Een toekomstbestendige provincie

Limburg kan niet zonder een sterke economie, bedrijvigheid en ondernemerschap. Tegelijkertijd staan we aan de vooravond van een transitie. De afgelopen 50 jaar stond de economie vooral in het teken van globalisering en groei. We zien echter dat onze economie niet ongecontroleerd kan doorgroeien. De grenzen van het huidige economisch model komen in zicht. Ook in Limburg. Ons economisch beleid moet daarom van volume naar value. Daarnaast stuiten we op ecologische grenzen. De biodiversiteit neemt af, de aarde warmt op en de grondstoffen raken op. Maar ook op maatschappelijke grenzen zoals weerstand tegen de uitbreiding van XXL distributiecentra. Kortom, een nieuw economisch perspectief is noodzakelijk. Wat D66 betreft, zijn economie en duurzaamheid daarom ook onlosmakelijk met elkaar verbonden. De enige stappen naar de toekomst zijn duurzaam. En de weg naar de klimaatdoelstellingen van Parijs loopt veelal via innovatief ondernemerschap. Als provincie moeten we kansen bieden aan onze mkb-ondernemers, startups en scale-ups en hierbij oog hebben voor innovatie en circulariteit. We moeten blijven inzetten op doorontwikkeling van de innovatieve Brightlandscampussen als ecosystemen waarin onderzoek, onderwijs en het bedrijfsleven werken aan de toekomst van Limburg. D66 is van mening dat de provincie financiële ondersteuning moet bieden aan grote projecten die voor een toekomstbestendige provincie belangrijk zijn, maar de financiële draagkracht van gemeenten en regio’s te boven gaan.

Innovatie & Brightlandscampussen

D66 wil dat Limburg bruist. D66 zet in op een bruisende Limburgse economie, waarin mkb-ondernemers, startups en scale-ups de kansen krijgen om te bloeien. Binnen deze Limburgse economie zijn kennis en innovatie van steeds groter belang. Innovatief ondernemerschap zorgt ervoor dat we als regio kunnen blijven concurreren op Europees niveau.

De Brightlandscampussen vervullen een belangrijke functie voor onderzoek en innovatie, waarbij ook aandacht is voor bedrijvigheid, in het bijzonder voor startups en ook het mkb. Gezamenlijk vormen de Brightlandscampussen een netwerk in Limburg voor innovatie op het gebied van nieuwe materialen en circulariteit, gezondheid, voeding en data. Deze combinatie van kennis en innovatie is cruciaal voor het vestigingsklimaat in de provincie Limburg. De regionale ontwikkelingsmaatschappij LIOF vervult een belangrijke rol voor het financieren van startups, scale-ups en innovatieve mkb’ers. LIOF vult hiermee een gat in de markt, dat niet uit zichzelf ingevuld wordt.

D66 wil dat Limburg alles op alles zet om de Einstein Telescoop naar Limburg te halen én deze ontwikkeling een drijvende kracht te laten zijn voor een veel grotere en bredere ontwikkeling in de Euregio, samen met onze buren.

Wat kiest D66

  • D66 wil dat de provincie in samenwerking met het Rijk, onze partners in de Euregio en Europa alles op alles zet om de Einstein Telescoop in Limburg te realiseren;
  • D66 wil dat de provincie hiervoor naast financiën, kennis en krachten te bundelen, kijkt naar een nieuwe vorm van samenwerking met haar buurlanden en partners. D66 pleit voor een Euregionaal ontwikkelplatform, dat met alle betrokken partijen op alle niveaus intensief samenwerkt om de Einstein Telescoop en al haar randvoorwaarden, van ruimtelijke inpassing tot mobiliteit, voortvarend oppakt. Zo kan de Einstein Telescoop op meer fronten een drijfveer worden voor de ontwikkeling van Limburg binnen de Euregio.
  • D66 wil financiering voor innovatie faciliteren, onder andere door financiële middelen beschikbaar te blijven stellen aan de regionale ontwikkelingsmaatschappij LIOF. Bij het beschikbaar stellen van deze financiering is de maatschappelijke impact op Limburg het uitgangspunt: bijvoorbeeld voor het circulair maken van grondstoffen of in het digitaliseren, anders organiseren of inclusiever maken van de Limburgse economie en arbeidsmarkt.
  • D66 wil dat onze Brightlandscampussen de ruimte krijgen om te groeien en door te ontwikkelen. Dat betekent voor D66 ook dat we willen doorontwikkelen in de manier waarop zij georganiseerd zijn. Juist omdat we willen dat zij zo effectief mogelijk met de meeste impact voor Limburg en de Limburgers kunnen opereren. We hebben daarbij aandacht voor de verschillen en zoeken voor iedere campus naar de meest wendbare en effectieve vorm. Voor de campussen als geheel zoeken we naar een goede structuur.
  • D66 wil samenwerkingsvormen tussen bedrijfsleven, de overheid en kennisinstellingen verder bevorderen. Bijvoorbeeld door het organiseren van kennishubs.
  • Daarnaast wil D66 de focus van de Brightlandscampussen verbreden, door niet alleen te kijken naar innovatie maar ook naar circulariteit. Hierbij kan door de andere campussen het voorbeeld van de Chemelot campus gevolgd worden.

Circulaire economie

D66 wil dat we afval gaan zien als grondstof. De economie van de toekomst is circulair. Wat D66 betreft zet Limburg dan ook in op het optimaal inzetten en hergebruiken van grondstoffen in de verschillende schakels van de productieketen: van de winning van grondstoffen tot consumptie. Hierbij gaat het gaat nadrukkelijk om meer dan zonnepanelen op daken en de plaatsing van windmolens. D66 wil dat de provincie de komende jaren blijft investeren in circulariteit en hier een aanjagende rol in gaat vervullen.

Wat kiest D66

  • D66 wil dat de provincie al haar instrumenten inzet om bedrijven, groot en klein, meer of beter circulair te maken. Dat betekent dat D66 wil dat we in al onze vergunningen-, toezicht- en handhavingstaken (VTH) randvoorwaarden stellen en handhaven die ervoor zorgen dat de vervuiler betaalt.
  • Naast het investeren en motiveren van circulaire initiatieven wil D66 niet-circulair gebruik demotiveren.
  • D66 wil dat de provincie circulaire bedrijven ondersteunt bij het vinden van financiering, ruimte en talent. We helpen lokale en regionale circulaire initiatieven op te schalen. We zorgen dat bedrijven elkaar op regionaal niveau vinden, kennis met elkaar kunnen delen en dat circulaire initiatiefnemers terecht kunnen bij regionale investeringsfondsen, samen met onze campussen.
  • D66 wil dat de provincie onderzoekt of en hoe regels of praktische belemmeringen in de praktijk, weggenomen kunnen worden.
  • D66 wil dat de provincie daarnaast zelf het goede voorbeeld blijft geven, zowel in ons eigen vastgoed als in aanbestedingen voor infraprojecten.

Meer regie op
duurzame werklocaties

D66 wil dat de provincie meer regie neemt op de ruimte waarin we samen leven en haar rol pakt om ervoor te zorgen dat ontwikkelingen ten goede komen aan zoveel mogelijk Limburgers. Dat betekent ook dat de provincie meer en zorgvuldiger moet omgaan met werklocaties. D66 wil daarom kansen bieden voor de economische doorontwikkeling van bedrijven die oplossingen bieden voor de maatschappelijke opgaven waar we voor staan en de transitie van een lineaire- naar een circulaire economie. Daartoe is behoefte aan nieuwe hoogwaardige werklocaties. Tegelijkertijd houden we oog voor de krapte op de arbeidsmarkt, groei van het aantal arbeidsmigranten, krimp van de beroepsbevolking en de energiebehoefte die hiermee gemoeid gaat. Onze strategie is er dan ook op gericht om nieuwe toekomstbestendige werklocaties te ontwikkelen en gelijktijdig verouderde (solitaire) bedrijfslocaties te saneren en om t vormen tot woningbouw, natuur of akkerbouw. Daarnaast is onze huidige energie-infrastructuur een belangrijk knelpunt voor de ontwikkeling van deze nieuwe werklocaties. De beschikbaarheid van duurzame energie en mogelijkheden voor circulaire uitwisseling moeten daarom leidend zijn bij de vraag waar welke toekomstige economische activiteiten plaatsvinden.

Wat kiest D66:

  • D66 staat voor een gepaste groei van nieuwe hoogwaardige werklocaties met daarbij duidelijke kaders om de economie slim te organiseren, zodat de gemeenten en regio’s in Limburg aan de slag kunnen. Hierbij moet in het bijzonder aandacht zijn voor de logistieke sector om kaders aan kwaliteit te stellen. Tegelijkertijd kiezen we voor sanering en omvorming van verouderde (solitaire) bedrijfslocaties tot woningbouw, natuur of akkerbouw.
  • Om te stimuleren dat gemeenten en ondernemers gezamenlijk aan de slag gaan aan toekomstbestendige werklocaties roepen we naar landelijk voorbeeld een stimuleringsregeling in het leven. Deze subsidieregeling is gericht op procesondersteuning om een samenwerkingsorganisatie op werklocaties van de grond te krijgen, maar ook om fysieke maatregelen, zoals vergroening of klimaatadaptieve maatregelen, mogelijk te maken.
  • Overheid, netbeheerder en het lokale bedrijfsleven moeten samenwerken aan de verduurzaming van de terreinen. D66 hamert op het belang van het uitwisselen van energievraag en -aanbod. Dit betekent dat functies op werklocaties slim moeten worden gecombineerd en het realiseren van smart energy hubs om lokale energieproducten in de gelegenheid te stellen hun duurzaam opgewekte stroom bij lokale gebruikers af te leveren.

Een vrijetijdseconomie
met grenzen aan groei

De kasteeltuinen in Arcen, het Outlet in Roermond, Toverland in Sevenum, de binnenstad van Maastricht of het Zuid-Limburgse Heuvelland. Al deze locaties maken Limburg tot een populaire bestemming voor gasten uit binnen- en buitenland en ook voor de eigen inwoners vormen deze locaties een geliefde recreatieomgeving. Om dat zo te houden willen we inzetten op een duurzame ontwikkeling van toerisme en recreatie, bijvoorbeeld betreffende de musea in Limburg. We kiezen daarbij voor kwalitatieve groei in plaats van meer, om ook wat betreft de vrijetijdseconomie van volume naar value te gaan. Daarnaast willen we de landschappelijk en stedelijke kwaliteiten versterken.

Wat kiest D66:

  • D66 wil dat de provincie en gemeenten zich gezamenlijk inzetten voor een duurzame ontwikkeling van de vrijetijdssector, waarbij maatschappelijke, economische en natuurbelangen hand in hand gaan. Daarnaast mag er meer aandacht komen voor de doelgroep die het meest gebruik maakt van alle vrijetijdsvoorzieningen, namelijk de Limburgers zelf.

Limburgs
vestigingsklimaat

Limburg ligt in het hart van Europa en is daardoor een toplocatie voor bedrijven met een internationale markt. D66 stimuleert samenwerking over de grens op het gebied van kennis-, logistiek- en maakindustrie en ziet samenwerking als kans om mogelijkheden verder te verkennen rondom een toekomstbestendige duurzame economie.

D66 zet zich in voor een duurzaam en houdbaar vestigingsklimaat. Een belangrijk aandachtspunt hierbij is de krapte op de arbeidsmarkt. D66 wil een beweging creëren van volume naar value op het gebied van bedrijvigheid. Dit door meer oog te hebben voor de toegevoegde waarde van bedrijven en de sociaal-maatschappelijke functie die bedrijven in hun omgeving vervullen. D66 zegt nee tegen de verdere verdozing van ons landschap en tegen grote XXL distributiecentra die weinig bijdragen aan de lokale economie. Werknemers, bereikbaarheid en luchtkwaliteit zijn niet onbeperkt. Hierop moeten dan ook scherpe keuzes gemaakt worden om een aantrekkelijke omgeving te zijn én blijven voor iedereen die in en aan Limburg werkt.

Wat kiest D66:

  • D66 wil in samenwerking met de regio’s en ondernemers een visie op de toekomst van de regionale economie maken, om de juiste keuzes te kunnen maken voor de toekomst. We moeten hierbij van volume naar value gaan, waarbij kwaliteit staat boven kwantiteit.
  • D66 wil gebruik maken van de Euregionale arbeidsmarkt en moedigt bedrijven dan ook aan om over de grenzen heen te kijken om vacatures in te vullen.
  • D66 wil knelpunten bij grensoverschrijdend werken, wonen, studeren en ondernemen oplossen en meer bekendheid geven aan instanties die hierbij kunnen helpen. Daarnaast moet bij de Limburgse GrensInfoPunten en de servicepunten van Grensarbeid/SGA meer ingezet worden op het informeren over en bieden van grensoverschrijdende kansen op het gebied van onderwijs, begeleiding, training en arbeid.
  • D66 wil de aanleg van grensoverschrijdende bus- en treinverbindingen versnellen, om een duurzaam alternatief te bieden op de auto voor woon-werkverkeer.
  • D66 wil talent aan de provincie binden, door te faciliteren in betaalbare woningen, een prettige woonomgeving en goed openbaar vervoer.
  • De provincie Limburg moet een duurzame opleidingsstructuur creëren voor het mbo, zoals geschetst in de ‘mbo Limburg Vakmanschapsagenda 2030. Ontwikkeling moet gestimuleerd worden om Limburgs een leven lang ontwikkelen te kunnen bieden. Het gezamenlijke aanbod van de mbo-instellingen in Limburg moeten aansluiten op de behoeften van Limburg. Hierbij is het belangrijk om bepaalde opleidingsrichtingen van het beroepsonderwijs, waar arbeidskrapte het grootst is, aan te moedigen, zoals bijvoorbeeld opleidingen in de techniek- en zorgsector.

Energie

De provincie Limburg moet energieneutraal worden. Samen werken we aan een schoner Limburg, waarbij we aan de slag gaan met het opwekken van duurzame energie en een slag maken in het worden van een energiezuinige provincie. Helaas zit ons elektriciteitsnetwerk op dit moment vol. De provincie moet alles op alles zetten om te zorgen dat er sneller en meer beweging komt, zodat ons elektriciteitsnetwerk zo snel en goed als mogelijk wordt uitgebreid.

Het is vijf voor twaalf: het stroomnet in Limburg is zo goed als vol. Honderden bedrijven en andere grote instellingen kunnen nu al geen aansluiting meer krijgen. Dit gaat tot ongewenst keuzes leiden tussen wonen, werk of publieke voorzieningen. D66 wil dat de provincie samen met netbeheerders Enexis, Liander en TenneT en de gemeenten de verantwoordelijkheid pakt. We moeten ons elektriciteitsnetwerk uitbreiden en tegelijkertijd ontlasten. Daarnaast moeten we ook doorpakken om de energietransitie richting duurzame energie te bewerkstelligen en de afspraken uit de Regionale Energie Strategieën (RES) op te pakken en uit te voeren. Met de torenhoge energiekosten is verduurzamen belangrijker dan ooit. De bakker om de hoek moet de kans hebben om de gasoven in te wisselen voor een elektrische oven. Echter, vanwege netcongestie staat verduurzaming nu op de pauzeknop. Om de energieprijzen voor bewoners zo laag mogelijk te houden, moeten we blijven investeren in het aanleggen van duurzame warmtenetten en bewoners kansen bieden om te verduurzamen. Ook is het cruciaal om ondernemers de kansen te bieden om te verduurzamen om een aantrekkelijk Limburgs vestigingsklimaat te behouden. De overheid stimuleert verduurzaming van de energiehuishouding tot nu toe vooral bij huizenbezitters en bij mensen die zelf kunnen investeren in zonnepanelen of isolatie. Daarnaast wil D66 Limburg zich inzetten voor goedkope en duurzame warmte en elektriciteit voor huurders en mensen met een laag inkomen.

Wat kiest D66:

  • D66 wil de focus op energie verdubbelen en alles op alles zetten om het elektriciteitsnetwerk uit te breiden. Om de urgentie door te laten dringen moeten de juiste gesprekken met de juiste personen worden gevoerd. Hierbij zou de provincie Limburg hoog op het prioriteitenlijstje van de rijksoverheid moeten worden geplaatst om beweging te creëren. Ook is het belangrijk om met de omwonenden in gesprek te gaan om resultaten te bewerkstelligen. Dit vraagstuk moet nadrukkelijker worden opgepakt door een samenwerking van de rijksoverheid, de omwonenden, de netbeheerders, de provincie en de gemeenten.
  • D66 wil het elektriciteitsnetwerk zo veel mogelijk ontlasten door middel van energiebesparing en het slim delen van stroom.
  • D66 wil een prioriteit maken van de Regionale Energie Strategieën (RES) en actief op de naleving van deze strategie toe te zien. Belangrijk is om de RES op te volgen en samen met inwoners, bedrijven, maatschappelijke organisaties en andere belanghebbenden kracht bij te zetten op de plannen die er liggen. We willen onze burgers helpen van het aardgas af te gaan en hierop duurzame alternatieven te bieden.
  • We moeten doorpakken in de energietransitie en volop inzetten op de opwekking van duurzame energie in Limburg. D66 wil ondernemers aanmoedigen om te investeren in duurzame energie of om in te zetten op energiebesparing. Dit gaan we doen door het bieden van extra ondersteuning aan het Limburgse Energiefonds (LEF). Daarnaast willen we minimumeisen stellen om werklocaties te verduurzamen. Ook willen we aan de slag gaan met duurzame opwekking. Hierbij gaan we in gesprek met de omwonenden, om ervoor te zorgen dat de gekozen oplossingen ook voldoende gesteund worden en de maatschappelijke samenhang niet onder druk komt te staan. Daarnaast willen we gebieden die zijn uitgesloten voor windmolenparken opnieuw evalueren. Bij het opwekken van duurzame energie willen we zoveel mogelijk rekening houden met de Limburgse zonneladder om landbouwgronden en natuurgebieden zoveel mogelijk te ontzien. Denk aan daken van grote gebouwen voor zonne-energie. Wel zijn we bereid om ook harde keuzes te maken en willen we tegelijkertijd met het stimuleren van zon op dak ook inzetten op zon-op-land. Hiervoor kijken we of landbouwgronden, die niet langer voor landbouw gebruikt worden, geschikt zijn voor vormen van duurzame opwekking van energie, als windmolenparken of zonneweides.
  • De eerste prioriteit in het provinciaal energiebeleid is het besparen van energie. Dit vermindert de energiekosten voor gebruikers en de belasting van het overvolle elektriciteitsnet. Ook is het verminderen van het energiegebruik een voorwaarde voor de overschakeling op duurzame energie. Naast stimuleringsmaatregelen spreken we bedrijven ook actiever aan op hun wettelijke verplichtingen.
  • D66 ziet kernenergie als een optie indien nadelen door technologische vooruitgang zijn weggenomen. De wetenschap maakt grote sprongen op het gebied van kernenergie en D66 staat hierbij open voor nieuwe bevindingen die door de wetenschap naar voren worden gebracht. Onderzoekers adviseren Limburg om te kijken naar kleine centrales, zodat er op een redelijk korte termijn iets gedaan kan worden en zodat er geen koelwater nodig is. Aangezien kernenergie niet noodzakelijk is voor een schoon, betrouwbaar en betaalbaar energiesysteem, stelt D66 wel graag prioriteit aan alternatieven alvorens te kijken naar kernenergie.
  • De Russische invasie van Oekraïne toont wederom aan hoe urgent het is om van het aardgas af te gaan en hoe afhankelijk we zijn van het Russische gas. Om Limburg van het gas af te helpen, wil D66 verder investeren in het aanleggen van duurzame en toekomstbestendige warmtenetten. Hierbij moet prioriteit gesteld worden om de woningen met de laagste huren en slechtste energie labels, zodat verduurzaming als eerste gaat lonen voor mensen met een lager inkomen. Warmtenetten kunnen het beste worden aangelegd waar vraag en aanbod bij elkaar komen. Om genoeg vraag te creëren kan hierbij ook over de grenzen heen worden gekeken. Bijvoorbeeld een gezamenlijk warmtenet van Parkstad en Aachen. Ook moeten we locaties die niet geschikt zijn voor de aanleg van warmtenetten helpen om van het gas af te gaan. Hiervoor moet de provincie aanvullend op de nationale ISDE subsidieregeling een subsidie inrichten.
  • D66 wil dat de investeringen in duurzame energienetwerken van de toekomst collectief worden gedragen en dat de financiële voordelen ervan met voorrang bij huurders en mensen met een laag inkomen terecht komen.
  • D66 wil de kennis van de rol van waterstof in de energietransitie verder ontwikkelen en toepassing stimuleren. Waterstof kan een rol spelen bij lokale opslag en energielevering. D66 wil verder dat wordt ingezet op emissiearm transport en wil de daarvoor benodigde infrastructuur van waterstof tankstations in Limburg verder uitbreiden.