kwaliteit van bestuur? Zelf zien we dat het ons moeite kost om in verbinding te komen en te blijven met onze inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties. We zien een grote kloof tussen overheid en samenleving en we zien steeds vaker het vakmanschap van de lokale bestuurder afnemen. Jongeren haken al helemaal af lijkt het en daarom omarmen we ideeën die bij collega’s in deze raad leven voor het meer activeren van de jeugd. Maar voorzitter: ook u heeft daarin een rol te spelen, net als ik en mijn raadscollega’s. Wij zijn de gidsen van deze gemeente, wij moeten de boel vooruit helpen.
Ik sluit af met een tekst die ik passend vond:
Het grootste geschenk voor grootouders zijn hun kleinkinderen en kinderen zijn trots op hun ouders.
(Spreuken 17:6)