De leider van Nederland
Lees hier het pdf van dit artikel.
Door Wouter Koolmees
Regelmatig hoor ik in zaaltjes in het land de roep om een "sterke leider". Een leider die inspireert, een visie heeft en richting geeft aan ons land. En die zijn visie omzet in krachtdadig beleid. Waardoor het volk als één man achter deze leider gaat staan om samen hun beste beentje voor te zetten. Volgens onderzoek van de Vrije Universiteit uit 2013 heeft meer dan 60% van de Nederlanders behoefte aan deze sterke leider. Aan iemand die ‘zonder al te veel democratisch geneuzel’ besluiten neemt. Die wens komt vooral van mensen die geen al te hoge pet op hebben van de huidige politiek. Onze politieke leiders zouden te veel gericht zijn op het uitvergroten van kleine verschillen en elkaars vliegen afvangen. De echte, grote, belangwekkende thema’s komen te weinig aan bod. Gebrek aan leiderschap dus.
De roep om een sterke leider verbaast mij altijd als ik naar de verkiezingsuitslag kijk. Want als wij zo’n leider willen, waarom kiezen we die dan niet? Wij kiezen in Nederland toch zelf onze leiders? In 2010 en 2012 waren er verkiezingen voor de Tweede Kamer. Hét moment om de politieke leiders te kiezen. Beide verkiezingen leken een tweestrijd, een harde strijd om de leiding van het land. Rutte of Cohen in 2010, Rutte of Samsom in 2012. In beide gevallen won de zelfverklaard visieloze Mark Rutte de verkiezingen. Niet met een groots en meeslepend verhaal, maar met beloftes voor de portemonnee: duizend euro voor iedere werkende, de hypotheekrenteaftrek bleef staan als een huis en er ging geen cent meer naar de Grieken.
Dat hij geen één van die drie beloftes heeft weten waar te maken, toont al aan dat het hem niet gelukt is om zijn ideeën zonder ‘parlementair geneuzel’ te realiseren. Het ‘probleem’ is namelijk dat in Nederland geen enkele leider een absolute meerderheid van de stemmen haalt. Natuurlijk hebben de politieke leiders in ons land een visie op de maatschappij, en inspireren zij hun achterban bij het geven van richting in deze turbulente en economische tijden. En natuurlijk vindt elke politieke partij dat zij de enige echte visie én de beste leider in huis hebben. Maar blijkbaar zijn er in Nederland veel leiders en verschillen de opvattingen over wat de leider nu precies moet gaan doen na zijn of haar verkiezing.
Een leider in Nederland zal altijd rekening moeten houden met de diversiteit aan mensen en de veelheid aan meningen en ideeën die er in Nederland – gelukkig – bestaan. Een goed oog voor de opvattingen van anderen is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor goede leiders. Want uiteindelijk kan Nederland alleen bestuurd worden als leiders hun verschillen willen overbruggen en gezamenlijk verantwoordelijkheid durven te nemen. Dé Leider voor Nederland bestaat namelijk niet. En dat is vanuit democratisch perspectief maar goed ook.
Wouter Koolmees is D66-Tweede Kamerlid.
Heeft dit artikel uw interesse gewekt? Klik hier voor meer info en abonnementen.
– –
Dit artikel verscheen in idee nr. 2 2014: Follow the leader, leader, en is te vinden bij de onderwerpen leiderschap en Nederlandse politiek.