Begroting 2026

Tegelijkertijd stopt ons werk niet bij deze begroting. De gemeenteraadsverkiezingen en een nieuwe collegeperiode staan immers alweer voor de deur. En de uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen geeft ook Zwolle een duidelijke richting mee. D66 is in Zwolle de grootste. Inwoners zijn positief, kijken hoopvol naar de toekomst en willen vooruit. Met oog voor wonen, economie en onderwijs. Gezondheid, klimaat en natuur. En met de landelijke politiek achter ons kunnen belemmerende dossiers als stikstof en netcongestie bij de kern worden aangepakt. Hervormen we asiel en migratie, zodat nieuwkomers onze kenniseconomie en arbeidsmarkt versterken. En is niet tweedeling en stilstand, maar samenwerking en vooruitgang de norm. En dat klinkt ons als muziek in de oren!

Vanuit die blik zien we kansen voorliggende begroting op een aantal  
onderdelen te versterken: het beperken van de gevolgen van netcongestie voor woningen en bedrijven, ondersteuning aan sportverenigingen en het versterken van het welzijn van jeugdigen en dak- en thuislozen.

Fysieke projecten worden steeds complexer en onderlinge risico’s zijn met elkaar verbonden. D66 wil meer doen om deze risico’s te verkleinen.
 
Zoals netcongestie bij woningbouw. Nieuwe aansluitingen zijn nog mogelijk, maar die staan wel onder druk. We zoeken oplossingen in bestaande bouw, maar niet in nieuwbouw. En dat kan slimmer. Bijvoorbeeld door netbewuste wijken, zogenaamde ‘balanswijken’ te ontwerpen. Door te ontwerpen vanuit een netwerk waarbij gebruikers stroom opwekken, opslaan en gebruiken – vanuit een batterij dus – ontstaat balans in vraag en aanbod en is er minder afhankelijkheid van het bestaande stroomnet. Almere en netbeheerder Alliander experimenteren hiermee. D66 zou graag zien dat Zwolle ook op deze manier gaat ontwerpen en vraagt de wethouder dit te onderzoeken en we dienen hiervoor een motie in.  
 
D66 wil ook meer aandacht voor netcongestie bij bedrijven. Want naast de focus op wonen, mogen we bedrijven niet vergeten. Dat vraagt allereerst om inzicht in de impact van netcongestie de komende jaren, een goede breed gedragen visie en gezamenlijke aanpak. Zicht op de impact en een brede visie lijken te ontbreken. Daarom stellen wij voor dat de gemeente, in samenwerking met de ondernemers, per bedrijventerrein een visie op netcongestie ontwikkelt. Dit past bij de profielen – en de verschillen in stroomvraag- en gebruik – per terrein en sluit aan bij de deelagenda’s die toch al per bedrijventerrein worden opgesteld. We horen graag hoe de wethouders naar dit voorstel kijken. Ook hiervoor hebben wij een motie klaarstaan.

Sport is voor D66 een belangrijk onderwerp. Het houdt je fit, sociaal betrokken en gezond. We lezen alleen uit het onderzoek naar sportaccommodaties dat beheer, verhuur en subsidiering, maar ook de staat van onze (binnen)sportaccommodaties niet in verhouding staat tot de tarieven. Het zet daarmee verenigingen en inwoners onder druk. Het college bevriest daarom de tarieven. Een mooi gebaar, maar ook een druppel op een gloeiende plaat. D66 stelt daarom middels een motie/amendement voor de bevriezing te verhogen naar € 100.000,-, zodat in ieder geval sprake is van een kleine lastenverlichting voor de gebruikers. Verder rekenen wij erop dat de wethouder voortvarend aan de slag gaat met de ontwikkelrichtingen.

In welzijn, ik gaf het eerder al aan, investeert het college opnieuw fors. D66 is hier erg blij mee. Tegelijkertijd raast de wereld door en kan niet iedereen het tempo bijhouden. Denk aan onze jeugd. De inzet op normaliseren en vele interventies op Jeugdhulp lijken effecten te hebben op de aantallen/kwantiteit, maar niet op de resultaten/kwaliteit. Want hoewel de aantallen dalen, blijven de kosten maar stijgen. En ondanks de aandacht aan eindigheid van zorg en de inzet en financiële taakstelling op kortere trajectduur loop hulp te lang door en blijven wachttijden groot. Dit is geen houdbare situatie. Daarom pleit D66 voor een wijziging van het systeem: minder aanbieders, en meer resultaatsturing door steviger relatie- en contractmanagement. We horen graag hoe de wethouder hiernaar kijkt. 
  
En dat de samenleving ingewikkeld is en het leven zomaar om kan slaan blijkt ook wel uit de Ethos-telling. Maar liefst 706 mensen in Zwolle zijn dak- en thuisloos. Er is veel meer inzet nodig om dit probleem aan te pakken. Daartegenover staat dat de afgelopen jaren bijna 30 mjo euro van de regionale Beschermd Wonen gelden terugvloeide naar Zwolle en nog eens bijna 60 mjo werd weer overgemaakt naar de regiogemeenten.  
 
Het college stelt voor om de voordelen van 2024 en 2025 in de algemene middelen te storten. D66 ziet liever dat een deel van dit budget wordt gebruikt voor het opstellen van een Zwols Actieplan Dakloosheid. We hiervoor een motie gemaakt.  
 
Tot slot op dit onderdeel: ouderen en de gevolgen van de vergrijzing. Het college laat zien dat zij de vergrijzing en onze ouderen uiterst serieus neemt. We hebben, door het rapport ‘trends & ontwikkelingen sociaal domein 2025’, scherp wat er de komende jaren op ons en de Zwolse ouderen afkomt. Het voorstel om 2 ton structureel te investeren in ons initiatiefvoorstel voor de inzet van innovatie en technologie in welzijn en zorg onderschrijven wij vanzelfsprekend van harte. Samen met de maatregelen die volgen bij het Volkshuisvestingsprogramma werken we toe naar voldoende geschikte woningen en voorzieningen in nabijheid én passende zorg en ondersteuning in de wijk, zodat zorg en ondersteuning beschikbaar blijft voor wie dat nodig heeft.

Ik rond af. Vandaag is het nog 125 dagen tot de gemeenteraadsverkiezingen. Een belangrijk moment in onze democratie, omdat onze inwoners dan een nieuw lokaal bestuur kiezen. Ik hoop van harte dat onze inwoners ook dan kiezen voor een politiek van doen. Dat ze kiezen voor optimisme, vooruitgang en positieve krachten.  
 
Laten we nooit vergeten hoe goed het leven in ons land en in deze mooie stad is. Laten we ons blijven inspannen voor gelijke kansen voor iedereen. Náást onze inwoners, ondernemers en organisaties. Vanuit een gelijkwaardige, wederkerige relatie waarin iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt. Maar met de wetenschap dat de overheid niet alles kan voorkomen óf oplossen. Moeilijke beslissingen zullen blijven komen.  
 
Met elkaar maken we Zwolle klaar voor de toekomst, met elkaar kan het wél.