2. Gezond opgroeien en leven

D66 wil dat er meer maatwerk in de zorg geleverd wordt. We moeten kijken waar mensen behoefte aan hebben, en waar nodig de regels en het budget aanpassen. Optimale zorg is nou eenmaal geen eenheidsworst!

Er is bijvoorbeeld meer aandacht nodig voor het tijdig signaleren van mensen die specialistische hulp nodig hebben. Wij willen dat het sociaal team het overleg tussen zorgaanbieders en vrijwilligers- en welzijnsorganisaties ondersteunt, zodat mensen zo snel en goed mogelijk geholpen worden. Daarnaast is het is niet altijd duidelijk waar inwoners terecht kunnen voor zorg of ondersteuning. De gemeente moet voor ondersteuning zorgen zodat de vakkundigen in een dorp/Westerveld duidelijke aanspreekpunten zijn waar mensen geholpen en begeleid kunnen worden. 

Wij passen betere toegang ook toe op de tijd die zit tussen hulpvraag en start van de zorg. De professional bepaalt op basis van de vraag welke hulp nodig is. Die wordt direct gegeven zonder toets vooraf. Ook het papierwerk wordt geregeld nadat de zorg is gestart. Immers, wij gaan uit van vertrouwen. We gaan dus over van toetsen van aanvragen en toetsen van het gehele systeem, naar signalering van hulpbehoefte tot de afronding van het hulptraject. Dit is een belangrijke reden om zoveel en snel als mogelijk af te stappen van gemeenschappelijk regelingen en over te gaan op regionale samenwerking. We hebben nu geen doorzettingsmacht als gemeente om deze verandering door te voeren. Met een samenwerking die direct onder verantwoordelijkheid van de raad valt, is democratische sturing en verantwoording mogelijk. 

Wij willen geen financieel jaarplafond voor de zorg. Of dat nu thuiszorg is of jeugdzorg. Dit geeft rechtsongelijkheid tussen onze inwoners en onwenselijke wachttijden aan het einde van het jaar. Daarnaast willen wij dat de gemeente zich zeer actief opstelt naar het rijk om de middelen te krijgen die nodig zijn om onze wettelijke taken uit te voeren. 

Onderwijs is naast financiële onafhankelijkheid de motor van persoonlijke en sociale ontwikkeling, kansengelijkheid en economische groei. Aan inkomensverdeling tussen praktisch en theoretisch opgeleide mensen kunnen wij als gemeente niet echt iets doen. Aan gelijke kansen in het onderwijs wel. Wij willen dat iedereen gelijke kansen heeft op een mooie toekomst, ongeacht zijn of haar afkomst. D66 blijft zich hard maken voor het beste onderwijs met gelijke kansen voor alle Westervelders.

De scheidslijnen in de samenleving tekenen zich al in het basisonderwijs af. De kansenongelijkheid wordt extra versterkt na schooltijd; word je voorgelezen, krijg je hulp bij je huiswerk en ga je ook naar sport- of muziekles, of niet? Deze verschillen worden alleen maar groter. Daarom wil D66 een rijke schooldag introduceren. 

Wij bieden elk kind de kans om mee te doen aan sport, cultuur, muziek of het ontdekken van techniek en natuur. Scholen krijgen middelen om hiervoor vakdocenten in te zetten en werken nauw samen met plaatselijke verenigingen en bibliotheken. We stimuleren een gezonde leefstijl en daarmee gezond opgroeien. Wij faciliteren de uitbreiding van het aanbod van kunst, cultuur en sport aansluitend op de schooldag. 

D66 wil dat alle kinderen meedoen en zich breed kunnen ontwikkelen. Het is belangrijk dat kinderen elkaar tegenkomen en met elkaar spelen. Waar dat nog niet het geval is willen wij dat scholen, voor- en vroegschoolse educatie, kinderopvang, bibliotheek en sport dicht bij elkaar zijn gehuisvest en alle kinderen gestimuleerd worden om hier gebruik van te maken. Ook in de openbare ruimte willen wij meer ruimte voor sport en spel voor zowel kinderen, jongeren als volwassenen. 

D66 streeft ernaar dat elk kind naar een passende school kan in gemeente Westerveld. Alleen als het niet anders kan, gaan kinderen naar speciale scholen. Bijeenkomsten, scholing en cursussen voor zowel leerkrachten als ouders zijn een goede stap om ervoor te zorgen dat kinderen met een beperking of zorgbehoefte beter mee kunnen doen in het reguliere onderwijs. Daarbij willen wij stimuleren dat de vakkundige van de school de kinderen in school begeleid en niet dat elk kind de eigen behandelaar meeneemt.

De afgelopen jaren is er een toename van ontwikkelingsproblemen bij jonge kinderen. Die stijging is het laatste anderhalf jaar exponentieel toegenomen door de lockdown. En het zijn met name de meest kwetsbare kinderen die extra hard geraakt zijn.

Wij willen intensiever contact tussen de eerstelijnszorg, jeugdhulp, ouders en onderwijs. Hierdoor komt er meer zicht op problemen en kan er tijdig en effectief op worden gereageerd. Nu gebeurt het te vaak dat ouders en kinderen verstrikt raken in een bureaucratisch getouwtrek tussen behandelaar en gemeente. Dit zorgt voor onnodige spanning en vertraging, waardoor de problematiek alleen maar complexer wordt. Tot welke zorg een kind toegang heeft is nu afhankelijk van het inkoopbeleid van de gemeente. Dit zijn vaak slechts 2 of 3 pakketten en bieden weinig ruimte tussen eenmaal per week een gesprek van een uur aan de ene kant, en volledige opname in een zorginrichting aan de andere. Dit is absoluut een onwenselijke en inefficiënte situatie, en zorgt voor onnodige stagnatie en stress voor het hele gezin. 

D66 wil dat de gemeente versnelt zorgt voor een praktijkondersteuner Jeugd met gedegen psychologische vakkennis en ervaring bij elke huisartsenpraktijk. Deze professional kan op een laagdrempelige manier een inschatting maken waar de jongere het meest bij gebaat is. Zijn dat een paar informele gesprekken over zaken als problemen thuis of op school, of moet er specialistische zorg worden ingeschakeld?

Wij gaan uit van de vakkunde van de zorgverlener en dat de gemeente deze in staat stelt om de beste zorg aan de cliënt leidend te geven. Wij vinden het belangrijk dat de zorgvraag via een vakkundige bij de gemeente binnenkomt en deze zonder toets wordt ingevuld.

D66 vindt het belangrijk dat mensen ook in hun laatste levensfase gezond en gelukkig in Westerveld kunnen wonen. Wij willen bereiken dat mensen zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen, ook als daar extra ondersteuning voor nodig is. Het intensiveren van bijvoorbeeld de thuis- en verpleegkundige hulp zien wij als een goede verbetering van ondersteuning en hulpverlening aan huis.

Ouderen kunnen langer zelfstandig wonen wanneer er meer geschikte woningen voor hen komen. Bij het thema wonen gaan wij hier dieper op in. Wij willen meer levensloopbestendige woningen en generatiewoningen (waar jongeren en ouderen bij elkaar wonen en voor elkaar kunnen zorgen) realiseren. Dit helpt ook tegen de groeiende eenzaamheid onder ouderen. Het voorkomen van deze eenzaamheid is een belangrijk aandachtspunt voor D66 Westerveld. In dit kader pleiten wij onder andere voor een versterking van ouderenvervoer, seniorenactiviteiten en de positie van vrijwilligers- en mantelzorgers.

Digitale middelen kunnen helpen om de zorg toegankelijk en betaalbaar te houden. Het zorgt ervoor dat mensen beter contact met hun zorgverleners kunnen houden en maatwerk geleverd kunnen krijgen. Bij gevallen van dementie kunnen innovatieve middelen bijdragen aan de verlichting van het werk van zowel professionals als vrijwilligers. Daarom willen wij dat de gemeente kansrijke innovaties versnelt, bijvoorbeeld door hierop aan te dringen bij woningcorporaties, zorg- en welzijnsorganisaties en initiatiefnemers voor nieuwe woningen, De gemeente kan hier zelf ook actief aan bijdragen in haar rol als zorginkoper.

Sporten en buiten spelen is erg belangrijk voor het welzijn van mensen en de leefbaarheid in de dorpen. Het is gezond voor lichaam en geest om de deur uit te gaan en actief bezig te zijn. Sporten en buiten spelen geeft mensen zelfvertrouwen, brengt bewoners samen en bevordert het welzijn van mensen. Sport is van mensen zelf, en wij zien het dan ook als onze rol om verenigingen, organisaties en initiatiefnemers zo goed mogelijk te ondersteunen. 

Wat ons betreft moeten sporten en bewegen daarom voor iedereen toegankelijk zijn: voor jong en oud, arm en rijk, met of zonder beperking, binnen of buiten verenigingsverband en ongeacht je
achtergrond. D66 Westerveld zet zich ervoor in dat alle kinderen lid kunnen zijn van een sportclub. We zien dat met de huidige aanpak vooral inwoners bereikt worden die toch al sporten en bewegen, terwijl het doel juist is meer inwoners aan het sporten en bewegen te krijgen. Daarom willen wij actiever die groepen benaderen die nog niet genoeg bewegen. Met de sportverenigingen en professionals in de dorpen willen wij hiervoor een actieplan maken. Als gemeente kunnen wij daar bijvoorbeeld aan bijdragen door een eenvoudigere regeling voor gezinnen en statushouders waarvoor de kosten een obstakel zijn en actief zorgen dat zij hier gebruik van gaan maken. 

Een belangrijk aandachtspunt op dit gebied zijn kinderen die meer begeleiding nodig hebben bij het sporten. Voor kinderen met een psychische of lichamelijke beperking is het moeilijker om een plekje te vinden in Westerveld. Wat ons betreft speelt de gemeente een actieve, stimulerende rol om ervoor te zorgen dat het aanbod van sportactiviteiten voor deze doelgroep vergroot wordt.

De inrichting van de openbare ruimte in en tussen veel dorpen is zo dat gebruik van de auto en fiets voorop staat. D66 wil dat wandelen in de dorpen makkelijker wordt. Daarnaast willen wij op meer plekken in de dorpen ruimte maken om elkaar te ontmoeten, spelen en bewegen.

D66 vindt dat de gemeente samen met de verenigingen moet gaan kijken hoe te zorgen voor een rookvrij sportcomplex, een gezonde sportkantine, openstelling van clubhuizen voor sociaal-culturele activiteiten en het aansluiten van sportaanbod op de schooldag.

Wij hechten aan ons cultuurgoed en stimuleren graag lokale activiteiten met een regionale uitstraling zoals de “survival run” in Havelte, de wandelvierdaagse in de Drentse hooglanden en het “Rondje Westerveld” met wandel- en fietsknooppunten. D66 wil dat de gemeente deze lokale activiteiten ondersteund door het vergunningenproces makkelijker te maken.

• Wij hebben zorg voor een gezonde leefomgeving, zorgen hiervoor en handhaven waar nodig.

• Wij agenderen dilemma’s die ontstaan door beleid en besluiten van andere overheden op het niveau waar de verantwoordelijkheid ligt zowel provinciaal, landelijk als Europa.

• We geven invulling aan Westerveld als regenbooggemeente en stellen samen met maatschappelijke organisaties en bedrijven een agenda op om inclusiviteit te vergroten.

• We behouden beschutte werkplekken voor mensen die echt niet in staat zijn om een plek te vinden op de reguliere arbeidsmarkt.

• We halen drempels weg als mensen vanuit een uitkering een bedrijf willen beginnen of een opleiding willen volgen.

• We stellen een actieplan voor vluchtelingen en statushouders op en regelen de uitvoering gericht op taalvaardigheid, inburgeren en meedoen met leven, wonen en werken in
Westerveld.

• We bouwen voort op het ingezette armoedebeleid met ervaringsdeskundigen en zetten middelen in om armoede te herkennen en te signaleren.

• We maken een rijke schooldag mogelijk met toegang voor alle leerlingen tot kunst,
cultuur en sport.

• We stimuleren scholen om regels te stellen voor een gezonde lunch.

• We helpen scholen het schoolplein met meer eetbaar groen in te richten.

• We zorgen dat alle peuters naar de peuterspeelzaal gaan.

• We zetten vakkundigen van school in voor begeleiding van leerlingen met zorgbehoefte.

• We verbeteren vroege signalering van de hulpbehoefte door ondersteuning van het overleg tussen zorgaanbieders en vrijwilligers- en welzijnsorganisaties door het sociaal team.

• We versnellen de invoering van praktijkondersteuner jeugdzorg.

• We gaan bij een hulpvraag uit van de inschatting van vakkundigen; de hulp direct starten en daarna papierwerk afhandelen.
Vakkundigen bepalen benodigde zorg en het sociaal team neemt dit over.

• We voeren geen toets uit per hulpvraag maar periodiek het hele systeem van hulpverlening en toetsen dan op doelgerichtheid en kwaliteit.

• We gaan actief in overleg met het rijk voor meer middelen voor zorg.

• Geen jaarplafond voor zorgbudgetten.

• De zorgvraag is leidend en niet de verdeling van bevoegdheden of budgetten over
zorgtypen.
 
• We stimuleren de inzet van digitale middelen in ouderenzorg.

• We maken samen met sportverenigingen, gezondheid- en welzijndeskundigen voor de dorpen een actieplan om meer inwoners en vooral kinderen, jongeren en ouderen aan het sporten en bewegen te krijgen.

• We maken de inrichting van de openbare ruimte zo dat er meer ruimte is om elkaar te
ontmoeten, bewegen en spelen voor alle inwoners.

Wij regelen de menskracht voor deze punten met een andere inzet van het budget welzijn &
cultuur en van het sociaal team. De groene inrichting van schoolpleinen en spelen in de openbare ruimte financieren wij met een andere inzet van de budgetten infrastructuur & openbaar groen. De kosten voor de praktijkondersteuner komt in de plaats van (een deel van) de inzet van het sociaal team. Hierbij gaat het nadrukkelijk niet om uitbreiding maar om het anders invullen van de beschikbare capaciteit en middelen.

De gemeente Westerveld heeft een unieke combinatie van cultuur, historie en natuur. Denk hierbij aan de hunebedden, de Koloniën en de schaapskooi, maar natuurlijk ook het Holtingerveld, Dwingelerveld en Drents-Friese Woud. Een duidelijke taak van de gemeente is deze unieke elementen bereikbaar en beschikbaar te houden voor komende generaties. Het is van belang om onze monumenten in goede conditie te houden, zodat onze geschiedenis, verhalen en karakteristieke landschapselementen nu en in de toekomst beleefd kunnen worden. Naast het kennen van onze eigen wortels, is dit ook zeer interessant voor toeristen en andere bezoekers. De gemeente mag wat D66 betreft een nadrukkelijkere rol spelen in de samenwerkingsverbanden zoals Nationale Parken en daarin de belangen van haar inwoners en bedrijven duidelijker naar voren brengen. Te denken valt aan toegankelijkheid behouden en uitbreiden, eenvoudiger en zonder kosten toestaan van lokale evenementen zoals MTB tochten en Wampex

D66 hecht veel waarde aan haar lokale bibliotheken en ziet kansen in het verbreden van het blikveld. De lokale bibliotheek heeft alles in zich om een centrum te zijn voor cultuur, onderwijs, welzijn en ondersteuning. Onze ambitie is om in samenwerking met de verschillende vestigingen te komen tot een betere invulling van deze rol. Ondersteuning is een belangrijk aspect hiervan; ouderen en laaggeletterden moeten bij de bibliotheek terecht kunnen om hun taal- en digitale vaardigheden te verbeteren. Goed kunnen lezen en schrijven is essentieel om mee te kunnen doen in onze samenleving. Wat dat betreft staan wij een taboedoorbrekend beleid voor, om daarmee te zorgen dat laaggeletterden beter in beeld komen. 

Mensen die hulp nodig hebben bij hun administratie of digitale klussen zijn momenteel afhankelijk van vrijwilligers. Wie geen eigen netwerk heeft, staat vaak alleen. Wij willen dit veranderen door hiervoor ondersteuning bij de bibliotheek in te richten. Dit is voor veel mensen een laagdrempelige en toegankelijke plek, waar ze op een breed terrein terecht kunnen voor hulp. D66 vindt dat hiervoor dan ook vanuit de gemeente financiële middelen moeten worden verstrekt. 

• We verlagen de drempel voor het meedoen aan, en genieten van, kunst en cultuur voor alle inwoners door vergroten van toegankelijkheid en bekendheid.

• We beheren ons erfgoed zo dat het voor iedereen toegankelijk is en dat de geschiedenis beleefd kan worden.

• We doorbreken het taboe op laaggeletterdheid en ondersteunen bibliotheken om inwoners te helpen met taal- en digitale vaardigheden.

Wij regelen de financiering van deze punten door een ander inzet van het welzijn &
cultuurbudget.

We hebben een mooie, groene gemeente met een gemiddelde leeftijd die steeds hoger wordt. Dit is landelijk een trend, die niemand even snel kan keren, maar in Westerveld sterker aanwezig dan in de gemiddelde gemeente in Nederland. Vergrijzing heeft gevolgen voor de kracht van het verenigingsleven, de diversiteit van voorzieningen voor sport, onderwijs en kinderopvang. Daarnaast neemt de zorgbehoefte in de vergrijzende gemeente hard toe. Om die zorg te kunnen blijven bieden is het van belang dat onze jongere inwoners ook de mogelijkheid krijgen om in onze gemeente een plek te vinden en het ook aantrekkelijk wordt voor andere jongeren om zich in onze gemeente te vestigen. Er is een tekort aan woningen. De huizen die wel gebouwd worden zijn vaak dure gezinswoningen. Terwijl er juist een schreeuwend tekort is aan kleinere woningen: ouderen die kleiner willen wonen maar niet in een appartement willen zitten, jongeren die starten met hun woon carrière, maar ook het groeiend aantal alleenstaanden; voor hen is er veel te weinig geschikt aanbod. 


Dit vraagt om een nieuwe aanpak. D66 wil dat jongeren, starters, ouderen, statushouders en gescheiden eenoudergezinnen meer mogelijkheden in onze gemeente krijgen. Dit doen we door meer nieuwe, betaalbare, energie-neutrale woningen te realiseren en daarbij te sturen op meer diversiteit in doelgroepen. Dit doen we door nadruk te leggen op passend wonen en door het inwoners makkelijker te maken om grote boerderijen en huizen op te splitsen in meerdere, kleinere woningen. Denk hierbij aan ‘levensloopbestendig’ wonen, of ruimte om meerdere generaties bij elkaar te huisvesten. De leefbaarheid neemt daardoor verder toe en het draagvlak voor, en de aantrekkelijkheid van, publieke en private voorzieningen ook. Van bouwbedrijven en projectontwikkelaars én van de gemeentelijke organisatie vraagt D66 meer doortastendheid en creativiteit in hun bouwplannen om die diversiteit in bouwtypen en doelgroepen te realiseren.

Daarnaast willen we dat de woning coöperaties daadwerkelijk huurwoningen gaat bouwen, zodat de praktisch opgeleide vakmensen ook in Westerveld kunnen wonen. 

Verder ziet D66 de behoefte aan zogenaamde ‘pauzewoningen’. Ruim 30% van de huwelijken strandt, hetgeen al voor veel spanningen bij gezinnen zorgt. Met name als er kinderen in het spel zijn, is het belangrijk dat ouders in de omgeving kunnen blijven wonen. Dat is nu erg moeilijk en een groot deel van hen is aangewezen, al dan niet tijdelijk, op vakantiewoningen. Dit vindt D66 geen wenselijke ontwikkeling en wij zetten dan ook in op de bouw van ‘pauzewoningen’ zodat mensen de tijd en ruimte krijgen om letterlijk en figuurlijk even op adem te komen voordat ze een volgende stap zetten. 

Bij het realiseren van een nog aantrekkelijker woonklimaat in Westerveld staat bij de woningbouw inpassing in de omgeving centraal. Bij de vormgeving van nieuwbouw worden de gebiedswaarden uit de omgevingsvisie versterkt. Met de inpassing van de woningbouw in de omgeving willen we de biodiversiteit versterken evenals het eigenaarschap van inwoners van hun omgeving. Daarom willen wij waar dit kan inwoners ondersteunen bij het zetten van vruchtbomen, struiken en heesters die zij verder zelf onderhouden. Daarnaast willen wij het openbaar groen zo onderhouden dat er meer bodemleven, insecten en vogels kunnen leven. 

• We stimuleren en begeleiden inwoners om al dan niet gezamenlijk in bouwgroepen energie neutrale woningen tot 200.000 euro te bouwen.

• We stimuleren Particulier en Collectief Particulier Opdrachtgeverschap waarin particulieren samenwerken en zelf opdrachtgever zijn.

• We passen startersleningen zo aan dat deze betaalbaar zijn met een MBO startersinkomen.

• We vergroten de leefbaarheid door te sturen op diversiteit bij nieuwbouw.

• We wijzen regelarme gebieden aan waar inwoners op eigen initiatief en met ondersteuning van de gemeente kunnen bouwen.

• We maken het makkelijker om grote boerderijen en huizen op te splitsen in meerdere, kleinere woningen.

• We activeren woningbouwcoöperaties om leeftijdbestendige energieneutrale huurwoningen te bouwen met als doelgroep starters, senioren, inwoners die door scheiding direct een woning nodig hebben.

• We regelen dat er woningen gebouwd kunnen worden in het buitengebied met behoud van gebiedswaarden.

De financiering van deze punten volgt in tweede instantie uit de onroerendzaakbelasting die wordt geheven op deze nieuwe woningen. Voorfinanciering van grondaankoop en aanleg van de benodigde infrastructuur financieren wij met een lening bij de Bank Nederlandse Gemeenten. De inzet van ondersteuning voor bouwgroepen regelen wij met een andere inzet van bestaande medewerkers. Hierbij gaat het nadrukkelijk niet om uitbreiding maar om het anders invullen van de beschikbare capaciteit en middelen.