Opstaan of afdruipen

Het afwenden van een dergelijk scenario vergt meer dan alleen het verhogen van zevenentwintig nationale defensiebegrotingen. Militaire, economische en politieke eenwording op het Europees content is urgente noodzaak. Het is tijd om de diepe Europese reservoirs van waarden, kennis en economische kracht aan het werk te zetten, voordat ze geoogst worden door mogendheden vanbuiten. Het is opstaan of definitief afdruipen.

Het afwenden van een dergelijk scenario vergt meer dan alleen het verhogen van zevenentwintig nationale defensiebegrotingen. Militaire, economische en politieke eenwording op het Europees content is urgente noodzaak. Het is tijd om de diepe Europese reservoirs van waarden, kennis en economische kracht aan het werk te zetten, voordat ze geoogst worden door mogendheden van buiten. Het is opstaan of definitief afdruipen.

Opstaan betekent groot denken, direct doen en verder gaan dan wat politiek comfortabel is. De Europese Unie moet nu eindelijk bijdragen aan de collectieve verdediging van Europa, waarvoor tienduizenden Oekraïners zijn gesneuveld. We brengen Oekraïne binnen de poorten, nog voordat het alle toetredingshorden heeft genomen. Het associatieverdrag, waar Poetin met bijstand van zijn Versteher in Den Haag zo hard tegen heeft gevochten, wordt een associatielidmaatschap van de EU. We zetten een Europese Verdedigingsmacht op, die direct een eventuele wapenstilstand kan handhaven. Deze macht krijgt een Europese bevelhebber, die gehoorzaamt aan een Europees parlementaire equivalent van artikel 100 in Nederland.

Voor het einde van het jaar schaffen we de nationale veto’s af op buitenlands beleid. Buitenlandse zaken van de EU worden de verantwoordelijkheid van één persoon: Kaja Kallas. De persoonlijke macht die veto’s geven aan individuele leiders druist in tegen basale democratisch principes. Het idee dat landen met veto’s cruciale nationale belangen kunnen verdedigen is gelogenstraft door tientallen jaren van harmonieuze samenwerking tussen welwillende regeringen, op basis van gekwalificeerde meerderheden. Daartegenover staat dat het veto aantoonbaar corruptie en buitenlandse inmenging door China en Rusland heeft bevorderd en andere beleidsterreinen van de EU corrumpeert.

Even radicaal als het veiligheid- en defensiebeleid moeten de Europese interne markt en de begroting op de schop. De hedendaagse uitdagingen lopen uit de pas met onze antieke wijze van begroten. De benodigde investeringen in veiligheid, innovatie, onderzoek vereisen verdriedubbeling van het budget, volledig met eigen middelen gefinancierd. Geen nationale afdrachten en rondpompen meer. Een einde aan het smeken en bedelen bij de lidstaten voor een centje meer. De nieuwe begroting gaat hand in hand met het wegnemen van de interne barrières die nog altijd bestaan tussen EU-lidstaten. Onder de sprei van de interne markt zit een lappendeken van nationale domeintjes. Oud-ECB-directeur Draghi wees er fijntjes op dat deze versnippering ons meer kost aan groei en misgelopen inkomsten, dan welke tariefmaatregel van Trump ooit zou kunnen kosten.

Dan de cruciale vraag: wat gaat Europa doen met het nieuwe elan en de mogelijkheden? Indachtig het feit dat ons succes als Europa samenhangt met een internationale orde op basis van respect voor regels en afspraken, stapt Europa in het gat dat Amerika achterlaat op het wereldtoneel. We verdubbelen de ontwikkelingssamenwerking met landen die dat nodig hebben en daarmee onze wereldwijde invloed. We halen de handelsbetrekkingen aan met Latijns-Amerika, India en Canada. Wanneer Amerika een land bedreigt met sancties, bieden wij onmiddellijk een uitgestoken hand uit. Tit for tat. Europa wordt pleitbezorger en rolmodel van een wereld waar niet kracht maar wet de onderlinge betrekkingen bepaalt.

Dit alles vereist enorme politiek wil. Voor de EU is het opstaan of afdruipen, waarbij dat laatste geen serieuze optie is. Indien noodzakelijk, moeten we de EU heroprichten met een slagvaardiger en democratischer bestel. Landen die in eerste instantie niet mee willen doen, krijgen geassocieerd lidmaatschap aangeboden.

Geen van deze besluiten mogen plaatsvinden achter gesloten deuren van gefragmenteerde emergency summits. Mensen die geloven in de kracht van Europa zullen haar toekomst moeten schetsen en bevechten in de publieke arena. Als we het willen, kunnen we een nieuw Europa bouwen, een Europa dat de stoutste dromen van de oprichters overtreft.