Leefomgeving is een systeem

Bij de veranderingen van fossiele energie naar andere vormen heeft de gemeente geen eenvoudige rol. Via beleid of beheer van netwerken heeft zij weinig invloed terwijl de gevolgen van deze verandering voor de leefomgeving, inwoners en bedrijven groot zijn. Wat we als gemeente wel kunnen doen is zodanig beleid maken voor duurzame energieopwekking dat dit past bij de opgave én bij onze leefomgeving. Ook hierin laten we iedereen vrij maar niemand vallen. Wij ondersteunen inwoners en bedrijven bij deze verandering. Ondersteunen met organiseren en financieren van isoleren, financiering van energieopwekking, omvormen van fossiel gedreven bedrijfsmiddelen naar middelen op duurzame brandstoffen. Met alleen energieopwekking van zonnepanelen op daken en wind op zee redden we het niet. We zullen alle vormen van duurzame energieopwekking moeten aanpakken voor deze verandering. Dus ook warmte uit de diepe ondergrond en uit water, biogas en met in het landschap ingepaste zonneweiden en veldmolens. Daarnaast willen wij  een wijkgerichte aanpak organiseren voor het energieneutraal maken van woningen, zowel huurwoningen als koopwoningen. Daarbij gaat het om alle middelen voor duurzame energie en warmte opwekking. Per wijk kijken we wat de beste mix is. Voor huizenbezitters stellen wij een wederkerend fonds in voor het energieneutraal maken van hun woning zodat zij mee kunnen doen met de wijkgerichte aanpak. Het in te stellen wederkerend investeringsfonds sluit aan bij het Duurzaamheidsfonds van de Bank Nederlandse Gemeenten. Daarnaast zullen wij bij het instellen de expertise van deze bank vragen.

Op dit moment zijn voor ons buitengebied bestemmingsplannen van 30 jaar geleden geldig. Dit maakt dat bijna alle bestemmingen en activiteiten die plaatsvinden in dit buitengebied niet voldoen aan gestelde wetten en regels. De laatste 10 jaar wordt het beleid via rechterlijke procedures aangevochten. Een actueel voorbeeld is de stikstofcrisis veroorzaakt door 20 jaar zoeken naar ‘geitenpaadjes’ om onder ondertekende Europese wetgeving uit te komen. Al deze inzet van menskracht en middelen verdwijnt in bodemloos gerechtelijk getouwtrek. Dit kan en moet anders. Wij willen dat al deze partijen zich richten op een ontwikkeling van ons buitengebied waar alle opgaven van landbouw, natuur, milieu, klimaat energie en warmte een plek krijgen. Dus niet opleggen van besluiten en boetes, maar door het gezamenlijk opstellen van een Deltaplan voor ons buitengebied voor de komende 15 jaar met een doorkijk naar de periode daarna. Dit is voor alle partijen een tijdinvestering die, naast oplossen van de actuele problemen, een basis legt voor investeringen op de middellange termijn.

Wij willen dat de gemeente initiatief neemt tot het opstellen van dit deltaplan en alle belanghebbenden daarbij vanaf het begin bij betrekt. Dat zijn de ondernemers, inwoners, terreinbeheerders en medeoverheden. Wij kiezen ervoor om eerst met de individuele direct betrokken bedrijven en inwoners in gesprek te gaan en in tweede instantie de belangengroepen te betrekken. Zo kunnen we gezamenlijk voor elk bedrijf en deelgebied een (bedrijfs)plan maken dat recht doet aan de specifieke situatie en gevraagde ontwikkeling. Deze aanpak past goed bij het voorstel ‘Een duurzaam evenwicht’¹ van landbouw, natuur en ondernemersorganisaties om uit de stikstof impasse te komen. Wij willen dit voorstel als uitgangspunt te nemen, ook al hebben organisaties onder druk van een deel van de achterban zich hieruit teruggetrokken. Aan de opgave voor stikstofreductie, voegen wij de opgaven toe voor klimaatverandering, omvorming energievoorziening en woningbouwopgave.

Een tweede uitgangspunt voor dit Deltaplan is dat wij de omgeving als een geheel zien en niet een som van losse aparte onderdelen. Dus zien als een systeem. Immers alles is met elkaar verbonden, wat ook blijkt uit de negatieve effecten van sectorale maatregelen op het geheel. Zo heeft het injecteren van mest als maatregel voor verbetering luchtkwaliteit geleidt tot doden van het bodemleven, wat het weide-ecosysteem en de landbouwkundige productie heeft geschaad. In het deltaplan zoeken we naar waar de verschillende functies elkaar overlappen en elkaar kunnen versterken. 

¹ Een duurzaam evenwicht is het versnellingsakkoord stikstofemissiereductie 2021-2030 van mie 2021.
Dit akkoord is opgesteld door Bouwend Nederland, LTO Nederland, Natuurmonumenten, Natuur&Milieu,