Groene stad

Met de Klimaatwet worden de doelstellingen voor het beperken van broeikasgassen wettelijk vastgelegd. Eén van de doelen in de Klimaatwet is dat in 2030 49% minder broeikasgassen worden uitgestoten dan in 1990. Dat doel kan nog worden opgehoogd naar een vermindering van 55%. In 2050 moet de uitstoot van broeikasgassen met 95 procent teruggebracht te zijn.

Almere is een unieke jonge polderstad in Nederland en kan landelijk een voortrekkersrol spelen. De ambitie is dat Almere de eerste grote energie neutrale stad in Nederland wordt. D66 wil inzetten op het gebruik van schone hernieuwbare energiebronnen. Op de lange termijn is hierbij geen plaats voor fossiele energiebronnen. Met het bestaande warmtenet heeft Almere een unieke positie om gebruik te kunnen maken van alternatieve warmtebronnen. Wij willen volop inzetten op het onderzoeken naar de mogelijkheden hiervan voor Almere. Ook nieuwe ontwikkelingen zoals de e-boiler door Vattenfall in Diemen, in plaats van een biomassacentrale, zijn positieve ontwikkelingen in de transitie. Bewoners in Almere met een gasaansluiting moeten zo snel mogelijk duidelijkheid krijgen wat de transitie voor hen gaat betekenen. De gemeente zorgt voor een routekaart, zodat huiseigenaren weten wat zij in de komende jaren kunnen verwachten en eventuele investeringen gericht kunnen doen. Zo voorkom je dat er ineens grote uitgaven gedaan moeten worden. Energiearmoede in Almere moet inzichtelijk worden gemaakt om de juiste maatregelen te kunnen nemen om deze ongelijkheid te kunnen bestrijden.

Gasleidingen laten wij liggen in de grond, ook als we deze niet gebruiken. Zo kan Almere snel en goedkoop inspelen op nieuwe ontwikkelingen. In nieuwe wijken wordt een open warmtenet aangelegd waarop verschillende initiatieven warmte kunnen leveren. Om dit ook in de bestaande stad te regelen, gaat de gemeente in gesprek met Vattenfall die het huidige warmtenet beheert. Door haar monopolie belemmert Vattenfall andere initiatieven en heeft zij volledige controle over de tarieven. D66 wil dat andere energieleveranciers kunnen leveren aan het net. Het netwerkbeheer kan wel bij Vattenfall blijven liggen. Restwarmte van industrie, wordt hergebruikt voor het warmtenet. Ook in de wijken wordt onderzocht op welke manier warmte opgeslagen kan worden. Denk hierbij aan de warmte van alle koelingen en airco’s op supermarkten. Als je deze warmte lokaal kunt opslaan kun je deze op andere momenten inzetten. Kobalt-accu’s kunnen hier bijvoorbeeld een rol spelen.
Datacentra gaan er komen, het is dan wel belangrijk dat er voorwaarden over het opwekken van stroom komen. Wij denken dan aan een gesloten waterhuishouding en teruglevering van restwarmte aan de stad. Datacentra kunnen een enorme visuele impact op de omgeving hebben, hierbij moet rekening gehouden worden bij de locatiekeuze en het ontwerp, zodat deze impact zo klein mogelijk is. Wij willen een duidelijk beleid voor groene datacentra in Almere.
 
Almere heeft al een groot en groeiend oppervlak aan zonnepanelen dat verder moet uitbreiden. Er valt te denken aan het verhuren zonder winstoogmerk van daken voor zonnepanelen, bijvoorbeeld in de vorm van een coöperatie van woningeigenaren of het aanmoedigen via woningbouwverenigingen of door bestaande VVE’s. Het stroomnetwerk is nog niet berekend op de verwerking van deze stroom. Vooral omdat deze energie in grote pieken en dalen komt; als de zon schijnt komt er ineens veel extra elektriciteit beschikbaar terwijl dit ’s avonds wegvalt. ’s Avonds neemt het energiegebruik juist toe. Deze energie moet dus in de wijk opgeslagen kunnen worden. Wijken kunnen op deze manier zelfvoorzienend worden. Wel houden we deze wijken ook aangesloten op het algemene netwerk; uiteindelijk leveren Almeerse wijken energie terug. Ook windmolens (in verschillende maten en vormen) kunnen een bijdrage leveren. Bij het kiezen van locaties moeten eventuele nadelen meegenomen worden in de afweging.

Door het groenblauwe raamwerk van onze stad is Almere beter voorbereid op de effecten van klimaatadaptatie zoals hittestress en wateroverlast dan de meeste andere (oudere) steden in Nederland. Er is een goede basis voor ecologische verbindingen door de stad. Dit moet behouden blijven en verder ontwikkeld worden.

Bij nieuwe gebiedsontwikkelingen houden wij rekening met de zeespiegelstijging en een warmer klimaat. Wij geven ruimte aan het opslaan van regenwater in de wijk. Een mooi voorbeeld hiervan is de nieuwe plasticweg in Almere Haven waar het water in de weg wordt opgeslagen. Wij stimuleren bij nieuwbouw van huizen en bedrijven groene straten en gevels. Gemeenschappelijke daktuinen kunnen een verrijking zijn voor de stad.

Dankzij D66 is Almere aangesloten bij Operatie Steenbreek. Dit zetten we door en we stimuleren bewoners hierbij aan te sluiten. Bij de inrichting van de buitenruimte kijken we naar groene alternatieven zoals waterdoorlatende (halve) verharding van bijvoorbeeld parkeerplaatsen.

Samen met de Waterschappen moet Almere de bodemdaling en het grondwaterpeil zo goed mogelijk beheersen. Meten is weten, daarom vindt D66 het belangrijk dat er gerichte metingen worden gedaan om zicht te krijgen op hoe het gesteld is met de luchtkwaliteit in onze stad. Momenteel worden er geen metingen verricht, maar alleen berekeningen gedaan. Almere kan hierbij eventueel ook de hulp van haar inwoners inroepen.

Zoals in het hoofdstuk mobiliteit al geconcludeerd, verandert de manier waarom wij omgaan met mobiliteit. Het is belangrijk dat wij tijdig nadenken over de omslag van de tankstations voor fossiele brandstof naar de groene varianten, zoals waterstof- en snel laadstations. Het moet duidelijk zijn waar deze voorzieningen een plek kunnen krijgen. Waterstof als brandstof maakt zeer interessante ontwikkelingen door. Tegelijkertijd is de verwachting op dit moment dat er voorlopig niet genoeg waterstof geproduceerd kan worden voor regulier gebruik. Almere zit boven op deze ontwikkeling. Nieuwe fossiele-tankstations willen wij niet.

Met de Floriade zet Almere zich op de kaart met het thema ‘Feeding the City’. Dit moet na de Floriade worden doorgezet. In samenwerking met de Flevocampus ontwikkelt Almere een nieuwe strategie na de Floriade om het verkorten van de voedselketens in een grote stad als Almere vorm te geven.

In de afgelopen raadsperiode zijn al stappen gezet met de voedselstrategie. Zo is er aandacht voor moestuinen en voedselbossen en wordt er onderzocht of er een regionale voedsel hub gerealiseerd kan worden. D66 staat hier volledig achter. In kringlooplandbouw staat een efficiënte en duurzame omgang met de aarde centraal. Landbouwgrond moet in de kringloopgedachte benut worden: meer grond voor plantaardig voedsel voor mensen en voor duurzame biobased bouwmaterialen.

Innovatie in de voedselproductie hoeft echter niet alleen op het land te liggen. Het is mogelijk op efficiënte wijze groente en fruit te verbouwen in een stad door gewassen in meerdere lagen boven elkaar te telen. Landbouw kan plaats vinden in bedrijfspanden of lege kantoorgebouwen. Door met verticale landbouw panden te benutten ontstaat een veilige, gezonde en duurzame route om Almeerders van lokaal geproduceerd vers voedsel te voorzien. Verticale landbouw kan een revolutie teweegbrengen in de productie van verse groenten, D66 Almere wil dat er faciliterend wordt opgetreden in bestemmingsplannen voor deze interessante menging van landbouw en wonen.

Afval en de verwerking daarvan zijn een belangrijke onderwerpen in Almere die ook iedere inwoner raken. De gemeente zet zich in om de hoeveelheid restafval zo snel mogelijk te verlagen. De gemeenteraad heeft in 2021 gekozen om over te stappen naar een systeem waarbij inwoners plastic en restafval in één bak kunnen gooien. Dit wordt vervolgens nagescheiden door machines. Belangrijk voor D66 is dat de scheidingsresultaten niet achteruit gaan door deze overstap. Overstappen kan dus pas als de machines het minimaal net zo goed doen als de Almeerders.

Al voordat Almere overstapt naar het nieuwe systeem wordt de duobak afgeschaft en mensen krijgen een aparte bak voor restafval. Wat D66 betreft krijgen mensen de keuze of zij hier (tijdelijk) een extra afvalbak voor in de plaats krijgen, of hun papier voortaan brengen naar een ondergrondse afvalcontainers die op strategische punten in de wijk staan.

D66 blijft een voorstander van het principe van ‘de vervuiler betaalt’ en sluit niet uit dat de gemeente op langere termijn over stapt naar een systeem als Diftar. Op dit moment is het echter van belang dat er rust komt in dit dossier en de basis op orde wordt gebracht.

De verbranding van restafval is duur, terwijl bijvoorbeeld goed gescheiden papierafval geld oplevert. Goed gescheiden afval zou dus moeten leiden tot een lagere afvalstoffenheffing. Dit zie je in Almere echter niet terug omdat de gemeente veel andere kosten doorrekent in de afvalstoffenheffing. Het gaat hier om de kwijtscheldingen van de afvalstoffenheffing voor inwoners met een laag inkomen en het ondergrondse afvalsysteem in het centrum en het opruimen van zwerfafval. Dit geeft een vertroebeld beeld over hoe goed we het doen om onze doelstellingen te halen. D66 wil dat de afvalstoffenheffing wordt ‘opgeruimd’; kwijtscheldingen zijn armoedebestrijdingsmiddelen en het opruimen van zwerfafval hoort bij het werk van stadsreiniging.

Almere moet nu al nadenken over wat we gaan doen met zaken zoals de zonnepanelen die over tien tot twintig jaar worden afgeschreven. We willen dat er wordt voorbereid op duurzame afvalverwerking (circulair) en recycling van deze materialen.

In een grote stad als Almere is het als inwoner soms lastig om te weten waar je moet zijn met specifieke vragen over jouw buurt. Veel zaken worden centraal geregeld vanuit het stadhuis. Dit is heel efficiënt, maar maatwerk ontbreekt waardoor het in sommige gevallen minder effectief is. D66 wil daarom dat er gestart wordt met verschillende pilots met buurtconciërges.

Een buurtconciërge is een vast gezicht in de buurt. Een ambtenaar die verantwoordelijk is voor een specifiek onderdeel van bijvoorbeeld het onderhoud van de stad, maar zich daarnaast ook inzet voor meer cohesie en samenwerking in de buurt. Deze mensen zijn bekend in de buurt, werken samen met de clubjes mensen die nu al actief zijn zoals buurtwachten en opruimclubjes en spreken mensen aan ongewenst gedrag. Maar zij kijken ook waar het (ongewenste) gedrag vandaan komt. Meldingen in de buurt met betrekking tot beheer en onderhoud lopen via hen. Deze conciërges zijn niet alleen gebonden aan een specifieke dienst van de stad (stadsreiniging/beheer en onderhoud/ sociaal domein/enz.) maar hebben ook een netwerk binnen alle diensten van de gemeente (ontkokering).

Via pilots kan gekeken worden welke expertises in welke buurten het best passen. D66 gelooft dat buurtconciërges bijdragen aan meer samenhang en verantwoordelijkheidsgevoel voor de buurt. Door bewustwording en ‘het samen doen’ zet je nieuwe normen en ga je zaken als afvaldumpingen tegen. Er wordt budget vrijgemaakt voor deze buurtconciërges. Dit budget is vergelijkbaar met het wijkbudget maar is aan de buurt gekoppeld. Hierdoor wordt het veel eerlijker ingezet en worden niet specifieke buurten bevoordeeld ten opzichte van andere buurten. Gedacht kan worden aan het financieren van een ‘opruimdag’ waar de conciërge een aantal grote containers regelt zodat de hele buurt grofvuil eenvoudig kan inleveren, maar ook aan het inrichten van een hangplek voor jongeren of een extra maaibeurt.

De conciërges hebben zicht op wanneer er gemaaid gaat worden en kunnen zo de groepjes mensen die vrijwillig afval prikken attenderen op goede momenten om dit te doen.

Rondom natura-2000 gebieden leggen we bufferzones aan waar mensen kunnen recreëren of de hond uitlaten, waarbij de impact op flora en fauna wordt gereduceerd. Door het gebied Pampushout is een natte verbindingszone gepland. Delen van deze natte zone zijn of worden op korte termijn aangelegd. Deze natte zone dient als verbinding tussen bestemmingsplan Almere Pampus en Markermeer, het Kromslootpark (ten zuiden van de A6) en de Lepelaarplassen (binnendijks plassengebied ten oosten van het plangebied). Het doel van de ecologische verbindingszone is om migratie van diverse diersoorten tussen de Oostvaardersplassen, Lepelaarplassen, Pampushout en het Kromslootpark mogelijk te maken.

D66 is voor het uitbreiden van de Markerwadden om de natuur- en waterkwaliteit van het Markermeer te versterken, waarbij tevens ruimte gevonden kan worden voor natuur inclusieve woningbouw tussen IJburg en Almere. Met de toegangspoort naar Nieuwland heeft Almere goud in handen. Dit moet gekoesterd en verder ontwikkeld worden. Een overslaghaven of bestemmingsplanwijziging bij het Bloq van Kuffeler past niet in dit gebied.

Met ons maaibeheer houden we rekening met (onder andere) broedende vogels en insecten. Sommige grasvelden worden intensiever gemaaid omdat er bijvoorbeeld op gevoetbald wordt. We hebben ook meer dan 400 hectare ecologisch beheerd gras. Hier staat de natuur centraal. Almere is door ‘Nederland Zoemt’ officieel erkend als bij vriendelijke gemeente. Dit beleid zetten we door en breiden we waar mogelijk uit. D66 vindt het belangrijk dat inwoners hierbij meer betrokken worden; nu hebben veel inwoners het gevoel dat het maaibeleid willekeurig is en begrijpen ze niet waarom sommige stukken wel gemaaid worden en andere niet. Door inwoners mee te nemen in de afwegingen ontstaat er meer begrip en in sommige gevallen kunnen inwoners ook helpen met het maken van andere keuzes.

D66 staat achter het bomenkader. Dit is een beleidskader waarin uitgebreid beschreven staat hoe we met de bomen in onze stad omgaan. Bomen worden niet gekapt omdat een bewoner last heeft van de blaadjes in de herfst; er wordt zorgvuldig omgegaan met ons ‘groene goud’. Door niet te kiezen voor hele rijen gelijksoortige bomen maar juist voor verschillende soorten bomen maken we ons bomenbestand weerbaarder. Bomenziekten verspreiden minder snel en waardoor het minder snel zal voorkomen dat alle bomen in een hele straat tegelijkertijd gekapt moeten worden. Dankzij de inzet van D66 is hier meer aandacht voor. Dit blijft wel een aandachtspunt voor de komende jaren.

Tussen de versteende gebieden in de stad leggen we natuurcorridors aan zoals kleine ecoducten, ecohagen en ecotunnels. Rondom natura 2000 gebieden leggen we bufferzones voor recreatie aan. Wij geloven dat meer waardering voor natuur en beleving van de natuur leidt tot meer draagvlak voor duurzaamheid. D66 wil daarom meer waardering voor natuur creëren door onze parken en bossen toegankelijker te maken.