Europa in de wereld

1

Eén Europese stem in het buitenland

Een effectief buitenlandbeleid is gebaat bij één sterke Europese stem en snelle besluitvorming op Europees niveau. D66 zet zich daarom al jaren in voor het afschaffen van het vetorecht voor lidstaten op het gebied van buitenland- en veiligheidsbeleid. Alleen zo kunnen we effectief optreden tegen internationale agressie, onderdrukking van minderheden en mensenrechtenschendingen.

Eén Europese stem in het buitenland

Een effectief buitenlandbeleid is gebaat bij één sterke Europese stem en snelle besluitvorming op Europees niveau. D66 zet zich daarom al jaren in voor het afschaffen van het vetorecht voor lidstaten op het gebied van buitenland- en veiligheidsbeleid. Alleen zo kunnen we effectief optreden tegen internationale agressie, onderdrukking van minderheden en mensenrechtenschendingen.

We staan daarbij voor onze idealen binnen en buiten Europa. Om die ook effectief uit te dragen is een sterke stem van Europa nodig; of het nu gaat om opstaan tegen autoritaire regimes of de samenwerking met gelijkgestemde landen om te komen tot oplossingen voor klimaatverandering en een eerlijkere verdeling van welvaart en welzijn. Wat ons bindt is internationale solidariteit: een gedeelde strijd tegen armoede, onrecht en onvrijheid.

• Het vetorecht op buitenlandbeleid, veiligheid en defensie wordt afgeschaft. Beslissingen worden voortaan met een gekwalificeerde meerderheid (twee derde van de lidstaten die samen minimaal 65 procent van de bevolking vertegenwoordigen) genomen. Het Europees Parlement voert de democratische controle uit.
• We maken ons strategisch onafhankelijk van autocratische regimes. Daarom zetten we in op strategisch grondbeheer, duurzame energie, screening van in- en uitgaande investeringen en bescherming van onze vitale infrastructuur. We vormen een sterk verbond met de ‘vrije landen’ in de wereld om onze waarden te beschermen.
• Bij conflicten en oorlogen in de wereld staan voor D66 altijd het internationale recht (inclusief het internationale humanitair oorlogsrecht) en mensenrechten centraal. D66 zal zich hard maken dat diegenen die zich hier niet aan houden zich moeten verantwoorden bij het Internationale Gerechtshof of het Internationaal Strafhof.
• D66 streeft naar een vaste Europese zetel in de VN-veiligheidsraad, de Wereldhandelsorganisatie (WTO), het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Wereldbank.
• D66 is voorstander van internationale afspraken om 0,7 procent van het nationaal inkomen te besteden aan ontwikkelingssamenwerking en internationale solidariteit; dit wordt een bindende Europese norm. Ook Europese middelen zetten we in voor daadwerkelijke bestrijding van armoede en voor het creëren van kansengelijkheid in de wereld, niet voor grensbewaking. Bij besteding van de fondsen voor ontwikkelingssamenwerking is expliciet aandacht voor investeren in onderwijs, seksuele en reproductieve rechten en gezondheid.
• Europese landen hebben historisch gezien veel bijgedragen aan de opwarming van de aarde waardoor delen van de wereld onbewoonbaar worden. Deze klimaatcrisis raakt ontwikkelingslanden onevenredig hard. Daarom is er in Europese ontwikkelingshulp extra aandacht voor de negatieve gevolgen van de klimaatcrisis in deze landen en draagt de Europese Unie ruimhartig bij aan het Loss and Damage fonds van de VN. Ook wil D66 dat de Europese Unie het initiatief neemt om te komen tot een internationaal klimaatrechtvaardigheidsfonds, waarmee ontwikkelingslanden economisch, sociaal en ecologisch gesteund worden in de transitie tot een duurzamere samenleving.
• De Europese Unie moet zich inzetten voor een wereldwijde versterking van mensenrechten, met bijzondere aandacht voor vrouwenrechten, lhbtiq+-rechten, voor journalisten en voor niet-gelovigen. We zijn voorstander van het verdere gebruik van het Europese mensenrechten-sanctieregime (Magnitsky-wetgeving). Hiermee worden de individuele mensenrechtenschenders van buiten de Europese Unie niet alleen gestraft in hun portemonnee, maar krijgen ze ook een in- en doorreisverbod naar de Europese Unie.
• We sluiten onze ogen niet voor het feit dat China een systeemrivaal is en een gevaar voor een vrije wereld. We moeten onze strategische afhankelijkheden van dit land snel afbouwen. Vooral bij de transitie naar een duurzame economie is onze afhankelijkheid ingewikkeld. Samen met de VS en andere democratische landen moet de Europese Unie deze strategische positie van China doorbreken met het groenste handelsakkoord ooit. We blijven ons daarnaast inzetten voor de mensenrechten van onder meer Oeigoeren, Tibetanen en andere minderheden, burgerrechten in Hong Kong en een onafhankelijk Taiwan.
• De Europese Unie krijgt een feministisch buitenlandbeleid, naar voorbeeld van onder andere Nederland en Duitsland. Dit betekent dat Europa wereldwijd actief mensenrechten bevordert en zich inzet voor de betekenisvolle deelname van vrouwen en de lhbtiq+-gemeenschap aan besluitvorming.
• Het Oostelijk Partnerschap (Eastern Partnership) blijft wat D66 betreft een belangrijk platform om Europese samenwerking met Armenië, Azerbeidzjan en Wit-Rusland te vergroten. Samenwerking met deze regio is niet alleen in ons geopolitiek belang, maar Europese invloed in deze regio zal bijdragen aan stabiliteit, democratisering en economische vooruitgang in de regio. Voor Oekraïne, Georgië en Moldavië (voormalige landen van het Oostelijk Partnerschap) geldt dat zij inmiddels kandidaat-lidstaten zijn van de Europese Unie.

1

Eerlijke handel voor een welvarende wereld

Internationale handel is de drijvende kracht achter een goed draaiende wereldeconomie en achter de economie in Europa. Een heel groot deel van de huidige Nederlandse welvaart komt van internationale handel en een open houding naar andere landen. Handel is daarnaast een belangrijk instrument in een veranderende geopolitieke context en een instrument om de internationale stabiliteit (en rechtsorde) te bevorderen. Goede afspraken dragen bovendien bij aan het realiseren van duurzame en eerlijke internationale handel.

Eerlijke handel voor een welvarende wereld

Internationale handel is de drijvende kracht achter een goed draaiende wereldeconomie en achter de economie in Europa. Een heel groot deel van de huidige Nederlandse welvaart komt van internationale handel en een open houding naar andere landen. Handel is daarnaast een belangrijk instrument in een veranderende geopolitieke context en een instrument om de internationale stabiliteit (en rechtsorde) te bevorderen. Goede afspraken dragen bovendien bij aan het realiseren van duurzame en eerlijke internationale handel.

De afhankelijkheid van buitenlandse toeleveringsketens brengt tegelijkertijd risico’s met zich mee. De oorlog in Oekraïne liet zien dat energiezekerheid in het geding komt wanneer we van een of enkele landen afhankelijk zijn voor de toelevering van grondstoffen. Ook onze ambities voor de klimaattransitie en datarevolutie staan op het spel wanneer bijvoorbeeld China de toegang tot zeldzame aardmetalen blokkeert. D66 zet daarom in op een strategische Europese handels- en industriepolitiek om in essentiële sectoren de eigen productiecapaciteit en kennispositie te versterken en variatie aan te brengen in de toeleveringsketens. Als economisch machtsblok sluiten we handelsverdragen om welvaart en werkgelegenheid te bevorderen, zowel in de Europese Unie als in de landen waarmee we handelsverdragen sluiten. • D66 staat voor een op regels gebaseerd handelssysteem, met specifiek aandacht voor mens, klimaat en milieu. Hiermee geldt niet het recht van de sterkste, maar worden problemen opgelost naar eerlijkheid en redelijkheid. Dit is voor D66 het uitgangspunt van alle handelsafspraken die de Europese Unie met andere landen maakt.

• De Europese Unie zet zich in om Europese bedrijven en hun verdienvermogen te beschermen tegen oneerlijke concurrentie of economische dwang door landen buiten de EU. Daarnaast wil D66 dat de Europese Unie staatsteunregels aanpast, zodat cruciale fysieke en digitale infrastructuur beter beschermt kan worden tegen inmenging van landen buiten de Europese Unie. Waarbij wel bewaakt wordt dat er binnen de Europese Unie eerlijke concurrentie plaats vindt, conform de spelregels van de interne markt.
• De Europese Unie sluit alleen handelsakkoorden met landen die het Klimaatakkoord van Parijs en het biodiversiteitsverdrag (Kunming-Montreal Global Biodiversity Framework) hebben ondertekend. Bestaande handelsakkoorden die ouder zijn dan het Klimaatakkoord van Parijs voldoen niet altijd aan de klimaatambities van vandaag. D66 wil daarom dat de Europese Commissie zich inzet om bestaande handelsakkoorden zo snel mogelijk te laten voldoen aan minimaal het Klimaatakkoord van Parijs en het biodiversiteitsverdrag.
• Bij onderhandelingen voor handelsverdragen zorgen we voor representativiteit en transparantie. Zo komen alle belanghebbenden, van werkgevers tot werknemers, aan bod in het onderhandelingsproces en kunnen parlementariërs en journalisten hun controlerende taken vervullen.
• D66 wil dat de Europese Unie het initiatief neemt om samen met de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en andere democratische landen het groenste handelsakkoord te sluiten, waardoor onder andere de strategische afhankelijke positie van landen als China ten behoeve van de energietransitie kan worden doorbroken. Daarin moeten we regelen dat er meer kennisuitwisseling plaatsvindt, waardoor we de nodige stappen in de verdere verduurzaming van de economie sneller kunnen zetten.
• Daarnaast is D66 voorstander van verbeterde en gelijkwaardige handelsrelaties met democratische landen in het mondiale Zuiden.
• D66 zet zich in voor uitbreiding van het handelsverdrag voor groene goederen, the Environmental Goods Agreement. De handel in producten voor duurzame ontwikkeling wordt hiermee bevorderd, bijvoorbeeld door invoerheffingen voor deze producten af te schaffen.
• Handel is essentieel voor de economische emancipatie van vrouwen en het bevorderen van gendergelijkheid. Volgens de Wereldbank draagt internationale handel bij aan hogere lonen, gelijkere behandeling en betere banen voor vrouwen. De Europese Unie zet in haar handelsovereenkomsten in op specifieke hoofdstukken en verwijzingen naar gendergelijkheid, zoals in de associatieovereenkomst met Chili van 2022. Bestaande handelsovereenkomsten kunnen worden aangevuld met nieuwe instrumenten die gendergelijkheid bevorderen. Dit is vergelijkbaar met de toevoeging van klachtentoegang bij het handelsakkoord met Canada.
• Het landbouwontwikkelingsbeleid moet de voedselzekerheid en de ontwikkeling van lokale voedselmarkten niet ondermijnen. Via handelsverdragen willen wij zorgen dat duurzaamheidsstandaarden ook buiten Europa omhooggaan.
• Handelsregels worden ingezet om ongewenste en illegale handel, zoals die in spionagetechnologie, geroofde kunstschatten, illegale houthandel, bedreigde diersoorten en conflictmineralen, tegen te gaan.
• Met de Global Gateway investeren we in fysieke en digitale infrastructuur in andere landen, ter bevordering van welzijn, welvaart en handel. Volgens D66 moet de focus liggen op duurzame en digitale sectoren en initiatieven die bijdragen aan een gelijkwaardige wereld.
• International Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (IMVO) moet de norm worden voor alle bedrijven. Minimale regelgeving op dit gebied wordt op Europees niveau vastgelegd, met oog voor mensenrechten, arbeidsomstandigheden, dierenwelzijn, klimaat en een schoon milieu. Er wordt geen uitzondering gemaakt voor bijvoorbeeld de financiële sector. Om te zorgen dat ook het Midden- en het Kleinbedrijf (MKB) mee kan komen in deze cultuurontwikkeling wordt geïnvesteerd in steunpunten waar ondernemers terecht kunnen voor vragen, kennis en best practices. In de toekomst neemt ieder bedrijf, ongeacht hoe groot, haar verantwoordelijkheid. De Europese Commissie zal monitoren in hoeverre de mensenrechten, arbeidsomstandigheden, de positie van vrouwen, de lhbtiq+-gemeenschap en het milieu ook daadwerkelijk verbeterd.
• D66 wil grondige controle op export van goederen die ook voor militaire doeleinden gebruikt kunnen worden (dual use goods).
• Producten gemaakt met dwangarbeid horen niet thuis in de Europese interne markt. Met een EU-verordening wil D66 dat er een verbod komt op producten en grondstoffen gemaakt uit dwangarbeid. Op Europees, nationaal en internationaal niveau wordt samengewerkt om deze producten te herkennen en te verbieden. Slachtoffers van dwangarbeid moeten gecompenseerd worden voor het leed dat hun is aangedaan. Speciale bewijslast moet bij bedrijven komen te liggen wanneer zij importeren uit gebieden waar dwangarbeid veelvuldig plaatsvindt.
• De Europese Commissie brengt jaarlijks in kaart in welke sectoren afhankelijkheden van andere landen, risico’s met zich meebrengen. Waar dit in het Europese belang is, beschermen we de Europese markt en industrie. Open grenzen en gelijke concurrentie blijven de norm in de interne markt. Maar waar het gaat om essentiële grondstoffen en productieprocessen pleit D66 voor een groen Europees industriebeleid waarmee in essentiële sectoren de Europese productiecapaciteit en kennispositie wordt versterkt. Duurzaamheid en mensenrechten zijn daarbij de basis van dit industriebeleid. Ook vraagt dit Europees investeren in duurzame mijnbouw. D66 wil dat de Europese Unie koploper wordt in CO2-vrije mijnbouw, onder strenge milieu- en arbeidsregels terwijl een sterke rechtspositie voor omwonenden en inheemse bevolkingen wordt gegarandeerd.
• Om de positie van inheemse volken beter te beschermen in het buitenland- en ontwikkelingsbeleid van de Europese Unie, wil D66 dat de Europese Unie als full-party het internationale Verdrag betreffende inheemse en in stamverband levende volken in onafhankelijke landen van de Internationale Arbeidsorganisatie (ook bekend als ILO-conventie 169) ondertekent.
• De Europese Unie moet scherper zijn in het toekennen van algemene preferenties aan ontwikkelingslanden en minst ontwikkelde landen. Landen waar de regering stelselmatig mensenrechten schendt, de democratie bedreigt of de rechtsstaat afbreekt moeten sneller gecorrigeerd worden doormiddel van het terugtrekken van deze preferenties.

1

Uitbreiding van de Europese Unie

Uitbreiding van de Europese Unie is in ons belang. Zo zijn de landen op de Westelijke Balkan omsloten door Europese lidstaten. Ze zijn niet meer onze achtertuin, maar onze binnentuin. Wanneer wij niet met hen de toekomst gezamenlijk vorm gaan geven, gaan autocraten dat voor ons doen. Uitbreiding is dan ook nooit urgenter of actueler geweest dan nu en is in het belang van een stabiel en veilig Europa.

Uitbreiding van de Europese Unie

Uitbreiding van de Europese Unie is in ons belang. Zo zijn de landen op de Westelijke Balkan omsloten door Europese lidstaten. Ze zijn niet meer onze achtertuin, maar onze binnentuin. Wanneer wij niet met hen de toekomst gezamenlijk vorm gaan geven, gaan autocraten dat voor ons doen. Uitbreiding is dan ook nooit urgenter of actueler geweest dan nu en is in het belang van een stabiel en veilig Europa. Bovendien creëert uitbreiding welvaart, voor zowel de toegetreden landen als de bestaande lidstaten. Het verschil tussen levensomstandigheden in en buiten de Europese Unie sinds de laatste uitbreiding is enorm. Veel Nederlandse bedrijven hebben veel verdiend aan de kansen die de uitbreidingen boden. De kansen voor een effectiever klimaatbeleid nemen toe en in een wereld waar democratie onder druk staat, is uitbreiding een manier om ons democratisch blok sterker te maken. Voor D66 is de uitbreiding van de Europese Unie dan ook een van de succesverhalen van de Europese samenwerking.

Maar uitbreiding vraagt van zowel kandidaat-lidstaten als de bestaande lidstaten aanpassingen. Zo vraagt de uitbreiding ook de bereidheid van de bestaande lidstaten om de wijze van besluitvorming te hervormen. En het voldoen aan de criteria van Kopenhagen, vraagt de nodige aanpassingen van de kandidaat-lidstaten. Het EU-lidmaatschap komt met serieuze en duidelijke verplichtingen en een land moet die kunnen dragen.
• D66 wil het proces van EU-uitbreiding hervormen. We houden daarbij vast aan de criteria van Kopenhagen. Belangrijke waarden als democratie, mensenrechten en een vrije markt staan niet ter discussie. Pas wanneer aan alle criteria wordt voldaan is een volwaardig lidmaatschap aan de orde.
• Met de toenemende Europese integratie is ook het proces om kandidaat-lidstaat te worden een stuk complexer geworden. Het traject om toe te treden duurt bovendien soms frustrerend lang. Dit ondermijnt niet alleen het draagvlak voor de Europese Unie in kandidaat-lidstaten, maar speelt ook antidemocratische krachten in de kaart. Om die reden wil D66 dat het mogelijk wordt voor kandidaat-lidstaten om stapsgewijs toe te treden. In vooraf gestelde stappen, kan een kandidaat bij het voldaan aan de voorwaarde van een stap, over bepaalde onderwerpen meedoen in bestaande Europese overleggen en meepraten (als waarnemer) over bijbehorende besluiten. Zo kan bij het voldoen aan de vereisten van een vrije markt een vergelijkbare positie worden verkregen als de EFTA-landen nu ook hebben. Kandidaat-lidstaten maken zo stapsgewijs kennis met de Europese Unie en behouden de motivatie om te blijven werken aan de noodzakelijke hervormingen. De criteria van Kopenhagen blijven hierin onverkort gelden en uitgangspunt is dat het expliciete doel het volwaardige lidmaatschap is.

• Vooruitlopend op een eerste stap wil D66 ruimte bieden aan het vormen van een ‘waarnemer’ status. Met de status als ‘waarnemer’ kan een kandidaat-lidstaat alvast betrokken worden bij de Europese besluitvorming. Inwoners kunnen al meedraaien in burgerpanels en leden van nationale parlementen worden betrokken bij interparlementaire bijeenkomsten.
• Uitbreiden vraagt om een twee richtingen betrokkenheid. Door actief kandidaat-lidstaten te ondersteunen bij het democratischer maken van hun bestuur, het bestrijden van corruptie en mensenrechtenschendingen, het versterken van hun economie en het respecteren van burgerrechten helpen we die landen om de goede stappen te zetten op weg naar het lidmaatschap. Door op die manier blijvend te investeren in het perspectief van het lidmaatschap wordt ook de stimulans vergroot om toe te werken naar het voldoen aan de criteria van Kopenhagen.
• Sommige landen op de Westelijke Balkan zijn al jaren in onderhandeling met de Europese Unie. Onduidelijkheid over een eventuele toetreding frustreert niet alleen de onderhandelingen maar ondermijnt het proces om te voldoen aan de criteria. D66 wil daarom dat met de landen op de Balkan een realistisch tijdspad wordt afgesproken en tot die tijd gekeken wordt hoe zij als waarnemer kunnen meedraaien met de Europese besluitvorming. Ook moet de Europese Unie haar verantwoordelijkheid blijven nemen voor een stabiel, levensvatbaar, vreedzaam, multi-etnische regio, onder andere in Bosnië en Herzegovina en Kosovo.
• De noodzakelijkheid van het hervormen van het bestuur van de Europese Unie neemt als gevolg van eventuele uitbreiding toe. D66 is van mening dat uitbreiding en hervorming van de Europese Unie twee kanten van dezelfde medaille zijn. Die ontwikkelingen moeten hand in hand gaan. D66 wil dan ook dat bij de huidige discussie over de werkwijze van de Europese Unie al rekening gehouden wordt met een eventuele uitbreiding.
• De toetredingsonderhandelingen met Turkije worden alleen hervat wanneer het significante en duurzame verbeteringen laat zien op het gebied van mensenrechten, democratie en rechtsstaat.
• De Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne laat zien hoe belangrijk het borgen van de Europese waarden is. Oekraïne, Moldavië en Georgië horen bij de Europese Unie. We realiseren ons dat voor deze landen geldt dat nog veel noodzakelijke hervormingen doorgevoerd moeten worden voordat tot volledig lidmaatschap kan worden overgegaan.

1

Europese samenwerking voor een humaan asielbeleid

Migratie is van alle tijden. Mensen komen in beweging voor liefde, werk of moeten vluchten. Dat mensen migreren is voor D66 een gegeven. Het is echter kraakhelder dat het huidige Europese migratiebeleid veel beter kan en moet. Voorop staat dat wij ons te allen tijde aan het Vluchtelingenverdrag van de Verenigde Naties houden bij de opvang van mensen die op de vlucht zijn voor oorlog en geweld. De meeste opvang van vluchtelingen gebeurt nu al in de regio. Slechts een klein deel van de vluchtelingen komt uiteindelijk naar Europa. We hebben een gedeelde verantwoordelijkheid om mensen op de vlucht te beschermen.

Europese samenwerking voor een humaan asielbeleid

Migratie is van alle tijden. Mensen komen in beweging voor liefde, werk of moeten vluchten. Dat mensen migreren is voor D66 een gegeven. Het is echter kraakhelder dat het huidige Europese migratiebeleid veel beter kan en moet. Voorop staat dat wij ons te allen tijde aan het Vluchtelingenverdrag van de Verenigde Naties houden bij de opvang van mensen die op de vlucht zijn voor oorlog en geweld. De meeste opvang van vluchtelingen gebeurt nu al in de regio. Slechts een klein deel van de vluchtelingen komt uiteindelijk naar Europa. We hebben een gedeelde verantwoordelijkheid om mensen op de vlucht te beschermen.

De kern van het asielbeleid ligt in Europa, maar een coherent en humaan Europees asiel- en migratiebeleid ontbreekt. Migratie lijkt ons te overkomen. Mensensmokkelaars hebben vrij baan door het ontbreken van veilige en legale vluchtroutes. Landen aan de grenzen van de Europese Unie worden geacht de opvang te regelen, met als gevolg dat vluchtelingenkampen op Lesbos, Lampedusa en Malta overvol zijn en mensen onder erbarmelijke omstandigheden moeten wachten op hun asielprocedure. Juist door meer op Europees niveau samen te werken krijgen we grip op de migratie, verdelen we de opgave rechtvaardig en waarborgen we fundamentele mensenrechten. Zo komen we tot een echt Europees asielsysteem dat effectief en humaan is.

D66 kiest daarom voor een migratiebeleid dat wel werkt. Dat doen we langs vier uitgangspunten:

1. We beschermen kwetsbare mensen op de vlucht.
2. We zorgen voor een snelle en zorgvuldige asielprocedure, in het belang van kansrijke aanvragen.
3. We zijn strenger voor asielzoekers die geen kans hebben om hier te blijven.
4. We kiezen voor hoogwaardige arbeidsmigratie en pakken misstanden aan.

Zo pakken we bestaande problemen aan, helpen we mensen op de vlucht voor oorlog en geweld en creëren we draagvlak.
• Landen die opvang in de regio bieden, helpen we met geld voor onderdak, voedsel, medische en psychische zorg en onderwijs. Daar waar mogelijk zet D66 in op het aanpakken van de grondoorzaken van migratie.
• Om onmenselijke taferelen op de Middellandse Zee te stoppen en een veilige route naar Europa te creëren voor diegene die op de vlucht zijn voor oorlog en geweld wil D66 dat er een Europees humanitair visumsysteem komt. Het beschermen van de mensenrechten is het uitgangspunt voor dit systeem en het moet mensen sneller helderheid geven over het al dan niet kunnen blijven in de Europese Unie. Een humanitair visum kan bij een ambassade of consulaat van een EU-land worden aangevraagd en geeft toegang tot een kort verblijf in een EU-land op basis van een eerlijke en rechtvaardige verdeling binnen Europa, waar vervolgens de asielprocedure kan worden doorlopen. Een eerste korte screening vindt plaats bij het verlenen van het humanitaire visum. Hierdoor krijgen kansrijke asielzoekers een veilige en legale route naar de Europese Unie.
• Totdat het systeem van humanitaire visa opgezet is, wil D66 dat Europese Unie actief bijdraagt aan het hervestigen van mensen op de vlucht voor oorlog en geweld. Bij hervestiging worden kwetsbare vluchtelingen, zorgvuldig geïdentificeerd door UNHCR, uitgenodigd om zich te vestigen in een (EU)land. Binnen de Europese Unie krijgt elke lidstaat een verplicht minimum quotum. Daarnaast bieden we ruimte aan pilots om verschillende varianten van private hervestiging te verkennen, waarbij mensen of particuliere organisaties vluchtelingen voordragen voor vestiging in een lidstaat.
• Er moet snel duidelijkheid komen over de status van Oekraïense ontheemden, bij voorkeur in Europees verband. Dan kunnen ook Oekraïners zelf investeren in hun toekomst. Maar ook voor andere betrokkenen, zoals gemeenten, verhuurders en werkgevers, is het van belang om te weten waar ze aan toe zijn.
• We handhaven bestaande EU-wetgeving over standaarden in alle lidstaten voor opvang en procedures. Er mag geen sprake meer zijn van pushbacks – zeker niet door Frontex –, mishandeling of illegale detentie van mensen. Nationaal beleid wordt geharmoniseerd tot EU-beleid, zodat vluchtelingen in alle Europese landen een gelijke kans hebben om een verblijfsvergunning te krijgen, conform de afspraken in de onlangs tot stand gekomen Europes asiel- en migratie deal.
• We verhogen de democratische controle op asiel en migratie. EU-agentschappen zoals Frontex en het Asielagentschap moeten asiel en migratie actief coördineren en leggen daarover regelmatig rekenschap af aan het Europees Parlement.
• Ook de digitale rechten van migranten moeten worden gerespecteerd. Grensbewaker Frontex moet zich houden aan privacywetgeving. De aangekondigde EU-database met persoonsgegevens van iedereen die de Europese Unie binnenkomt, dient te worden voorzien van aanvullende voorwaarden over de omstandigheden waaronder van die data gebruik gemaakt kan worden. De Europese Toezichthouder voor Databescherming gaat toezien op het correct gebruiken van deze data.
• D66 wil een eerlijke verdeling voor de opvang van vluchtelingen over alle EU-lidstaten. Om die reden is D66 ook geen voorstander van het kunnen afkopen van de verantwoordelijkheid door lidstaten: als solidariteit kan worden afgekocht, wordt er alsnog geen eerlijke verdeling van asielzoekers bereikt. Wat D66 betreft moeten álle kansrijke asielzoekers worden herverdeeld. Kansarme asielzoekers worden in grenslanden gehouden, mits de opvang op orde is. Voor D66 is gesloten opvang van minderjarigen – zowel alleenstaande minderjarigen als in gezinsverband – onacceptabel. Kinderen mogen nooit vastgezet worden.
• Bij de herverdeling van vluchtelingen tussen de lidstaten houden we rekening met objectieve criteria zoals het bruto nationaal product, de bevolkingsdichtheid en de werkgelegenheid. Ook subjectieve criteria zoals de integratiekansen en voorkeuren van een vluchteling, de aanwezigheid van familie en taalbanden met het land, nemen we mee. Deze voorkeuren vormen immers een goede bodem voor een kansrijker leven in het nieuwe land.
• Lidstaten die geen asielzoekers willen opvangen, worden gekort op Europese fondsen en subsidies. Zij komen minder in aanmerking voor Europese functies, huisvesting van agentschappen en projecten.
• We leggen de lat hoog bij afspraken met derde landen. Europa maakt alleen afspraken met derde landen over migratie die het VN-Vluchtelingenverdrag hebben ondertekend. Er moeten serieuze waarborgen voor mensenrechten zijn, waaronder externe monitoring door maatschappelijke organisaties. De zogenaamde Tunesië-deal voldoet hier niet aan, want de staat van de Tunesische rechtsstaat is zeer betreurenswaardig. Bovendien is de deal op ondemocratisch wijze en zonder een juiste juridische basis tot stand gekomen.
• Om nieuwe humanitaire rampen op de Middellandse Zee te voorkomen, gaat de Europese Unie proactief zoek- en reddingsoperaties uitvoeren. Hier horen ook afspraken bij over de ontscheping, om te voorkomen dat een schip lange tijd op hulp moet wachten.
• D66 zet zich ook in Europa in om de criminalisering van hulpverleners tegen te gaan. In alle lidstaten zou er een strafuitsluitingsgrond moeten worden toegevoegd voor humanitaire hulp met betrekking tot mensensmokkel.

Meer weten?

Download de verkorte versie van het verkiezingsprogramma

Lees verder

Download het hele verkiezingsprogramma

Lees verder

Home Europa in de wereld