Inbreng D66 tijdens de algemene beschouwingen 2023

Geacht college, collega’s, overige aanwezigen en toehoorders
Vorig jaar stond ik hier en benadrukte onze zorgen over het sociaal domein,  de ingeboekte bezuinigingen leken ons veel te rooskleuring.
Wij zijn dan ook blij met de voorgestelde extra investering in schoolmaatschappelijk werk. Laagdrempelige ondersteuning aan de voorkant helpt gezinnen en zal hoge zorgkosten in de toekomst voorkomen.
Dank daarvoor
Maar, wel met een kanttekening.
D66 blijft zich zorgen maken over de financiële taakstelling op het sociaal domein.
Gezien de te verwachten vergrijzing en de huidige problematiek bij jeugd zou die taakstelling wat ons betreft bijgesteld dienen te worden. 
Nogmaals een winstwaarschuwing dus.
Vorig jaar stond ik hier met onze oproep voor meer biodiversiteit.
Dat hier inmiddels hard aan gewerkt wordt merkten we tijdens het werkbezoek dat we met een aantal collega’s brachten aan de gemeentewerf.
Die toename aan biodiversiteit is duidelijk zichtbaar.
In menig berm en openbaar groen zie je hoe biodiversiteit de ruimte krijgt.
Wat opvalt is de grote betrokkenheid van de mensen van de buitendienst en diegenen die hun werk voorbereiden.
Dank daarvoor!
Vorig jaar stond ik hier en uitte onze zorgen over de werkdruk van onze ambtelijke organisatie.
Ondanks de krappe arbeidsmarkt lukt het toch om met de flexibele kern een aantrekkelijke werkgever te zijn.
Fijn dat onze organisatie mensen weet te trekken om voor deze prachtige gemeente te komen werken.
Dank daarvoor!
Vorig jaar stond ik hier en diende een motie in voor het kindervragenuur.
Deze gaat er op 21 november komen, in de nieuwe raadzaal, in het vernieuwde gemeentehuis.
We kijken allemaal uit naar de ingebruikname.
De medewerkers van de griffie, onze eigen ambtelijke ondersteuning, is bij het betrekken van inwoners en in het bijzonder de jeugd onze grote steun en toeverlaat.
Dank daarvoor!
Vorig jaar stond ik hier en waren we nog maar amper bekomen van de schok van opnieuw oorlog in Europa.
Nu, een jaar later, hebben we in West Betuwe bijna geruisloos honderden vluchtelingen uit Oekraïne een woonplek kunnen bieden.
Hebben velen van hen werk gevonden en is er onderwijs voor hun kinderen geregeld.
Dat lukte met de inzet en betrokkenheid van velen, in onze ambtelijke organisatie en daarbuiten.
Zoals door kerken en inwoners die bereid waren deze nieuwkomers zich in West Betuwe thuis te laten voelen.
Dank daarvoor!
Tot zover het zoet, nu helaas het zuur.
We zijn in West Betuwe voor duurzaamheid, maar die zonneparken en hoge windmolens die daarvoor nodig zijn?
Liever niet hier.
We maken gebruik van het gemak van online bezorgdiensten en kopen graag de producten uit onze agrarische sector. Maar een fatsoenlijke woonplek voor de arbeidsmigranten die dit mogelijk maken?
Liever niet hier.
We vinden die noodopvang voor vluchtelingen en het buiten slapen zoals vorig jaar in Ter Apel niet kunnen, maar helpen door vluchtelingen een plek te bieden?
Liever niet hier.
We vinden dat iedereen een thuis en dus woonruimte moet hebben. Maar als het om woningbouw naast de eigen woning gaat?
Liever niet hier.
En als het om sociale woningbouw gaat, laat staan om skaeve huze?
Al helemaal niet hier.
Zo welkom als Oekraïners werden geheten, zo onwelkom wordt er soms over andere oorlogsvluchtelingen en arbeidsmigranten gesproken.
Hier in West Betuwe.
Er zijn gelukkig ook inwoners die wel fatsoenlijke woonruimte voor arbeidsmigranten willen, zoals die al door veel ondernemers geregeld wordt.
En veel betrokken inwoners die vaak in stilte nieuwkomers een warm welkom geven.
Dat is ook hier in West Betuwe
En we zagen de omslag in denken bij inwoners van Vuren toen daar de tijdelijke noodopvang sloot.
Bekend maakte daar bemind.
Laten we dat ter harte nemen.
En durven te kiezen voor de kwetsbare medemens, ook voor arbeidsmigranten en nieuwkomers.
Want om in een nieuw land een nieuw leven te kunnen beginnen, en te kunnen werken, al dan niet tijdelijk, is een eigen dak boven je hoofd en je welkom weten, broodnodig.
Ik roep jullie allen op daarvoor te durven kiezen, ook als niet iedereen in West Betuwe het daar mee eens is.
Laat dat ook West Betuwe zijn
Wij zijn ons er van bewust dat er dan nog meer nodig is.
Want een eigen dak boven je hoofd, in je eigen dorp, is voor West Betuwse jongeren net zo belangrijk als voor nieuwkomers en arbeidsmigranten. 
Onze jongeren moeten merken dat zij net zoveel meetellen.
Dit alles maakt woningbouw tot de allerhoogste prioriteit.
En die woningbouw gaat ons nog lang niet snel genoeg.
Wij zien dat vooral grotere projecten voorrang krijgen.
Daar waar echt behoefte aan is, een dorp op natuurlijke wijze laten groeien door er regelmatig een straatje bij te bouwen, krijgt geen kans.
We zien ook dat de druk van kopers uit de randstad op West Betuwe groot is, met Culemborg behoren wij in Gelderland inmiddels tot de top van populaire gemeenten.
Het drijft de vraag op en eigen inwoners hebben het nakijken.
En wij zien de krimpdorpen waar al jaren geen betaalbare woningen zijn gebouwd, laat staan sociale huur.
De jeugd wordt daardoor het eigen dorp uitgejaagd.
Dan heb ik het over Acquoy, Rumpt, Beesd, Enspijk, Deil, Tricht, Buurmalsen en Heesselt. Deze dorpen verdienen prioriteit. Dat is voor ons ook kerngericht werken. 
D66 wil opnieuw kernbinding invoeren bij woningtoewijzing.
Bij huur en bij nieuwbouw koopwoningen.
Ook willen wij een zelfbewoningsplicht.
Dat kan
Twee dagen geleden besloot de Tweede Kamer hiervoor de wet te veranderen, dit gaat op 1 januari 2024 in.
Daarvoor moeten we dit jaar nog een aantal verordeningen vaststellen.
Ten eerste een Huisvestingsverordening waarvoor wij al jaren pleiten.
Daarnaast een doelgroepenverordening
En een regeling waarbij de voorrang voor inwoners uit de kernen geregeld wordt: de kernbinding waar D66 en een aantal andere partijen altijd al voorstander van waren en die we nu weer mogelijk kunnen maken.
Nogmaals, woningbouw dient topprioriteit te krijgen,
De goede voorbeelden zijn er, we hoeven het wiel niet zelf uit te vinden.
We horen graag de toezegging van dit college dat uiterlijk in de raad van december de gevraagde voorstellen ter besluitvorming voorliggen.
Om daarmee het zuur voor onze inwoners wat zoeter te maken.