Economie

Economie is een belangrijk thema binnen de Vijfheerenlanden. Werken, ondernemen, winkelen en landbouw zijn onderwerpen die hierin aan bod komen. Daarbij houden we rekening met de veranderingen in de maatschappij en op het gebied van klimaatverandering.

Wat zijn de trends en ontwikkelingen?

Verduurzaming

  • De Wet milieubeheer kent sinds 1993 een energiebesparingsplicht voor bedrijven. Zowel bij ondernemers als bij de overheid vormde energiebesparing al deze jaren echter geen topprioriteit. Het gevolg is dat er veel mogelijkheden om energie te besparen, zijn blijven liggen. De energiebesparingsplicht is inmiddels vanuit de wetgever verbreed met de verplichting om – naast energiebesparende maatregelen – ook andere CO₂-reducerende maatregelen te nemen als de terugverdientijd binnen vijf jaar valt. Bovendien geldt voor de wat grotere kantoren dat deze vanaf 1 januari 2023 in het bezit moeten zijn van een energielabel C.

Werkgelegenheid

  • Een opleiding volgen, een stageplaats vinden en vervolgens een baan vinden, zijn belangrijke zaken in het leven van jongeren. In Vijfheerenlanden hebben we een belangrijke maakindustrie waarin doorgaans mbo-geschoolde mensen werken. Het is niet eenvoudig om goede vakmensen (mbo-geschoold) aan te trekken. Dit komt onder meer, doordat geschikte mbo-opleidingen niet in de buurt zitten, jongeren elders een opleiding volgen en vervolgens via stages ook buiten de gemeente een baan vinden.

Winkelaanbod

  • De maatschappij verandert in hoog tempo. De afgelopen twintig jaar werd het straatbeeld sterk gedomineerd door de detailhandel. Op dit moment ontstaan er scheuren in dit beeld: ons winkelgedrag verandert en de leegstand neemt toe. In deze tijd van internetwinkelen moeten de fysieke winkels zichzelf als het ware opnieuw uitvinden; een ander soort ondernemerschap is nodig. Ook de grenzen tussen verschillende vormen van bedrijvigheid vervagen in rap tempo. Op dit moment staat wet- en regelgeving het nog altijd niet toe dat winkels een kop koffie aanbieden. Hetzelfde geldt voor horecagelegenheden die aan detailhandel willen doen.
    De veranderingen in de detailhandel hebben vanzelfsprekend ook grote invloed op de gemeente Vijfheerenlanden. Het winkelaanbod vermindert of verdwijnt zelfs en dat is met name voor de dorpen een risico. Zonder winkels wordt de leefbaarheid namelijk stukken minder. Maar ook voor onze binnensteden is een goed aanbod van detailhandel en horeca noodzakelijk: we willen onze binnensteden attractief houden.

Landbouw

  • Landbouw en Vijfheerenlanden horen bij elkaar: vee- en fruitteelt geven ons polderlandschap zijn herkenbare gezicht. Veel inwoners voelen zich verbonden met de agrarische sector en de ‘boerenidentiteit’. Agrariërs hebben een veelzijdige positie: zij zijn voedselproducenten, werkgevers en spelen een rol in de natuur en het toerisme.

Hoe ziet D66 dat?

Verduurzaming

  • D66 Vijfheerenlanden zet zich volledig in bedrijven, of het nu kleine, middelgrote of grote bedrijven zijn, te helpen minder energie en gas te verbruiken, een circulaire economie op te zetten en hun omgeving te verrijken ten behoeve van klimaatadaptatie en biodiversiteit. Voor de bedrijventerreinen willen we samen met het waterschap en de bedrijven een klimaatrobuuste inrichting realiseren, waar ook biodiversiteit een plek krijgt.

Werkgelegenheid

  • Om werkgelegenheid aan te trekken en te behouden is het belangrijk goede betrekkingen met en tussen bedrijven, de regio en het onderwijs te hebben en te onderhouden. We moeten weten wat er speelt, wat er nodig is en hoe dat bereikt kan worden. Ook is een goede bereikbaarheid van belang. Niet alleen met de auto, maar ook met het ov en de fiets. Door de geplande groei van het aantal woningen groeit ook de beroepsbevolking.

Winkelaanbod

  • In de steden en dorpen moet het winkelaanbod zo zijn dat de leefbaarheid niet onder druk komt te staan. Dat is goed voor de inwoners, maar geeft ook werkgelegenheid.

Landbouw

  • Wij willen ervoor zorgen dat boeren kunnen blijven boeren – op verantwoorde wijze – en daarvoor waardering krijgen, juist in Vijfheerenlanden. D66 benadrukt niet alleen het belang van circulaire landbouw, waarin natuurwaarden en duurzaamheid leidend zijn, maar ook dat van de inkomenspositie van de boeren.
    Bij onze zorg voor het klimaat dient ook aandacht te zijn voor de uitstoot van schadelijke stoffen als CO₂ en stikstof, maar ook de effecten van de werkwijzen in de agrarische sector moeten in ogenschouw worden genomen. Onze aandacht voor biodiversiteit en natuur moet dusdanig zijn dat het agrarische bestaan duurzaam blijft en dat we tot in lengte van jaren kunnen blijven genieten van zijn producten en recreatieve waarde, waarbij tevens in acht wordt genomen dat de agrariërs een goed leven hebben.

Hoe willen wij dat doen?

Verduurzaming

  • De gemeente moet voor het opzetten van een duurzaam bedrijvenbestand echt een spin in het web zijn: zij legt verbanden en lijntjes tussen verschillende initiatiefnemers. Er komt een opzet in vier stappen: informeren, stimuleren en uiteindelijk ook toezicht en handhaving. Voor de verduurzaming van bedrijventerreinen worden bestaande samenwerkingen uitgebreid en nieuwe samenwerkingen opgezet. Dit geldt niet alleen voor het minder gebruiken van energie, gas en het plaatsen van zonnepanelen op het dak, het geldt ook voor het opzetten van een circulaire economie, het versterken van de biodiversiteit en het nemen van klimaatadaptieve maatregelen. Dit kan heel breed opgezet worden: van het onder de loep nemen van het productieproces tot het gebruikmaken van elkaars restproducten tot het stimuleren van met de fiets naar het werk gaan.
    De gemeente kan door middel van het faciliteren van de ontwikkeling van Bedijfsinvesteringszones (BIZ) in Vijfheerenlanden ook hier een stimulerende rol in spelen. Vanzelfsprekend heeft de gemeente als werkgever en eigenaar van panden een voorbeeldfunctie.
  • Na de invoering van de Omgevingswet heeft de gemeente de mogelijkheid duurzame maatregelen voor te schrijven. D66 Vijfheerenlanden is niet bang van deze mogelijkheid gebruik te maken. Een voorbeeld is het duurzame gebruik van een dak. Eerst zou onderzocht moeten worden wat het meest duurzame gebruik is: soms is een dak dat water opvangt efficiënter dan het plaatsen van zonnepanelen. Vaak is een combinatie van verschillende duurzame maatregelen mogelijk, zoals het plaatsen van zonnepanelen boven een sedumdak. Dit is wel afhankelijk van de locatie, zoals schaduw van een ander gebouw of hoe versteend de omgeving is. Bedrijven helpen de juiste keuze te maken is wat ons betreft ook een rol van de gemeente.
  • Ten slotte is het ook belangrijk dat de bedrijven zich houden aan de wettelijke verplichtingen om te verduurzamen. Dit betekent dat de komende jaren toezicht en handhaving door de gemeente en de omgevingsdienst bij bedrijven een belangrijkere rol krijgt. Maar niet zonder bedrijven te informeren en stimulerende maatregelen te nemen. D66 Vijfheerenlanden zet zich ervoor in dat deze taken in de hele regio uniform worden uitgevoerd.

Werkgelegenheid

  • Voor D66 is het van belang dat we onze ondernemers kennen, weten wat er speelt en dat we met hen in gesprek zijn. Als we weten wat er nodig is, dan kun je met elkaar de mogelijkheden verkennen. Zo zou D66 Vijfheerenlanden graag samen met werkgevers een rol spelen in het aantrekken van opleidingen en het faciliteren van activiteiten die jonge mensen voorbereiden op de arbeidsmarkt binnen onze gemeente. Zie hiervoor ook de onderwijssectie over het mbo.

Winkelaanbod

  • Om te komen tot een evenwichtig winkelaanbod wil D66 in gesprek met winkeliers, winkeliersverenigingen, binnenstadmanagers en citymarketeers. Een van onze uitgangspunten is dat er vrijheid komt voor de ondernemers die in de binnensteden gevestigd zijn. Op dit moment staat wet- en regelgeving het nog niet toe dat winkels een kop koffie aanbieden. Hetzelfde geldt voor horecagelegenheden die aan detailhandel willen doen. Voor die ondernemers moet het juiste ondernemingsklimaat worden gecreëerd. Hoe? Door de gemeente sneller vergunningen te laten verlenen en een gesprekspartner te laten zijn. Dit vanuit de gedachte: kunnen we het mogelijk maken?
  • Door de toeristische potentie te benutten, kan het winkelaanbod versterkt worden. Denk bijvoorbeeld aan het verplaatsen van het Nationaal Glasmuseum naar het centrum van Leerdam en het ondersteunen van de uitbreiding van het Stedelijk Museum in Vianen. Maar ook het leiden van fiets- en wandelroutes door onze dorpen en campings (in de buurt) kunnen hierbij ondersteunend zijn.
  • Om de leefbaarheid en het verblijfsklimaat van binnensteden en dorpscentra aantrekkelijker te maken, vindt D66 Vijfheerenlanden het belangrijk voldoende parkeergelegenheid te creëren aan de randen van de winkelgebieden. Hierdoor kan het winkelgebied autoluw gemaakt worden. Ook ijveren we voor gratis wifi in de stads- en dorpscentra van onze gemeente.Internet is een basisvoorwaarde voor een moderne en gastvrije binnenstad. Het stadswifinetwerk geeft toeristen bijvoorbeeld toegang tot informatie over de regionale geschiedenis en het lokale erfgoed. Het creëert tevens meer mogelijkheden voor ondernemers zichzelf te profileren. Bovendien biedt gratis wifi iedereen de mogelijkheid gebruik te maken van internet, ongeacht de dikte van zijn of haar portemonnee.
  • Mede door D66 Vijfheerenlanden is er de afgelopen periode een verruiming van winkeltijden gerealiseerd. Als winkels het hele weekend geopend zijn, geeft dat mensen meer vrijheid hun huishouden te organiseren. Bovendien kan zondagopenstelling zorgen voor hogere inkomsten voor ondernemers en genereert het economische groei en banen. In grote delen van Vijfheerenlanden kunnen ondernemers nu zelf bepalen wanneer zij hun zaak openen. Maar nog niet overal. D66 wil dat alle ondernemers vrij zijn hun winkel op zondag open te doen of niet. Op die manier kan de ondernemer zelf bepalen wat bij hem en zijn onderneming past.

Landbouw

  • Wij willen ervoor zorgen dat boeren kunnen blijven boeren – op verantwoorde Lokaal binnen Vijfheerenlanden is onze invloed op deze zaken beperkt: veel wordt op landelijk of provinciaal niveau geregeld of valt onder de verantwoordelijkheid van het Waterschap. Maar als Vijfheerenlanden kunnen we wel een actieve positie innemen en samen met de agrariërs en regionale natuurbeheerorganisaties een visie ontwikkelen en de genoemde instanties ideeën aandragen en voorstellen doen om de landbouw op een verantwoorde wijze verder te ontwikkelen. Hierbij kijken we samen naar het verminderen van de CO₂- en stikstofuitstoot en het telen van biobased gewassen.
  • Het boerenbedrijf en -landschap kunnen een belangrijke rol spelen in de energietransitie. Het is daarom van belang dat de gemeente boeren blijft stimuleren daar een rol in te spelen. Te denken valt aan zonnepanelen op daken, de plaatsing van kleine windmolens en/of het gebruik van ammoniak als energieopslag. In sommige gevallen zou het mogelijk moeten zijn om – in samenspraak met ecologen en boeren – in Vijfheerenlanden een ‘proeftuin’ van zonnepanelen op boerengrond aan te leggen, die ter compensatie van het afstoten van (een gedeelte van) het bedrijf dient. Voor soortgelijke initiatieven snijdt het mes aan twee kanten. Boeren kunnen hun inkomen aanvullen en leveren zo een wezenlijke bijdrage aan de energietransitie. Het is mogelijk een manier om eventuele terugvallende inkomsten n.a.v. de PAS op te vangen.

    Bij die te ontwikkelen visie denkt D66 aan de volgende punten:
    ● Milieubelasting en dierenwelzijn vinden we van groot belang. Er is in Vijfheerenlanden geen ruimte voor industriële veeteelt (‘megastallen’). Vijfheerenlanden mag alleen plaats bieden aan evenwichtige grondgebonden veehouderij. In onze gemeente is ook geen ruimte voor schadelijke teelt (meestal bloementeelt).
    ● We streven naar een agrarisch landschap waarin diverse landschapselementen, zoals houtwallen, bossen en groenbuffers ruim aanwezig zijn. Deze bevorderen de natuur en de biodiversiteit in het landschap en laten het profiteren van ecosysteemdiensten. Vijfheerenlanden vervult voor het behoud van de weidevogelstand een belangrijke rol in Nederland, waarvoor ook grote lappen weiland nodig zijn.
    ● We streven naar anders maaien, zaaien en beheren in samenspraak met natuurorganisaties.
    ● We willen voorkomen dat er een rigide tegenstelling komt tussen ‘landbouw’ en ‘natuur’. Boeren moeten een rol kunnen spelen in landschapsbeheer en landschapswaardering.
    ● We willen de grondwaterstand omhoog brengen om de bodemdaling en CO₂-uitstoot tegen te gaan.
    ● We ijveren voor transitie naar het telen van biobased gewassen, o.a. die voor de bouw geschikte producten opleveren.
    ● We stimuleren boerenerfrecreatie. Vakantie in Vijfheerenlanden moet nauw verbonden zijn met ‘buiten’, ‘natuur’, ‘ruimte’ en boerencultuur. Klompenpaden moeten verder worden uitgebreid en ‘kamperen bij de boer’ dient een speerpunt te worden in de regiomarketing. Er is ook een ‘markt’ voor vogelkijkers (kijkhutten).