Waarom stemt D66 Leudal in met het besluit om PMD-afval huis aan huis op te laten halen

A: De kosten van de verwerking van restafval stegen en stijgen enorm. De kosten voor de inzamelings- en verwerkingskosten zijn toegenomen en de opbrengsten van afvalstromen zijn afgenomen. Ook is er een verhoging afvalstoffenbelasting en een CO2-heffing in Nederland. Daarnaast hebben we in Nederland met elkaar afgesproken meer grondstoffen te hergebruiken en minder afval te verbranden.

De doelstellingen vanuit het Rijk zijn hierbij als volgt:
– 100 kilogram restafval per inwoner in 2020
– 30 kilogram restafval per inwoner in 2025

RD Maasland heeft in 2021 aangegeven dat dit niet haalbaar was, voor RD Maasland waar de Gemeente Leudal onder valt op het gebied van afval, werden de volgende doelstellingen bepaald:
– 100 kilogram restafval per inwoner uiterlijk in 2023
– 80 kilogram restafval per inwoner uiterlijk in 2025

In 2021 heeft de gemeenteraad van Leudal besloten dat restafval (grijze container) eenmaal per vier weken wordt opgehaald. Dit zou ertoe moeten leiden dat inwoners bewuster afval zouden scheiden. Inwoners betalen naast het vastrecht tegenwoordig per lediging van de container. Hierdoor werd het uitgangspunt: ‘De vervuiler betaalt’. De gemeente wilde in 2021 al het PMD afval huis aan huis ophalen.

A: In 2021 heeft D66 Leudal een amendement gesteund waarin werd besloten dat inwoners PMD konden blijven brengen naar de milieuparkjes. Destijds waren er nog geen financiële consequenties bij het verwerken van PMD afval op die manier, en inwoners vonden het een fijne manier van inzameling. Er zou goede voorlichting komen over wat wel en niet in de PMD zak mocht. D66 Leudal heeft duizenden PMD zakken uitgedeeld om inwoners aan te sporen het juiste afval in de zakken te stoppen. Hiermee zou voorkomen kunnen worden dat PMD afval wordt afgekeurd. Helaas blijkt nu in 2023 dat de vervuiling in de PMD zakken toch is toegenomen.

A: D66 Leudal heeft in het eerste kwartaal van 2022 ruim twintigduizend gratis PMD zakken uitgedeeld. De gemeente Leudal verspreidde destijds geen PMD zakken, maar communiceerde wel dat er een doorzichtige zak gebruikt moest worden voor het PMD afval. D66 Leudal vond dit niet de juiste weg en nam zelf het initiatief om inwoners te wijzen op de doorzichtige PMD zak. Op deze PMD zakken stond precies beschreven wat er wel of niet bij het PMD afval mocht. Hiermee stimuleerde D66 Leudal een betere afvalscheiding. De gemeente besloot in februari 2022 alsnog overstag te gaan en deelde mede op aandringen van D66 Leudal de PMD zakken (tijdelijk) uit via afhaallocaties in Leudal.
D66 heeft meerdere malen in de gemeenteraad en bij het gesloten coalitieakkoord geprobeerd om de PMD zakken permanent ter beschikking te stellen aan inwoners. De andere partijen in de gemeenteraad van Leudal m.u.v. Progressief Akkoord Leudal (PAL) wilde hier niet in meegaan.

Resultaten nieuwe afvalbeleid per 1 januari 2022
– In 2021 was er per inwoner van Leudal 167 kg restafval ingezameld. Na de ingezette wijziging van het afvalbeleid werd in 2022 107 kg restafval ingezameld. De doelstelling van 100 kg restafval per 2023 lijkt dan ook haalbaar..
– Er is weliswaar meer PMD ingezameld, maar het PMD is van slechte kwaliteit (36% vervuiling, hierbij een link naar het onderzoek).
– Alhoewel Leudal tot op heden nog niet te maken heeft gehad met afkeur van PMD-vrachten, neemt de kans hierop toe. De controle op het afval gaat verscherpt worden. PMD dat teveel is vervuild (zoals het PMD van Leudal nu is), zal vaker worden afgekeurd en afgevoerd c.q. verwerkt als restafval.
– Voor elke ton PMD die wordt afgekeurd loopt de gemeente niet alleen de vergoeding van € 218 vanuit het Afvalfonds Verpakkingen mis, maar betaalt daarnaast ook nog eens € 110 omdat het materiaal moet worden verwerkt als restafval (verbranding). Dit is een groot financieel risico. In 2022 is in Leudal 1.300 ton PMD ingezameld. Dat kan resulteren in een nadeel van € 500.000!

A: Zoals u hierboven heeft kunnen lezen is de PMD in Leudal van slechte kwaliteit. De komende tijd worden controles op de kwaliteit van PMD door Nedvang (het bedrijf dat de PMD verwerkt) aangescherpt en hierdoor zal het PMD afval van Leudal vaker worden afgekeurd. Het PMD afval dient dan als restafval verwerkt te worden en dat kost de inwoners van Leudal veel geld. Eveneens wordt er geen vergoeding meer uitgekeerd voor het ingezamelde PMD.
– De kwaliteit van het PMD (plastic en metalen verpakkingen en drinkpakken) in Leudal voldoet niet aan de normen die Nedvang stelt. PMD vrachten zijn nog niet afgekeurd, maar Nedvang heeft binnen Afvalsamenwerking Limburg gemeenten gewaarschuwd dat de acceptatie van PMD op korte termijn strenger wordt.
– Momenteel kunnen inwoners PMD naar één van de wijkmilieuparken brengen. Het grootste nadeel van deze manier van PMD inzameling is het hoge vervuilingspercentage in PMD. De gemeente kan nu niet controleren wie wat in de PMD containers stopt. Neveneffecten zijn bovendien dat de wijkmilieuparken veranderen in dumpplekken, er wordt van alles bij geplaatst. Het opruimen van de bijplaatsingen kost de buitendienst van de gemeente veel tijd.

Als de gemeenteraad van Leudal het beleid niet zou wijzigen dan:
– Stijgen de kosten voor het verwerken van afval in Leudal enorm
– Stijgt daarmee voor inwoners de afvalstoffenheffing
– Draagt Leudal onvoldoende bij aan de doelstellingen om het aantal kilogram restafval per inwoner naar beneden te brengen.

Voor D66 Leudal is het klimaat heel belangrijk:
– Door ons afval als grondstof te gebruiken, besparen we op onze primaire grondstoffen. Er hoeven bijvoorbeeld minder bomen gekapt te worden voor papier en we hoeven minder aardolie te winnen voor plastic. Recyclen kost vaak minder energie dan het winnen van grondstoffen voor nieuwe materialen en dat is beter voor het klimaat.

A: D66 Leudal heeft meerdere malen deze optie voorgesteld. Wij hebben op 15 februari 2022 een voorstel hiervoor gedaan in de gemeenteraad van Leudal. Dit voorstel werd door de andere partijen weggestemd. Een voorstel voor PMD zakken op 7 juni 2022 samen met PAL werd ook door de andere partijen niet geaccepteerd.

Bij de onderhandelingen voor het coalitieakkoord 2022-2026 heeft D66 Leudal nogmaals een poging gedaan om Samen Verder en CDA mee te krijgen in het voorstel om PMD zakken te verstrekken aan inwoners. Helaas lukte dat ook toen niet.

De fractie van D66 Leudal heeft mede op basis van bovenstaande ervaringen besloten geen nieuw voorstel meer in te dienen voor het verstrekken van PMD zakken in combinatie met de huidige inzameling methode. Inmiddels is het percentage vervuiling bij het PMD 36%. Er worden zelfs spijkerbroeken aangetroffen in de PMD container.

A: In de PMD-containers wordt nu ook veel ander afval (restafval, maar ook bijvoorbeeld spijkerbroeken) aangetroffen. Als de vervuiling te veel wordt in gewicht (>15%) dan krijgt Leudal geen vergoeding meer voor het PMD en wordt het verwerkt als restafval. Door de zakken huis aan huis op te halen, wordt de kwaliteit beter. Allereerst zullen sommige inwoners die restafval of ander afval niet kwijt kunnen in de goede container niet meer in de verleiding komen het afval in de PMD-container te stoppen. Verder controleert de ophaaldienst de PMD zakken op inhoud (daarom de doorzichtige zakken), en zakken met het verkeerde afval worden niet meegenomen. Dat dat werkt, leert de ervaring in andere gemeentes, zoals Maasgouw en Roerdalen.

A:
– Vanaf 1 januari 2024 wordt in Leudal tweewekelijks PMD huis-aan-huis ingezameld in transparante zakken.
– Reinigingsdienst Maasland zorgt er dan voor dat, evenals in Maasgouw en Roerdalen, enkele keren per jaar ieder huishouden voldoende PMD-zakken ontvangt.

A: Dat klopt, de kosten van de zakken worden verrekend met de afvalstoffenheffing. Maar als u nu zakken moet kopen in een supermarkt, betaalt u er ook voor.

A: Dat is pertinent onjuist. D66 Leudal is inderdaad voorstander van gratis zakken, maar dat had ook gekund met het oude systeem van PMD-inzameling. Daarvoor is dit niet nodig.

A: Volgens de gemeente is er bij de bedrijven die luiers verwerken geen plek. Luiers apart inzamelen heeft daarom geen zin, aangezien die dan alsnog verbrand worden net zoals regulier restafval. Er is momenteel een mogelijkheid om, los van de eenmaal per vier weken lediging van de grijze container, extra ledigingen te doen bij de ondergrondse containers. Klik hier voor een overzicht. Met de afvalpas kan er een vuilniszak voor een kleine bijbetaling worden weggebracht.
D66 is voorstander van luiercontainers en zal hiervoor pleiten als de mogelijkheid zich aandient. Momenteel zijn die mogelijkheden er echter niet.

A: D66 Leudal heeft met enkele andere partijen een motie ingediend, met de vraag aan het college om te onderzoeken of ringen kunnen worden verstrekt die aan de lantaarnpalen kunnen worden bevestigd. Dan kunnen daar de zakken aan worden opgehangen. Dan kan het ongedierte er niet bij. Er zijn zeker problemen (bijvoorbeeld in het buitengebied, bij appartementsgebouwen) en daaraan zal het college aandacht moeten besteden.

A: Dat klopt, PMD zakken kunnen behoorlijk gaan stinken. Spoel het PMD af, en gooi geen etensresten weg met het PMD. Het is ook eigenlijk niet de bedoeling dat het PMD die rommel bevat (vervuiling). Dat beperkt de overlast. D66 Leudal heeft met andere partijen een motie ingediend die het college vraagt om het PMD in de zomer niet eens in de twee weken, maar wekelijks op te halen. Die motie is aangenomen en het college heeft toegezegd dit te zullen onderzoeken. We realiseren ons wel dat dit lastig kan zijn vanwege het personeelstekort.

A: Het klopt dat Peel en Maas containers gebruikt voor het PMD afval. Maar in Peel en Maas moet het restafval in zakken aan de straat gezet worden. Containers voor PMD afval zijn zeker te overwegen, maar er zijn nu een aantal bezwaren. Als eerste, het aanschaffen van de PMD-containers zal geld kosten. Maar het belangrijkste, Leudal werkt samen met Maasgouw en Roerdalen in de Reinigingsdienst Maasland. Gezamenlijk is indertijd voor het systeem gekozen voor het ophalen van PMD-zakken aan huis. De gemeenteraad van Leudal heeft echter in 2021 een afwijkend besluit genomen en dat heeft toch tot de huidige situatie geleid. Nu weer een andere regeling vragen, zal veel extra investeringen van de reinigingsdienst vragen, en die moeten ook betaald worden. De twee andere gemeenten zullen daar waarschijnlijk niet mee instemmen.

A: Dat klopt, maar er zijn ook nog een heleboel milieuparkjes met oude PMD-containers, die binnenkort vervangen moeten worden. Daarvoor had de gemeente op korte termijn ook moeten investeren, volgens opgave van de wethouder €700.000. Door nu over te stappen op het huis-aan-huis ophalen, is die investering niet nodig. De nieuw geplaatste PMD-containers, krijgen een andere bestemming op de milieuparkjes die gerenoveerd moeten worden.

A: Er zijn twee moties mede ingediend door D66 Leudal over de volgende twee zaken: 

– Te onderzoeken of het mogelijk is om het PMD (vooral in de zomermaanden) 1 keer per 7 dagen huis-aan-huis op te halen i.p.v. 1 keer per 14 dagen. De raad voor december 2023 (indien mogelijk eerder) op de hoogte te brengen van de mogelijkheden en de bijbehorende kosten.
– Te onderzoeken naar mogelijkheden om de doorzichtige zakken PMD op een geordende manier aan de straat aan te bieden zonder dat zakken wegwaaien of worden aangevreten door ongedierte. De raad uiterlijk eind september 2023 op de hoogte te brengen van de mogelijkheden en de bijbehorende kosten, zodat het tijdig geïmplementeerd kan worden.

Beide moties zijn aangenomen en het college heeft toegezegd de voorstellen in de moties te onderzoeken en zo mogelijk over te nemen.

Deze moties zijn door D66 Leudal mede ingediend omdat wij het belangrijk vinden dat: 
– De opslag van het PMD-afval in doorzichtige zakken en de mogelijke geuroverlast als zorgen worden gezien door onze inwoners. 
– In de zomermaanden kan er meer geuroverlast ontstaan bij het opslaan van 14 dagen PMD afval. 

A: D66 Leudal heeft de enquête die onder inwoners werd gehouden, geraadpleegd bij het maken van een keuze. Uit de enquête blijkt namelijk dat 34% van de inwoners de keuze voor het huis aan huis ophalen van PMD helemaal begrijpt. 29% van de inwoners begrijpt de keuze. 21% van de inwoners was het oneens of helemaal oneens met deze keuze.
D66 Leudal heeft mede op basis van deze keuze geconcludeerd dat inwoners van Leudal begrip kunnen opbrengen voor de keuze om het PMD huis aan huis op te halen. Daarnaast geeft 87% van de Leudalse inwoners aan afval te scheiden uit milieuoogpunt/duurzaamheid. De fractie van D66 Leudal is van mening dat alle goede wil van vooral deze inwoners voor niets is, als het PMD afval vervolgens toch bij het restafval belandt. We zijn met zijn allen in Leudal enorm hard aan het werk om milieubewust ons afval te scheiden en vervolgens gaat het afval toch naar het restafval. Dat was voor de fractie van D66 Leudal een absolute ‘no go’. D66 Leudal wil voorkomen dat bij de volgende vaststelling van de afvalstoffenheffing tarieven de kosten wederom stijgen door vervuiling van het PMD.

In 2021 is er ook een enquête gehouden onder inwoners over het afvalbeleid van de gemeente Leudal. Destijds kwam naar voren dat inwoners van mening waren dat er te weinig bladkorven aanwezig waren in de gemeente Leudal. D66 Leudal heeft hier destijds een voorstel voor ingediend. Het aantal bladkorven is vanaf 2022 verdubbeld. Lees hier meer.

A:
– D66 Leudal is van mening dat het percentage vervuiling bij het PMD afval inmiddels zo hoog is opgelopen, dat het niet langer verantwoord is om deze inzameling methode te blijven hanteren.
– De kosten voor het verwerken van PMD afval stijgen enorm. De 1.300 ton PMD afval dreigt voor een deel of volledig te worden afgekeurd door Nedvang (recycelaar). Hierdoor krijgt Leudal geen geld meer van Nedvang maar moet het juist veel geld betalen om het afval te verwerken. Het afval wordt dan namelijk als restafval verwerkt en die verwerking wordt steeds duurder in Nederland. In 2022 is in Leudal 1300 ton PMD ingezameld. Afkeur van deze hoeveelheid had een tekort van circa € 500.000 opgeleverd. Dit financiële risico bevat de gemiste vergoeding voor PMD van Nedvang en de verwerking van het afgekeurde PMD als restafval. Aangezien de verwerkingskosten van restafval de komende jaren alleen maar stijgen en de vergoeding voor PMD vanuit Nedvang onder druk staat, wordt dit financiële risico alleen maar groter.
– Een groot deel van de huidige PMD containers dienen vervangen te worden op korte termijn. De vervangingskosten van deze containers bedragen in totaal €700.000,-. Met de wetenschap dat de vervuiling in het PMD enorm hoog is (36%) en dat dit minimaal 15% dient te zijn voor een goede verwerking die Leudal geld oplevert vindt D66 Leudal deze investering niet verantwoord.
– Doordat het Leudals PMD afval binnenkort dreigt te worden bestempeld als restafval zijn we totaal niet milieubewust bezig en dragen we niet bij aan de doelen die we met elkaar hebben gesteld in Nederland en Leudal. Als afval goed gescheiden wordt ingeleverd, kan het vaak worden hergebruikt. Recyclen heeft veel voordelen. Grondstoffen worden hergebruikt om nieuwe producten te maken. Producten maken met gerecyclede grondstoffen kost minder energie dan een product maken met nieuwe grondstoffen. Alles bij elkaar zijn producten van hergebruikte materialen dus beter voor het milieu.

D66 Leudal steunt om die reden dan ook het raadsvoorstel dat hierboven verder is toegelicht. Wij hopen dat u door het lezen van bovenstaande uitgangspunten een duidelijker beeld heeft gekregen bij de keuze voor het huis aan huis ophalen van PMD afval. Per 1 januari 2024 wijzigt de wijze van inzameling. D66 Leudal houdt de ontwikkelingen en wijzigingen goed in de gaten en gaat graag met inwoners in gesprek op het moment dat blijkt dat de nieuwe inzamelmethode tot problemen leidt.

D66 Leudal heeft tijdens de raadsvergadering van 4 juli 2023 gepleit voor een burgerraad op het gebied van afval. Wij gaan de komende periode aan de slag met een concretere uitwerking om participatie van inwoners meer mogelijk te maken bij de Leudalse politiek.

Links naar relevante documenten: