D66 blij met succesvol weren van tractoren bij demonstratiedag, wel vragen over inzet waterkanon

Grote zorgen vooraf
Voorzitter, in de dagen en weken in aanloop naar de Grote Demonstratiedag maakte heel veel Hagenaars zich grote zorgen. De grootste demonstratie aller tijden zou plaatsvinden in het Zuiderpark, met duizenden tractoren die door dichtbevolkte woonwijken zouden trekken om door een park te rijden dat totaal niet gemaakt is voor landbouwvoertuigen. En aan de andere kant van de stad zou XR voor de zoveelste keer de A12 blokkeren, ongetwijfeld met nog meer mensen dan ze daarvoor al hadden gedaan. 

Burgemeester bedankt
Voorzitter, gelukkig bleek de dag een stuk gemoedelijker te verlopen dan iedereen van tevoren had gedacht. 

Complimenten aan de burgemeester en zijn team voor alle voorbereidingen die hij heeft getroffen om de demo’s van 11 maart in dé demonstratie-hoofdstad van NL te faciliteren en de spelregels duidelijk kenbaar te maken. De dag was uitstekend voorbereid: Legermaterieel ingehuurd en samenwerking met andere politiekorpsen geregeld om naar Den Haag rijdende tractoren al voor de stadsgrenzen af te vangen. Echt goed nieuws dat de woonwijken rondom het Zuiderpark zo werden beschermd tegen trekkerterreur die we bij eerdere demo’s zagen in onze woonwijken.

Ook voor de niet-aangemelde demo op de A12 was toch veel voorbereidend werk verricht: De A12 was afgeschermd tegen spullen die naar beneden gegooid zouden kunnen worden zoals de vorige keer gebeurde en was zelfs ingesmeerd tegen plakkers. Daarnaast waren er folders geprint waarop de gemeente demonstranten informeerde over de beperkingen die waren opgelegd met daarop de alternatieve locatie (Laan van Reagan en Gorbachev). 

Wat kan beter
Verliep de dag zonder rumoer? Nee.

In het Zuiderpark vond een demonstrant het nodig om met een shovel door een barricade van de politie te rijden, met twee gewonde agenten tot gevolg. We zijn blij dat de dader direct is gearresteerd, en we hopen dat het goed gaat met de gewonden.

En op de A12 slaagde XR er alsnog in om de snelweg te blokkeren. Ik sprak een aantal XR-demonstranten en die leken zich vreemd genoeg minder bewust van de vooraf aangekondigde spelregels dan hun tegenspelers in het Zuiderpark. Het feit dat er een demonstratieplek was toebedeeld aan de Laan van Reagan en Gorbachov was ook langs ze heen gegaan. 

Waterwerper
De D66-fractie begrijpt dat de BGM de demo op de A12 uit veiligheidsoverwegingen voor het donker ontbonden wilde hebben. Na 5 uur lang gedogen, is het ook wel mooi geweest. 

Alleen is het voor onze fractie, en voor volgens mij wel meer fracties, inwoners en demonstranten, niet duidelijk waarom de waterwerper werd ingezet ipv het één voor één van de weg plukken van demonstranten, net als de vorige keer. Nu moesten de natte demonstranten alsnog een-voor-een van de weg af worden geplukt.

Kan de burgemeester aangeven waarom de waterwerper precies is inzet? Hoe is de escalatieladder hierbij beoordeeld op basis waarvan werd besloten welk middel wanneer in te zetten? Was dit proportioneel? Kan de burgemeester daar meer informatie over geven want daarover las ik niets, zodat voor fracties en demonstranten de spelregels duidelijk zijn?

De beelden van waterwerpers die zittende demonstranten vrij lang nat spuiten bij een koude buitentemperatuur zouden de sympathie voor XR wel eens kunnen hebben vergroot. Is deze beeldvorming meegenomen in de zorgvuldige afwegingen waar de burgemeester over schrijft? 

Is overwogen om nog op andere manieren dan de flyers de beperking voor de A12 kenbaar te maken? Bijvoorbeeld met matrix-borden? Zou dit voor een volgende keer kunnen worden overwogen? Zijn er andere manieren, bv. Hekwerk plaatsen om de toegang te versperren?

Dan weer terug naar de boeren: Goed om te lezen dat de schade aan het Zuiderpark zal worden verhaald op de daders. Kan de BGM al meer inzicht geven in de ontstane schade zowel qua groen en in financiële zin en de manier waarop deze verhaald zal worden?

Tijdens de gemeenteraadsvergadering van 9 maart werd door collega Butt een werkbespreking gesuggereerd over de houdbaarheid van het huidige demonstratierecht in Den Haag. Is deze al gepland? Of kan deze zsm gepland worden, want als dé demonstratiehoofdstad van NL wil Den Haag daarin een leidende rol spelen. 

Klimaatbeleid
Voorzitter, mij ontgaat de ironie niet dat we rondom elke XR demo het uitgebreid hebben over het demonstratiebeleid van onze stad, maar niet over het klimaatbeleid. XR is opgericht om het klimaatbeleid aan de kaak te stellen, niet het demonstratiebeleid van de stad Den Haag. Maar daar begint het zo langzamerhand wel op te lijken. Daar moeten we eens echt bij stilstaan.

Want een groep bewoners van onze stad en van elders trok in Den Haag aan het brandalarm over het klimaat. Terwijl inmiddels duidelijk wordt dat met de huidige koers het onmogelijk is om het Parijs-doel van 1,5 °C te behalen, werd in Den Haag bij een buitentemperatuur van ongeveer 1,5 graad het brandalarm geblust in plaats van de brand. 

Demonstratiehoofdstad
Voorzitter, in de debatten ter voorbereiding op deze dag heb ik aangegeven dat ik hoopte dat elke demonstrant op dezelfde manier de kans kreeg om zijn of haar stem te laten horen.

Hoewel de demonstraties heel verschillend zijn verlopen, is er één beeld dat bij mij blijft hangen: Een inwoner van onze stad die ook met vrees naar deze dag had uitgekeken, merkte op dat aan het einde van de middag de treinen lekker druk waren omdat XR-demonstranten en boeren-protestanten gezellig naast elkaar in de trein terug naar huis stonden. 

Dat beeld, Den Haag als de demonstratiehoofdstad waar iedereen de kans krijgt zijn of haar stem te laten horen, is wat wij met zijn allen moeten koesteren.