Volgens García Hermida-van der Walle komt de strijd tegen corruptie keer op keer ter sprake als je spreekt met ‘letterlijk elke overheidsinstantie en elk bedrijf’. Of het nu gaat om politie, openbare aanklagers, rederijen of havenpersoneel, ze benadrukken allemaal het belang van het inperken van corrupte praktijken die hun werk ondermijnen. Dit weerspiegelt een bredere bezorgdheid onder Europeanen over de mate van corruptie in hun landen en de Europese Unie als geheel. Volgens een peiling van Eurobarometer is meer dan twee derde van de burgers van de Europese Unie van mening dat corruptie wijdverspreid is in hun land.
Het buitengewoon eensgezinde onderhandelingsteam van het Parlement vindt dat het deze zorg moet aanpakken en geeft daarom niet snel op in de besprekingen met de Raad. Mazen in de wet en een lage gemeenschappelijke norm maken ‘forum-shopping’ mogelijk, waarbij criminelen op zoek gaan naar de landen met de zwakste anticorruptiewetgeving om hun gruwelijke daden voort te zetten. De Europarlementariërs maakten er een prioriteit van om een dergelijke uitkomst te voorkomen.
Onderhandelingen over nieuwe Europese anti-corruptiewet op stoom
Corrupte ambtenaren zullen een zware klap te verduren krijgen, als het aan het Europees Parlement ligt. Er is echter nog heel wat werk aan de winkel om de Raad ervan te overtuigen dat corruptie hard moet worden aangepakt. Dat maakte rapporteur Raquel García Hermida-van der Walle (Renew, D66) vandaag duidelijk in de Commissie Justitie (LIBE) van het Europees Parlement, toen ze collega’s bijpraatte over de nieuwe anticorruptierichtlijn.
Geen copy-paste
De lidstaten wilden voor sancties en verjaringstermijnen dezelfde aanpak hanteren als in de onlangs aangenomen richtlijn inzake milieucriminaliteit. Maar volgens de rapporteur zijn illegale bomenkap en journalisten die vermoord worden omdat ze corruptie aan de kaak stelden, niet met elkaar te vergelijken: “De maatschappelijke impact en de manier waarop het vertrouwen in onze instellingen wordt ondermijnd, maken een andere aanpak noodzakelijk. Bovendien heeft corruptie vaak geen zichtbare slachtoffers en is het extreem moeilijk op te sporen. We kunnen niet zomaar kopiëren van eerdere instrumenten.”
Een andere kwestie is preventie. “Preventie wordt vaak genoemd als cruciaal in mijn gesprekken met overheidsinstanties, bedrijven en maatschappelijke organisaties. Elke daad van corruptie die wordt voorkomen, is een corruptiedelict dat niet hoeft te worden onderzocht en vervolgd”, aldus García Hermida-van der Walle. De rapporteur omschrijft het mandaat van het Parlement op het gebied van preventie als ‘behoorlijk uitbundig’. We zullen het juiste evenwicht moeten vinden”, vertelde ze de commissie, voordat ze erop wees hoe tevreden ze was met de goede sfeer van de onderhandelingen tot nu toe en de steun die het onderhandelingsteam en andere leden van het Europees Parlement hadden uitgesproken.
De onderhandelaars van de lidstaten, Europese Commissie en het Europees Parlement. • Image: Europees Parlement