Onderwijsdebat: “Een goede leraar voor elk kind is de basis van kansengelijkheid”

Voorzitter, 
 
Word leraar, word influencer voor het leven. 

Ik vind het een prachtige slogan dat we als Den Haag hebben. Een goede leraar voor elk kind is de basis van kansengelijkheid. 
 
We kunnen niet doen alsof we het Haagse lerarentekort met een paar acties kunnen laten verdwijnen. Toch ga ik het daar met name over hebben. 
 
We hebben een onderzoek ontvangen naar de 10 vertrekredenen uit het onderwijs.  In hoeverre heeft de wethouder de tien vertrekredenen ondervangen met de acties uit het HEA uitvoeringsplan? Wat is de voortgang van de uitvoering van de HEa? Het uitvoeringsplan is een opsomming van acties, maar vermeldt niet de effecten op onderwijs.
 
Schoolleiders 
Een van de belangrijkste vertrekredenen voor leraren zijn de werkdruk en een negatieve werkhouding met de schoolleiders. 
Een goede schoolleider is daarom cruciaal. Als D66 vinden we dat we het eigenlijk nog te weinig over het Schoolleiderstekort hebben in relatie tot het lerarentekort.

 Dat blijkt ook weer uit de cijfers in Den Haag, in de wijken met het grootste lerarentekort is ook het grootste schoolleiderstekort. 
Kan het lerarentekort per school gespecificeerd worden? Want nu wordt een wijk als Laak uitgelicht, terwijl een aantal scholen het daar goed op orde heeft. Waar ligt preciezer de problematiek zodat gerichter geholpen kan worden? Het zou goed kunnen dat dit ligt aan het gebrek aan een goede schoolleider? 
 
Op welke wijze wordt er door de gemeente geïnvesteerd in goede schoolleiders? Qua training en ontwikkeling? 
 
Hoe kijkt de wethouder naar de mogelijkheid om een Haagse schoolleider van het jaar-verkiezing in het leven te roepen? Zodat schoolleiders ook een meer terechte aandacht krijgen en tegelijk ook als ambassadeur een inspiratie voor andere schoolleiders kan zijn. Dit kan gekoppeld worden aan de Haagse educatieve festival. 
 
Lerarenbeurs 
De tweede vertrekreden uit het onderwijs is een gebrek aan ontwikkelingsmogelijkheden en repeterend werk. 
De landelijke lerarenbeurs is weer open gesteld, maar ervaring leert dat het potje zo leeg is. Daarom heeft D66 een motie ingediend voor verbreding van de Haagse lerarenbeurs naar het PO en MBO, afdoening is voor juli 2024 verwacht. Hoe staat het hiermee?:  
 
Hybride docentschap
De vertrekreden ‘’gebrek aan uitdaging’’ kan ook te maken hebben met een goede schoolleider, maar ook met hoe nu het onderwijs is georganiseerd. Een groep leraren geeft aan meer afwisseling te willen in hun werk, bijvoorbeeld door hun werk af te wisselen. Ik ken in deze zaal twee oud docenten die het onderwijs hebben ingeruild voor werk bij de overheid. 

Ik kan uit ervaring vertellen dat het ontzettend leuk is om het werk als docent te combineren, met bijvoorbeeld politiek. Geen dag hetzelfde. 
Is de wethouder bereid te onderzoeken of een Haagse hybride docent een mogelijkheid is? Door een samenwerking tussen scholenbesturen, de Haagse overheidsinstellingen en het Haagse bedrijfsleven? En dan gaat dat verder dan een gastles door iemand uit het MKB, maar echt de commitment om personeel 2 of 3 dagen in de week de kans te geven in het onderwijs, of juist andersom. 

In de gemeente wordt stage lopen door ambtenaren in het onderwijs al gestimuleerd. Super. Heeft dat al geleid tot eventuele interesse voor een overstap en hoe staat het met een mogelijke terugkeergarantie vanuit de gemeente? 
 
Convenant 
Afwisseling kan ook binnen het Haagse onderwijs gevonden worden, bijvoorbeeld een overstap van de ene school naar een ander school. Van het montessori naar algemeen onderwijs bijvoorbeeld. Voert de gemeente gesprekken met schoolbesturen om meer samen te werken in het personeelsbestand? Denk aan een convenant: of je nu bij de ene school of andere school werkt, je bent in dienst van het Haagse onderwijs en er is een mogelijkheid tot behoud van arbeidsvoorwaarden zoals een vast contract. Dat vergroot de mobiliteit en de kans op behoud voor het onderwijs. 
 
Lintje voor Haagse leraren
Elke goede Haagse leraar die in het onderwijs zit moeten we koesteren. Op welke wijze doet de gemeente dat? Hoe zou de wethouder kijken naar bijvoorbeeld een waardering in de vorm van een brief of penning bij een bepaald aantal jaren actief in het Haagse onderwijs? Een stukje waardering vanuit de gemeente, is volgens D66 en ook GroenLinks op zijn plaats. Denk bijvoorbeeld aan een brief van waardering bij de bekende grens van 5 jaar (een kwart van de nieuwe leraren stopt binnen 5 jaar) en juist voor de langzittenden van 25 jaar een penning, (voor vrijwilligers hebben we immers al een stadspenning van 25 jaar). 
 
Kinderopvang 
Ik ben blij dat de wethouder nav een toezegging in de commissie onderzoek heeft gedaan naar mogelijk gratis kinderopvang voor leraren. De overwegingen om niet enkel gratis kinderopvang voor leraren te ontwerpen is begrijpelijk. Toch blijft gratis kinderopvang voor een ieder van groot belang, is de wethouder bereid om bij de Rijksoverheid en het te onderhandelen kabinet te lobbyen voor universeel gratis kinderopvang? 
 
Kinderen van arbeidsmigranten
Voorzitter, ik maak me zorgen over kinderen van arbeidsmigranten en over de scholen waar ze zitten. Want de groei aan kinderen van arbeidsmigranten zoals Bulgaren en Roemenen leidt tot steeds meer druk op Haagse scholen die al kwetsbaar zijn. Radioprogramma Argos heeft hier een mooie aflevering over gemaakt op de Haagse basisschool Springbok internationaal.  Problematiek zoals taalachterstanden, armoede en onduidelijkheid en onvoorspelbaarheid over de termijn dat kinderen op school blijven of halverwege het jaar wegtrekken. Kinderen van arbeidsmigranten vormen een steeds grotere groep thuiszitters, vaak ongeregistreerd.  Uit onderzoek van Argos zou blijken dat de subsidies nu berekend zijn op migratie-achtergrond van de ouders, maar de schoolweging van bijvoorbeeld kwetsbare Bulgaarse kinderen is lager dan die van andere kinderen. Is de wethouder hier bekend mee? 
 
Hoe is de samenwerking tussen medewerkers van het programma arbeidsmigratie in goede banen en het onderwijs? Is er kennis en ervaring over kinderen van arbeidsmigranten in het onderwijs?   
 
Thuiszitters 
Voorzitter, we gaan het nog hebben over de thuiszittersaanpak, maar ik wil wel alvast vragen of de wethouder al per direct aan de slag is met de aanbevelingen van het Oberon onderzoek? D66 ziet grote kansen voor het leerrecht systematiek, waar preventie centraal staat. De brief inclusief onderwijs rept daar nog niet over, maar is wat ons betreft ook begin van een gesprek dat we moeten voeren.