We gaan ons Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug nog mooier maken!

Anders dan veel mensen denken biedt het label ‘Nationaal Park’ geen beschermde natuur status die bijvoorbeeld een Natura 2000 gebied wel heeft. Het heeft ook geen planologische doorwerking. Het gebied valt gelukkig wel onder het nationaal natuurnetwerk, de vroegere ecologische hoofdstructuur. Het label ‘Nationaal Park’ zorgt ervoor dat verschillende stukken natuur aan elkaar worden verbonden en organisaties meer met elkaar gaan samenwerken. De Stichting Nationaal Park zorgt hiervoor. En dat is hard nodig. De natuur in het park staat namelijk onder druk. Het is omringd door veel bebouwing van de 8 gemeenten, de landbouw en de toenemende druk van de recreatie.

Steeds meer mensen trekken er in het weekend en in de vakantie op uit om de natuur op de Utrechtse Heuvelrug in te gaan. Het gebied is natuurlijk open voor iedereen, maar door de toenemende drukte moet het wel steeds beter in goede banen worden geleid. Een voorbeeld is de parkeerproblematiek. Overvolle parkeerplaatsen met auto’s in de berm zorgen voor conflicten, onveilige situaties en schade aan de natuur. Er is vaak te weinig capaciteit om op te handhaven en wat D66 betreft is het plaatsen van simpelweg extra parkeerplaatsen niet de oplossing. Ervoor zorgen dat meer mensen met het OV, de fiets en te voet de natuur in kunnen gaan bijvoorbeeld vanuit Station Driebergen of Maarn. In het gesprek kwamen verschillende initiatieven naar voren zoals een plan voor Heuvelrug fietsen en een idee voor vrijwillige betaald parkeren waar Staatsbosbeheer mee experimenteert. Via een QR-code kunnen bezoekers dan zelf bepalen wat ze willen betalen. De Nationaal Park organisatie werkt aan een zoneringskaart die aangeeft waar juist wel en waar ook geen recreatie gewenst is. Door een dergelijke visie te ontwikkelen kan er in de toekomst beter gestuurd worden op de verkeersbewegingen.

Een derde van de oppervlakte van het Nationaal Park is in eigendom van particuliere landgoedeigenaren. Deze landgoederen geven het gebied absoluut een uniek karakter. Uit het gesprek werd duidelijk dat landgoedbeheer en recreatie zo nu en dan op gespannen voet met elkaar staan, door de toenemende drukte zijn lusten en lasten van extra beheer niet meer met elkaar in balans. De nationaal park organisatie is nu bezig de samenwerkingsagenda te updaten waarbij de focus nu meer komt te liggen op natuur en minder op het aantrekken van toeristen. Dit deel komt met name voor rekening van het RBT, Regionaal Bureau voor Toerisme, wat overigens in het zelfde kantoor zit aan het Koetshuis op landgoed Zonheuvel in Doorn.

Bij oprichting van de Stichting is de afspraak gemaakt dat de basis kosten van de werkorganisatie betaald worden door de overheid. Provincie Utrecht betaalt de helft (400.000 euro per jaar) onder voorwaarde dat 8 gemeenten de andere helft financieren. Dit zou geen probleem moeten zijn wetende dat er 2 tot 3 miljoen euro aan inkomsten binnen komen van alleen al de toeristenbelasting. Gemeente Utrecht en Veenendaal zijn helaas nog niet aan boord. Ook al ligt het Nationaal park niet in deze gemeenten ze zijn wel de grootste gebruiker en zouden volgens D66 ook hun steentje moeten bijdrage in geld en/of ambtelijke capaciteit. Naast de betalende overheden zijn ook particuliere landgoedeigenaren en natuurorganisaties lid van Stichting Nationaal Park. De organisatie zelf is klein met zo’n 5 fte en ze werken veel in projecten met andere organisaties en universiteiten. Vier stagiaires waren druk bezig op het kantoor toen wij er waren.

Vergeleken met Nationaal Parken in het buitenland is de Utrechtse heuvelrug niet erg zichtbaar. Het is bij ons ook een stuk lastiger daar het meerdere aaneengesloten gebieden zijn verspreid over 3 regio’s: Utrecht, Amersfoort en Foodvalley. Echter er is ruimte voor verbetering. Bijvoorbeeld van de bebording bij de stations. Daarnaast is ook met educatie o.a. voor jongeren nog veel winst te behalen. Aangeven wat het belang is voor de natuur, hoe kan je duurzaam recreëren en hoe de biodiversiteit te verbeteren.

Al met al een nuttig werkbezoek dat ons voldoende energie geeft om ons extra in te zetten om ons Nationaal Park nog mooier te maken.