Druk op de coalitie!

Er is momenteel onduidelijkheid wanneer windmolens nu wel of niet toegestaan worden in Noord-Holland. Dit komt door het wegstemmen door Provinciale Staten van de plannen voor de windmolens aan de Noorder IJplas van de energiecoöperatie Amsterdam Wind op 13 november 2023. En dat terwijl er aan de eisen van wet en regelgeving voor deze fase van het proces was voldaan. 

Een interview in het Parool met GroenLinks Gedeputeerde Kocken rakelde de verontwaardiging daarover weer flink op, niet alleen bij D66, maar ook bij CDA, JA21, CU, SP, Volt, PvdD, 50+, PVV en FvD. Dit was reden genoeg voor de gehele oppositie om een fractiedebat aan te vragen in Provinciale Staten. Bij een fractiedebat kunnen vragen gesteld worden aan de coalitiepartijen en aan de gedeputeerde. 

Bij D66 wekte het wegstemmen van het Amsterdamse windmolenproject niet alleen zorgen op vanwege betrouwbaarheid van de overheid. Er zijn landelijk afspraken gemaakt in de klimaatwet, het klimaatakkoord en het regeerakkoord. Daarnaast zijn er afspraken gemaakt op internationaal niveau (Akkoord van Parijs en Green Deal van de Europese Unie). D66 wil zo snel mogelijk een schoon energiesysteem.

De afwijzing van het Amsterdamse project verstoort ook het maatschappelijk proces van de energietransitie om over te schakelen van fossiele naar schone energieproductie. Er wordt al jaren gewerkt met inwoners, bedrijven en gemeenten aan de energietransitie in de regio’s (zgn. RES). Dit soort projecten van onderop dragen hier veel aan bij. 

Het coalitieakkoord van BBB, VVD, GroenLinks en PvdA onderschrijft de RES-doelen. Toch stemden BBB, VVD samen met de rechtse partijen de Amsterdamse plannen weg. De partijen kregen de vraag of ze in de toekomst dan ook alle plannen gaan wegstemmen of dat er in de coalitie toch andere afspraken bestaan. Daar is in het Parool sprake van. Is er nog een open debat in Provinciale Staten hierover of zijn er politieke afspraken die niet openbaar zijn? Het regende vragen in de Provinciale Statenvergadering van 5 februari, niet alleen van onze fractievoorzitter Sijmen Mülder.

Fractievoorzitter Gielen van GroenLinks schaart zich op 5 februari achter de uitspraken van de Gedeputeerde in de krant. Ze verwijst naar het “statement” van de coalitie na waarin gesteld wordt dat het RES-proces leidend is. In de toekomst worden volgens haar windprojecten die aan de regels voldoen, wel goedgekeurd door alle coalitiepartijen. De fractie van GroenLinks was destijds verbaasd over het afwijzen van het Amsterdamse plan door BBB en VVD. Het rommelt in de coalitie en GroenLinks heeft nu een ultimatum gesteld: “Dat was eens, maar nooit weer.” 

BBB en VVD herhalen tijdens het fractiedebat citaten uit hun coalitieakkoord en noemen het “kaders”. Ze zien het Amsterdamse project als een “vrije kwestie”. De reden daarvoor wordt niet echt duidelijk. Dit is in tegenspraak met de eerder gemelde verbazing over dit stemgedrag bij GroenLinks. Coalitiepartijen worden niet concreet over hun wel of niet instemming voor toekomstige windmolenprojecten, maar houden ruimte voor hun eigen interpretatie en een eigen afweging op basis van het coalitieakkoord. Het coalitieakkoord is echter een akkoord op hoofdlijnen en bevat geen duidelijke beleidskaders. Dit betekent dat er geen enkele garantie is voor toekomstige projecten. 

GroenLinks en PvdA zeggen vertrouwen te hebben in het ontwikkelen van een windladder en zonneladder, die onderdeel worden van de omgevingsverordening. Daarmee worden nieuwe aanvragen dan beoordeeld. De nieuwe ladders zijn er niet voor de zomer en staan ook nog niet op de strategische planning van PS. Dat maakt het dus bijna onmogelijk om de RES-planning te halen waarvoor vergunningen voor projecten voor 1 januari 2025 aangevraagd moeten zijn.  

De onzekerheid voor windmolenplannen duurt voort. De doelen van de regionale energiestrategie zijn in gevaar.