Klimaatverandering en Energietransitie

Klimaatverandering is de grootste uitdaging van onze tijd, ook in Apeldoorn. De temperaturen lopen verder op en we zien steeds vaker wateroverlast door extreme regenval. Droogte maakt de natuur steeds kwetsbaarder. Het is onze plicht naar jongeren en toekomstige generaties om hier iets aan te doen. De energietransitie is geen gemakkelijke opgave voor gemeenten, en zeker niet op de Veluwe. Er is zorg over aantasting van het landschap en overlast.

D66 vindt dat grootschalig energie opwekken in de eigen regio hoort bij de verantwoordelijkheid voor een duurzame toekomst, zeker als we onze mobiliteit en een comfortabel leven willen houden. Dit is afgesproken in het klimaatakkoord. D66 wil dat de ruimte zorgvuldig wordt gebruikt en mensen écht bij deze energietransitie betrekken. Bewoners moeten niet alleen de lasten dragen maar ook kunnen meeprofiteren van de lusten.

Noodtoestand voor het klimaat

De gemeente moet zelf serieus aan het werk met haar eigen klimaatdoelstelling en het terugdringen van de CO2-footprint van het gemeentelijk apparaat inclusief het bestuur. Klimaatverandering en energie moet onderdeel worden van alles dat de gemeente doet. Als de gemeente iedere kans benut om duurzaamheid te betrekken is er nog veel winst te behalen. Het gaat om bewustwording, de voorbeeldfunctie en een sneeuwbaleffect naar de samenleving. Bijvoorbeeld het betrekken van duurzaamheid bij de secundaire arbeidsvoorwaarden van ambtenaren: korting op een hybride warmtepomp, of het stimuleren van duurzaam vervoer. Bij de gronduitgifte kan als contractvoorwaarde zonnepanelen worden opgenomen. Of denk aan groen gas voor het eigen vastgoed en nog meer inzetten op het isoleren daarvan. De businesscase of terugverdientijd is voor D66 niet altijd leidend. Bij de energietransitie moet volgens D66 de overheid geen boekhouder zijn, maar durfinvesteerder!

Beekbergsebroek als energielandschap

D66 wil een tijdelijk energielandschap op gronden van de gemeente aan de zuidkant van de A1 (Beekbergsebroek). Windmolens als het kan, anders zonneparken, met aandacht voor biodiversiteit ingebed in een landschappelijke groenstructuur. Door die bij elkaar te plaatsen op een aantal plekken in het land beperken we overlast en beschermen we het uitzicht over het landschap. Het eigenaarschap moet meer bij de gemeente en de samenleving komen te liggen. De gemeente kan de winsten weer investeren in andere verduurzamingsprojecten voor de samenleving en het aanpakken van de energiearmoede.

Besparen met een eigen warmtebedrijf

Alles dat bespaard kan worden hoeft niet opgewekt te worden. D66 zet vol in op besparen. De warmtetransitie (woningen van het gas af) is een grote opgave. In Kerschoten gaat via een warmtenet de warmte van de RWZI worden gebruikt maar voor de rest van de stad zijn onvoldoende warmtebronnen. D66 is van mening dat de gemeente met een eigen warmtebedrijf de regie moet houden op het publieke warmtenet. D66 denkt dat de uiteindelijke oplossing voor woningen die niet volledig elektrisch kunnen worden ligt in het gebruik van waterstof via de bestaande gasleidingen.

Tot we waterstof grootschalig kunnen gebruiken hebben we voor de bestaande wijken die niet klimaatneutraal te isoleren zijn hybride warmtepompen nodig om de klimaatdoelstellingen te halen. Met corporaties en bewoners maken we realistische plannen per buurt en per dorp.

Minimaal 50% lokaal eigendom

We willen dat mensen zoveel mogelijk in de gelegenheid zijn om zelf schone energie op te wekken. We zien een rol voor energiecollectieven en opwekken van energie in buurten en dorpen. Daarnaast stimuleren we energiecoöperaties zoals deA die lokaal grootschalig duurzame energie-opwek realiseren.

Als eerste zon op dak, als laatste zon op veld

Er is veel te doen over grootschalige zonneparken in agrarisch gebied. D66 vindt dat vruchtbare landbouwgrond inzetten voor zonnepanelen pas bekeken kan worden als laatste optie, na zorgvuldig de mogelijkheden van alle treden van de zonneladder te hebben beklommen. D66 wil meer onderzoek naar de mogelijkheden van zonnepanelen op bijvoorbeeld parkeerplaatsen, P&R-locaties, taluds langs wegen en overige ongebruikte ruimtes. We blijven vol inzetten op zonnepanelen op dak. Met een verplichting tot het aanleggen van zonnepanelen op alle daken van nieuwe woningen en bedrijven, die daar qua zoninval geschikt voor zijn. Het saneren van asbestdaken combineren we met de installatie van zonnepanelen. En we zetten in op innovaties voor opslag van energie, zoals buurt- of dorpsbatterijen waar de netcapaciteit te kort schiet.

D66 wil zonneparken op landbouwgrond alleen toestaan als ze op een goede manier landschappelijk en ecologisch worden ingepast en als de lokale samenleving voor minimaal 50%, maar liever meer, kan meeprofiteren van de winst. Omwonenden kunnen bijvoorbeeld deelnemen aan een lokale energiecoöperatie en meedelen in de opbrengst en zeggenschap uitoefenen. We stellen minderdraagkrachtigen in de gelegenheid hierin mee te doen met leningen tegen 0% rente.

Daarnaast blijven we vol inzetten op windenergie. D66 vindt het jammer dat windenergie in de Apeldoorn nu niet mogelijk is en vindt dat het college er in gesprek met de provincie Gelderland alles aan moet doen om dat wél mogelijk te maken. Windenergie is namelijk efficiënter én goedkoper voor de samenleving dan zonne-energie. Eén windturbine wekt energie op voor 6000 huishoudens, evenveel als 15 hectare zonnepanelen.

Beeld: Henk-Jan van der Klis

Inclusieve energietransitie

De energietransitie mag niet leiden tot energiearmoede: onoverbrugbare lasten voor woningeigenaren of huurders. Daarom wil D66 eigenaren met een smalle beurs bij het verduurzamen en isoleren van woningen ondersteunen met financiële constructies zoals een gebouwgebonden subsidie of een goedkope lening. Hiermee kunnen eigenaren hun huis isoleren zonder dat ze extra maandlasten krijgen.

We passen ons aan aan extreem weer

De gemeente moet zich voorbereiden op klimaatverandering en de openbare ruimte anders inrichten om de effecten van extreem weer op te kunnen vangen. Dat gebeurt voor het centrum al in de plannen voor het Stadspark. D66 vindt dat dit ook voor de andere wijken en de dorpen noodzakelijk is. Water langer vasthouden en vergroening in plaats van verstening van tuinen. D66 wil dat de gemeente samen met het Waterschap een regeling ontwerpt om het verstenen van tuinen tegen te gaan en het ontstenen van tuinen te stimuleren. Naast het tegengaan van verstening zet D66 in op waterberging onder wegen met een toepassingsgraad van 30% waterbergende wegen in 30km/h zones bij herinrichting van de openbare ruimte. Daarnaast moet er ruimte komen voor (recreatief) openbaar water om zodoende klimaatschommelingen op te vangen en de leefbaarheid van de stad te vergroten.

D66 wil het risico op bosbranden beperken door in de bossen meer loofhout te planten, de bossen als meer natuurlijk te beheren en natuurvolgend bosbeheer toe te passen.