Dalende vaccinatiegraad en het risico voor kinderen – hoe zit het in Lingewaard?

Landelijk is er een zorgwekkende trend van dalende vaccinatiegraden onder kinderen sinds 2020. Een hoge vaccinatiegraad is cruciaal om de verspreiding van ernstige infectieziekten zoals mazelen, de bof, kinkhoest en polio tegen te gaan, en daarmee het voorkomen van onnodige baby- en kindersterfte. In de antwoorden van het college zien we dat de vaccinatiegraad in Lingewaard over het algemeen goed is maar de laatste jaren wel is gedaald.

In onze gemeente is op dit moment 86% van de tweejarige kinderen volledig gevaccineerd. Dit percentage ligt hoger dan dat van Gelderland-Midden (79%) en dat van Nederland (84%). In 2021 was 96% van de tweejarige kinderen volledig gevaccineerd. We zien hiermee ook in Lingewaard een dalende trend.

Het percentage kinderen dat helemaal niet gevaccineerd is, ligt in Lingewaard op 1,8%. In 2021 was dit 1,9%. Dit ligt lager dan het landelijke gemiddelde (5,9%) en het regionale gemiddelde (9,5%). Naast deze 1,8% niet-gevaccineerde kinderen, heeft een deel van de kinderen wel een eerste vaccinatie gehad, maar moeten zij nog een herhaalprik ontvangen om volledig beschermd te zijn. Dit betreft 12,2% van de kinderen. We hebben de verwachting dat deze kinderen het Rijksvaccinatieprogramma nog wel blijven volgen en daarmee een tweede vaccinatie gaan halen als zij hiervoor opgeroepen worden.

Er zijn regionaal al diverse acties ondernomen. Zo zijn er in de regio Gelderland Midden vaccinatiespreekuren waar inwoners terecht kunnen met hun kinderen om, indien gewenst, alsnog de vaccinaties te halen. Ook inwoners die niet verschenen zijn voor de vaccinaties krijgen automatisch een herhaaloproep. Voor statushouders en kinderen met prikangst worden wekelijks regionaal individuele vaccinatiespreekuren georganiseerd. Deze spreekuren worden goed bezocht en kennen geen wachttijden.

Op dit moment is er geen juridische grond waarop een kinderdagverblijf ongevaccineerde kinderen zou mogen weigeren. In beginsel is er geen juridische basis voor een algehele weigering. In bijzondere gevallen, bijvoorbeeld bij een uitbraak van een besmettelijke ziekte zoals mazelen op een specifiek kinderdagverblijf, kan de kinderopvangorganisatie besluiten om niet-ingeënte kinderen (tijdelijk) de toegang te weigeren, wanneer de veiligheid en gezondheid van de opgevangen kinderen in het geding is. De minister van SZW komt binnenkort met een juridisch afwegingskader voor kinderdagverblijven. Het college heeft hierin op dit moment dus geen bevoegdheden in.

De GGD is onze uitvoeringsorganisatie met betrekking tot de jeugdgezondheidszorg, inclusief het uitvoeren van het Rijksvaccinatieprogramma. Zij zijn voorbereid op mogelijke uitbraken; ketenpartners zijn geïnformeerd en de protocollen liggen klaar. Als voorbeeld; als een (jeugd)arts mazelen vaststelt bij een kind, wordt de GGD direct op de hoogte gebracht. Het team infectieziektebestrijding start dan direct met een bron- en contactonderzoek om verdere verspreiding te voorkomen. De plekken van de patiënt is geweest (denk bijvoorbeeld aan school, sportclubs, kinderopvang) worden dan geïnformeerd over het mogelijke besmettingsgevaar. Ook geeft de GGD in dat geval gerichte informatie over maatregelen die genomen moeten worden en over wat je kunt doen om je te beschermen tegen mazelen.