Waarde(n)volle technologie
Nieuwe technologieën zoals (zelflerende) algoritmes worden steeds bepalender voor hoe de levens van mensen eruit zien. Sociale mediabedrijven besluiten aan de hand van algoritmes welke nieuwsberichten en advertenties mensen online te zien krijgen. Computersystemen van de overheid berekenen de kans dat iemand fraude pleegt of voortijdig school zal verlaten. Sensoren in de openbare ruimte analyseren gezichten en gedragingen. En werkgevers zetten digitale tools in om sollicitanten te kiezen en werknemers te controleren. Dergelijke technologische toepassingen vragen om politiek-filosofische antwoorden. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat nieuwe technologieën mens en maatschappij dienen, en kansengelijkheid, keuzevrijheid en autonomie bevorderen?
Niet altijd is duidelijk hoe de computer tot een bepaalde uitkomt is gekomen. En lang niet altijd zijn er voldoende waarborgen om ervoor te zorgen dat technologie op een eerlijke en rechtvaardige manier wordt ontwikkeld ingezet. Sociaal-liberale waarden zoals gelijkheid, vrijheid en rechtsstatelijkheid kunnen in het gedrang komen wanneer nieuwe technologieën op ondoordachte wijze worden gebruikt. Technologische toepassingen worden te vaak gezien als quick-fix voor problemen die sociaal-maatschappelijk van aard zijn.
Data en technologie zijn nooit neutraal, en per definitie gebaseerd op menselijke waarden. Dit maakt technologie niet inherent slecht of goed, wel politiek. Welke data van burgers van wordt verwerkt in computersystemen van de overheid, welke acties een werkgever verbindt aan uitkomsten van een algoritme, en hoe ver sociale mediabedrijven mogen gaan in de verzameling van persoonlijke data, zijn politieke vragen die politieke antwoorden behoeven.
Hoe kunnen nieuwe technologieën de maatschappij eerlijker maken, en de vrijheden en mogelijkheden van mensen vergroten? Welke (nieuwe) randvoorwaarden zijn er nodig om ervoor te zorgen dat risico’s worden vermeden? En op welke wijze kunnen democratische inspraak en controle op het gebruik van nieuwe technologieën het beste plaatsvinden? Door het gesprek aan te gaan met wetenschappers, experts en ervaringsdeskundigen zoeken we naar sociaal-liberale antwoorden.
Contactpersoon: Laura de Vries.
Lees alle onderzoeken van Laura de Vries hier.
