Een daadkrachtige provincie

De grote vraagstukken van onze tijd kunnen niet wachten op een antwoord. De provincie heeft juist daar een rol te spelen, als middenbestuur samen met gemeenten én richting het Rijk. D66 wil een slagvaardig middenbestuur dat waarde toevoegt voor de Limburgers. Dat vraagt samenwerking met de Limburgers en de gemeenten waarin ze wonen, met het waterschap, onderwijsinstellingen, het bedrijfsleven en het brede maatschappelijk middenveld.

De blik van D66 gaat daarbij wel over de provinciegrenzen heen. Niet alleen naar de directe buren Noord-Brabant en Gelderland, want die provinciegrenzen zijn voor het overgrote deel ook meteen landsgrenzen. Dus Limburg richt de blik ook op de directe buren Noordrijn-Westfalen in Duitsland en Vlaanderen én Wallonië -waaronder de Deutschsprachige Gemeinschaft- in België. We werken samen, bilateraal en multilateraal in verschillende euregionale verbanden.

Limburgs bestuur en beleid heeft de meest merkbare waarde voor de Limburgers als onze beleidsprioriteiten goed aansluiten op die van de Europese Unie en die van het Rijk, want dan kunnen de krachten (én de middelen) worden gebundeld. Daarom is Limburg aanwezig in Brussel, Den Haag en Düsseldorf. De provincie brengt Limburgse proposities in beeld bij de partners en wil zo bijdragen aan de koers die er wordt uitgestippeld, die koers wordt ook op de voet gevolgd, zodat er optimaal op kan worden ingespeeld.

Wat kiest D66:

  • D66 wil dat de provincie ruimte biedt aan inwoners om initiatief te nemen. Als provincie moeten we dan ook meedenken met initiatieven, vanuit de waarde die een initiatief heeft voor de Limburgers. De impact van het initiatief is hierbij leidend, niet de bestaande provinciale kaders. Indien er geen passend kader is, moet er serieus worden gekeken naar de mogelijkheden om een pilot uit te voeren of een kader te stellen dat dergelijke initiatieven mogelijk kan maken.
  • D66 wil dat de provincie goed toeziet op de gemeentefinanciën en daarbij aandacht heeft voor de democratische controle op gemeenschappelijke regelingen.
  • D66 wil dat de provincie de bestuurskracht van gemeenten monitort vanuit het financieel en interbestuurlijk toezicht en de helpende hand biedt wanneer er versterking vanuit de provincie nodig is.
  • D66 wil dat de provincie bijdraagt aan regionale ontwikkelingen in Limburg en aan goede regionale voorzieningen in de provincie. Ontwikkelingen die overduidelijk een gemeentelijk belang overstijgen en in het belang zijn van grote groepen Limburgers, kunnen vragen om een rol van de provincie. Als verbindende factor, als facilitator, maar ook als co-financier.

Financiën

De financiële werkelijkheid is veranderd. De tijd dat de provincie erg veel financiële ruimte had om autonoom beleid buiten de provinciale kerntaken uit te voeren, ligt achter ons. De provincie heeft dankzij de verkoop van Essent in 2009 een groot eigen vermogen. Van de oorspronkelijke 1,1 miljard is nog 900 miljoen Euro over. Dat geld ligt niet stil; het is geïnvesteerd om Limburg sterker te maken. De Brightlands campussen in Venlo, Geleen, Heerlen en Maastricht zijn er uit gefinancierd, net als de duurzaam thuis leningen om je woning mee te isoleren. Met steun van D66. Van grote invloed op de financiële situatie in Limburg is uiteraard ook de huidige geopolitieke situatie, de Russische invasie van Oekraïne, op de economie in Europa en de rest van de wereld. Dat gaat natuurlijk niet aan Limburg voorbij.

D66 betreurt het dat de financiële ruimte van de provincie wordt ingeperkt door investeringen in Maastricht Aachen Airport. D66 blijft alert op mogelijkheden om de bereikbaarheid en de werkgelegenheid in Limburg te stimuleren met minder kosten en met meer respect voor de schoonheid en de leefbaarheid van Limburg. D66 gunt het voordeel van een rijke provincie ook aan toekomstige generaties Limburgers. Wat D66 betreft gaat Limburg verstandig met zijn eigen vermogen om. Investeren, zodat de middelen met maatschappelijk én financieel rendement naar de provincie terug vloeien. Maar D66 is daar niet dogmatisch in. De reserve van Limburg moet liefst op peil blijven, maar als er kansen zijn om Limburg sterker te maken, mag dat wat D66 betreft ook met inzet van het eigen vermogen van de provincie.

Individuele Limburgers maken zich zorgen over de betaalbaarheid van hun energierekening en hun boodschappen. Het is in eerste instantie aan het Rijk en de gemeenten om inwoners daarin bij te staan, maar de provincie moet niet nalaten te doen wat ze wel kan doen en iets te betekenen voor Limburgers. D66 wil dat de provincie haar eigen beleid sociaal uitvoert, door oog te hebben voor een duurzame maatschappij en kansengelijkheid voor alle Limburgers.
Voor grote provinciale projecten lopen, door de huidige situatie in de wereld, de kosten ook op. Dat betekent dat de provincie niet alles kan financieren.

Wat kiest D66:

  • D66 vindt dat provincie verstandig financieel beleid moet voeren. Het provinciale vermogen moet voor generaties Limburgers blijven renderen. Niet potverteren, maar ook zeker niet op de schatkist blijven zitten.
  • D66 werpt een kritische blik op wat we als provincie vanuit provinciale kerntaken moeten doen. Als middenbestuur moeten we regionale ontwikkelingen blijven faciliteren en zaken oppakken waarvoor gemeenten gewoonweg te klein zijn.
  • D66 wil dat provincie investeert in de toekomst van Limburg. Daar moeten we dan wel ruimte voor hebben. Dat betekent kritisch kijken naar waar een provinciale subsidie of investering waardevol en verstandig is. Wat D66 betreft betekent het ook dat we niet langer onze immunisatiereserve moeten indexeren, omdat hierdoor de financiële ruimte onnodig verder beperkt wordt.

Bestuurscultuur

Voor het vertrouwen van de kiezer in Provinciale Staten is het van groot belang dat besluiten van de Provinciale Staten navolgbaar en uitlegbaar zijn. Voor kiezers moet inzichtelijk zijn op basis van welke informatie de Provinciale Staten besluiten nemen. Transparant handelen is een voorwaarde voor een gezonde bestuurscultuur en voor het (her)winnen en behouden van vertrouwen van de kiezers.
Het is mogelijk om geheimhouding op te leggen op bepaalde informatie die wordt betrokken in de besluitvorming, soms is dat ook nodig om het belang van de Limburgse belastingbetaler te behartigen. In gevallen waar publieke partijen of publiek gefinancierde partijen met de provincie zaken doen, moet dat transparant gebeuren.

Het is belangrijk dat alle leden van de Provinciale Staten en de Gedeputeerde Staten elkaar, de Limburgers en partners in de samenleving met respect bejegenen. Uiteraard zijn er verschillende politieke standpunten en deze zullen ook niet altijd bij elkaar te brengen zijn. Dat betekent echter niet dat er niet meer vanuit de feiten en vanuit de inhoud politiek bedreven hoeft te worden. We moeten voorkomen dat medewerkers van de provinciale organisatie in het debat worden getrokken, we moeten voorkomen dat er onderling op de persoon gespeeld wordt en dat integriteit een politiek wapen wordt. In dat geval zijn de Limburgers de verliezers, omdat de politiek dan mensen in een debat betrekt die niet om deze positie gevraagd hebben. Het belang van de Limburgers moet daarin altijd voorop staan.

Provinciale Staten moeten meer het Gouvernement uit en met de Limburgers in gesprek. Daarom moet PS in de komende periode de vergadersystematiek zo inrichten dat er meer ruimte in de staten agenda komt voor het inwinnen van informatie vooraf, door ambtelijke bijstand, maar ook door informatie op te halen door middel van werkbezoeken in de provincie. Dit helpt te komen tot betere kaderstelling, wat helpt in de uitvoering en de controle daarop.

Wat kiest D66:

  • D66 vindt het belangrijk dat besluitvorming herleidbaar is. We willen dat de belastingbetaler bij publiek geld ook weet wat ermee gebeurt. Ook andere partijen mogen gevraagd worden zo transparant mogelijk te zijn over hun eigen informatie als ze aanspraak willen maken op publieke middelen via de provincie;
  • D66 wil dat er in de provinciale politiek altijd met respect richting elkaar en richting de Limburgers en partners gesproken wordt, ondanks eventuele politieke verschillen;
  • D66 wil dat de provincie in haar communicatie en de afhandeling van vragen of klachten van inwoners altijd aan de zijde van de inwoners staat. Wanneer belangen met elkaar lijken te botsen, moet de provincie uitleggen wat er gedaan wordt en met welke reden;
  • D66 wil dat de Provinciale Staten vaker haar oor te luisteren leggen bij de Limburgers. Bij grote opgaven moet een Statencommissie bijvoorbeeld ter plaatse hoorzittingen organiseren;
  • D66 wil the Right to Challenge mogelijk maken. Wanneer lokale partijen denken iets beter, slimmer of goedkoper uit te kunnen voeren dan de provincie op dit moment doet, moet dit onderzocht worden.
  • D66 wil blijven werken aan de bestuurscultuur in de Provinciale Staten. Tijdens de laatste Provinciale Statenvergadering van 2022 is het werkplan bestuurscultuur vastgesteld. Onder leiding van de Gouverneur is er een stevig plan neergezet om te blijven werken aan de bestuurscultuur in Limburg; een dynamisch programma en een ontwikkeling waar we de komende Statenperiode (en daarna) stevig aan moeten blijven door werken.