Bespreking Haagse preventieaanpak: alles op alles voor een gezonde generatie

Voorzitter, 

Ik wil beginnen met complimenten voor deze integrale preventieaanpak om bestaanszekerheid, kansengelijkheid én gezondheid van inwoners te verbeteren. De segregatie zet hele wijken op achterstand en preventie is keihard nodig om het tij te keren. 

Ik ga tijdens mijn inbreng in op de wijkgerichte aanpak, de jonge generatie: rookvrij, de suïcide aanpak en het vervolg .

Wijkgerichte aanpak in de strijd tegen segregatie:  
Je postcode moet niet bepalen hoe oud je wordt en wat je kansen op een fijn en gezond leven zijn. De nadruk en aanpak moet wat D66 betreft liggen op een wijkgerichte, duurzame en praktisch werkbare aanpak.  

Ik sprak met de vertegenwoordiging van de Haagse huisartsen: zij roepen echt op tot samenwerking van de eerstelijnszorg zoals huisartsen samen met het sociaal domein. Die eerstelijnszorg weet goed wat de grootste problematiek is in een wijk. Daar is continuïteit voor nodig: dat mensen langere tijd in de wijk blijven werken en sociale organisaties niet steeds starten en stoppen.  

Hoe verankert de gemeente dit? Heeft iedere wijk een goed netwerk? Hoe worden de welzijnsorganisaties betrokken in de wijkgerichte aanpak? Hoe zijn de wijkagenda’s hierbij betrokken?  

Dan een voorbeeld van zo een wijkgerichte aanpak:  
In de wijk Laakhavens staat de Haagse Sportcentrale. De urban sports centrum van Den Haag. Sportondernemers bieden skateboarden, boulderen, crossfit en freerunning en nog veel meer aan. En dat in een wijk waar de sportdeelname veel te laag is (rond de 40%, op een gemiddelde van 50%).  

Een enorme kans dus om met deze sportcentrale de wijk in beweging te krijgen, maar ik vraag de wethouder of de potentie wel helemaal benut wordt? Hoe kijkt de wethouder naar deze Haagse sportcentrale?   

De jonge generatie: 
Na Oud en Nieuw (op 3 januari) sprak Kinderarts Nico van der Lely in het AD over alcoholgebruik bij minderjarigen. Hij ziet de vroege leeftijd, ook van sterke drank in plaats van bier, als een groot gevaar. In combinatie met vuurwerk leidt het tot gevaarlijke situaties, zoals ziekenhuisbezoeken. 

Om middelengebruik, zoals alcohol, drugs en roken,  te beperken is een kansrijke omgeving nodig. Daar is een IJslands model voor: opgroeien in een kansrijke Omgeving model. OKO.  Dat gaat om een goede gezinssituatie, contact met onderwijs en een vrijetijdsbesteding als een baantje of sportvereniging. Dan is het wel belangrijk dat op deze plekken ook echt rook- en alcoholvrij is voor minderjarigen. De snelle stijging aan vapende jongeren, baart zorgen.  

In de Haagse preventieaanpak is te lezen dat er met twee wijken wordt geëxperimenteerd met deze OKO aanpak? Welke zijn dat? En waarom niet meer?  

In Wassenaar willen ze al aan de slag met de OKO model maar voor een regionale subsidie (uit de regionale zorgaanpak) hiervoor zijn minimaal twee gemeentes nodig, is Den Haag bereid dit met Wassenaar op te pakken?  

Hoe worden de scholen en sportverenigingen ondersteund om die gezonde omgeving te faciliteren? Zodat er niet continu verleidingen zijn van ongezond voedsel, roken en alcohol? 

Den Haag zet zich in voor een rookvrije generatie. Maar met de opkomst van vapen, zien we juist dat het weer de verkeerde kant op gaan bij jongeren. Zien roken doet roken. Tijdens het kindervragenuur vroegen scholieren Kaia en Louise van OBS Benoordenhout om een rookvrije stoep, omdat de middelbare scholieren van het Maerlant aan de overkant niet op hun stoep stonden te roken.  

Daarom vraag ik me af: is er een mogelijkheid om Schoolstraat ook rookvrije te verklaren? ZO is er in Rotterdam eerder ook al rookvrije straten ingericht  bij de hogeschool Rotterdam en het ziekenhuis (Wytemaweg en Zimmermanweg).  

En hoe kijkt de wethouder naar verdere stappen naar een rookvrije stad, denk bijvoorbeeld aan rookvrije tram- en bushaltes.  

Dan over specifiek 18-jarigen: 
Om 18-jarigen voor te bereiden op veranderende verantwoordelijkheid als ze de leeftijd van 18 jaar bereiken krijgen 17-jarigen van de gemeente een checklist toegestuurd en digitale info vanuit JIP Den Haag.  

Er wordt in de preventie-aanpak over financiële educatie gesproken. En dat is krachtig, want stress over financiën kan een grote risico zijn tot ongezondheid. Mijn fractie ziet hier een rol voor JIP weggelegd op scholen. Dit ontzorgt de docenten en JIP zou hier graag een rol in spelen. Hoe ziet het college deze rol voor JIP?  

Klopt het dat het Regioplan Haaglanden qua preventie de onderlegger is geweest voor deze Haagse Preventie-aanpak. Onlangs ontving de raad hierover de uitwerking van het integraal Zorg Akkoord (IZA). En waarom is dit regioplan dan niet betrokken bij dit debat? 
 
Suicidepreventie 
Zelfdoding is nummer 1 doodsoorzaak onder jongeren tot 30 jaar. Maar deze doelgroep tot 30 jaar is niet gekozen in de Haagse preventieaanpak. Waarom niet? 

GGD Haaglanden wordt niet genoemd in de aanpak suicidepreventie, terwijl zij wel veel kunnen signaleren en alle leeftijden zijn?  
Daarbij ook de vraag waarom COC en Hangout070 niet zijn betrokken, omdat zelfdoding onder LHBTI-ers hoger is? 
Het is heel goed dat er een link wordt gelegd tussen bestaansonzekerheid en mentale klachten. Worden medewerkers van schuldhulpverlening ook getraind om alert te zijn op mentale klachten en risicosignalen van zelfdoding? Kunnen zij bijvoorbeeld de gatekeeper- of vraagbaak.nl training volgen? 

Dan nog over de ouderen.  

55+ is wel een heel grote doelgroep. 55ers staan heel anders in het leven dan ouderen boven de 70 jaar. En met name die laatste groep, ligt een grote zorgvraag maar ook veel kansen.  

De woonopgave voor die doelgroep wordt behandeld in de woonzorgvisie die in 2024 naar de raad komt maar D66 mist in de preventie-aanpak wel een mening/zienswijze van het college.  
De door het college nu geprioriteerde wijken voor de preventie-aanpak zijn dit ook de wijken waar nu en in de komende 10 jaar de vergrijzing het hoogst is? 

En tot slot het vervolg: 

Hoe nu verder?  Wat is de planning voor Aanpak en status van monitoring en evaluatie: dus het  voorbereidend onderzoek, startfoto, opzetten infolabs, doorontwikkeling van het systeem.  

En hoe worden resultaten gemeten naar gestelde doelen (de ervaringen en behoeften van bewoners zijn de belangrijkste meetlat waaraan gespiegeld moet worden of we op juiste weg zijn en of inspanningen tot resultaat leiden en over mss 10 jaar zien we een positief resultaat terug in afname van bijv. Jeugdzorg (hoop). 
0Wat is de planning van uitvoeringsplan en communicatiekalender? 
0Hoe gaat het geld straks verdeeld worden (onder welke partijen en op basis van welke afspraken) en welk % van dit geld wordt opgesoupeerd door de ambtelijke organisatie  .

Hoe en wanneer wordt de raad verder geïnformeerd over de uitwerking van de uitvoering? Ik hoop dat dit moment ligt voor de beloofde (jaarlijkse) voortgangsrapportage (de eerste zouden we volgens voorliggende preventie-aanpak oktober 24)? 

Voorzitter, dank u wel.