De asieldeal is lelijk. Om de tentenkampen in Ter Apel definitief op te ruimen moet er elders ruimte komen in een keten die vastzit door jarenlang wanbeleid sinds de echte asielcrisis in 2015. De deal zoekt de grenzen op van de internationale rechtsorde waar D66 pal voor staat. Dat is een echt pijnpunt, en dat werd, soms met veel emotie, ook uitgesproken zaterdag. Maar het moet wel, en we moesten die beperkingen in gezinshereniging slikken om ook aan de andere kant voor elkaar te krijgen dat we meer statushouders aan een woning gaan helpen. En ja, die statushouders komen op een toch al overspannen woningmarkt waar wachttijden van 15 jaar geen uitzondering zijn, en dat is zuur als je op die wachtlijst staat, maar het moet wel. De onderhandelingen in dit vechtkabinet waren hard, maar D66 hield de rug recht.
Ook in de stikstofcrisis moeten we onze rug rechthouden. Ook aan deze crisis ligt wanbeleid ten grondslag, maar dan wanbeleid van decennia. Boeren hebben steeds maar weer hun bedrijven geïntensifeerd, meer dieren houden onder soms erbarmelijke omstandigheden voor hetzelfde inkomen. Alles moest groot, groter, grootst, met als gevolg dat we nu meer dan 20 dieren per seconde slachten, 24/7, jaar in jaar uit. Dat dat niet samengaat met een humane behandeling van dieren snapt iedereen. Ook wij waren te laat, maar drie jaar geleden werd er eindelijk door Tjeerd de Groot een harde eis neergelegd: de veestapel moet halveren. Dur niet minder boeren, maar een gelijk of beter inkomen voor die boeren maar dan met minder dieren. Het stikstof probleem werd door rechts eerst ontkend, toen gebagatelliseerd, maar uiteindelijk is er een stevige tekst in het regeerakkoord terecht gekomen. Ja, en dan komt de maatschappelijke weerstand, en dan krijgt rechts weer slappe knieën. Wopke Hoekstra rammelde met zijn ketens, en probeerde in een interview zowel voor als tegen het regeerakkoord te zijn, wat uiteindelijk alleen maar zijn gezag zal ondermijnen. Minister Staghouwer kreeg ook slappe knieën en besloot af te treden. Alleen minister van der Wal van de VVD houdt voet bij stuk, hetgeen haar helaas niet op veel bijval uit eigen partij komt te staan. Maar nu juist moeten wij de rug rechthouden, doorzetten om deze echt noodzakelijke transities in gang te zetten. Het huidige landbouwsysteem is feitelijk failliet, er moet een nieuw systeem voor in de plaats komen om de landbouw toekomstbestendig te maken. En vergis je niet, ook Duitsland en België komen aan de beurt. Wat Remkes ook zal concluderen.
De inflatiecrisis schreeuwt ook om oplossingen, maar oplossingen die juist die mensen helpen die dat het meest nodig hebben, zonder de inflatie alleen maar aan te wakkeren, want dat verergert de boel alleen maar. Makkelijke oplossingen zijn er ook hier niet, maar er is wel een flink pakket uitonderhandeld waar wij op Prinsjesdag meer over gaan horen.
De sfeer bij D66 zaterdag was doorzetten, rug rechthouden, moeilijke, ja soms ronduit harde maatregelen durven nemen, niet omdat we tegen de boeren zijn, maar omdat we vóór de boeren zijn, omdat ze een betere toekomst verdienen. Niet omdat we tegen woningzoekers zijn, maar omdat we voor de internationale rechtsorde, verdragen en afspraken staan. Niet omdat we vluchtelingen willen voortrekken, maar omdat vluchtelingen en ontheemden opvangen vanzelfsprekend is, omdat we zelf ook ooit eens vluchtelingen zouden kunnen worden. Zonder D66 zouden we een koud rechts beleid hebben in Nederland. Wat we nu doen is een politiek compromis, dus niet ideaal, maar wij staan niet aan de zijlijn te roepen, we staan met de poten in de klei.
Ik ben er trots op om D66-er te zijn.
Flip Hoedemaeker
Van crises naar doorbraken
Afgelopen zaterdag was ik op de politieke netwerkdag van D66 in Utrecht, waar zo’n 300 D66 bestuurders bij elkaar waren uit alle bestuurslagen, raadsleden, statenleden, wethouders, eerste- en tweedekamerleden, europarlementariërs, burgemeesters, ministers. We kwamen bijeen in moeilijke tijden: De klimaatramp tekent zich steeds duidelijker af, de boeren leven in onzekerheid door de stikstofcrisis, er is een inflatiecrisis, er is een woningcrisis, verzwaard nog door de crisis bij Ter Apel. Allemaal crises waar oplossingen voor zijn, maar die oplossingen vergen wel moeilijke, soms harde maatregelen. Vaak is de beste weg uit het moeras het pad waar het eerst nog iets zwaarder wordt. Soms zijn ingrijpende oplossingen nodig om een doorbraak te forceren.