Spreektekst begroting

Voorzitter,

Mijn vader was zijn hele leven werkzaam als journalist voor onder meer het Brabants Dagblad. In die hoedanigheid analyseerde en schreef hij over ontwikkelingen in de landbouw, over geschiedenis én over de lokale politiek. Van tijd tot tijd roerde hij zich in het publieke debat met een kritisch commentaar. Maar doorgaans bleef hij als journalist beschouwen en beschrijven zonder publiekelijk een politieke mening te verkondigen.

Toen ik rechten ging studeren en een bijbaantje op de sportredactie van de krant kreeg, werd me vaak gevraagd of ik ook journalist wilde worden. Mijn antwoord was steevast ontkennend, want ik wilde scherp mijn mening kunnen verkondigen en niet enkel te beschouwend zijn.

Vandaag de dag koester ik juist de momenten zoals bij dit begrotingsdebat om wat meer een algemene beschouwing te geven. Zonder overigens de aspiratie te hebben alsnog journalist te worden. En wees gerust, mijn politieke mening zal ik ook niet onder stoelen of banken steken.

Ik nodig u dan ook graag uit mij desgewenst te interrumperen, ook al is het mijn maidenspeech.

Voorzitter,

Voor ons ligt een begroting die beleidsarm is, maar het bestuursakkoord is rijk aan ideeën en ambities. De financiële uitwerking van het bestuursakkoord volgt komend voorjaar bij de Perspectiefnota. D66 kijkt uit naar die uitwerking, want de opgaven voor Brabant zijn groot en de financiële middelen zijn beperkt. Dus moeten er ook in financieel opzicht uiteindelijk keuzes worden gemaakt.

D66 beziet die keuzes vanuit de noodzaak om Brabant weer terug in balans te brengen: de natuur te herstellen, te zorgen voor schoon en voldoende water en de gezondheid van de Brabander te verbeteren.

De opgave voor herstel van de Brabantse natuur is dringend en dwingend.

Dringend, want we verliezen in een ongekend tempo aan biodiversiteit.
Dwingend, want door de slechte staat van de natuur zit Brabant voor een groot deel op slot. De uitstoot van stikstof terugdringen en het tegengaan van de verdroging van de natuur hebben wat ons betreft de hoogste prioriteit bij beleid én uitvoering.

We kijken uit naar de Brabantse Ontwikkelaanpak Stikstof 2.0. En we zien uit naar de aanpak om grondwateronttrekkingen te verminderen en om veel meer water vast te houden in de natte natuurparels die nu verdrogen. Laat 2024 een kantelpunt vormen.

Laten we de structurele achteruitgang en verdroging van de natuur komend jaar een halt toeroepen!

Vanuit die ambitie valt het te betreuren dat de Eerste Kamer het wetsvoorstel voor het ‘transitiefonds landelijk gebied en natuur’ controversieel heeft verklaard.

Dat betekent vertraging in de financiering van maatregelen die bijdragen aan de verduurzaming van de landbouw, het herstel van de natuur en het tijdig voldoen aan de Kaderrichtlijn water.

Ik stel GS graag daarom de volgende vraag: welke alternatieve bronnen van rijksfinanciering zijn er in beeld om toch tot bekostiging van maatregelen op korte termijn te komen?

Kan bijvoorbeeld het Deltafonds bepaalde maatregelen financieren?    

Voorzitter,

We streven naar drie gezonde levensjaren erbij voor elke Brabander in 2030.

D66 is tevreden dat gezondheid als een samenbindend thema dwars door alle beleidsprogramma’s in de begroting loopt. In afwachting van de uitwerking van het bestuursakkoord zijn er echter nog geen specifieke middelen in de begroting van 2024 voorzien.

De Provinciale Raad Gezondheid heeft deze week een uitstekend rapport uitgebracht onder de toepasselijke titel “Van Pact naar Impact”.

Er wordt onder meer gesteld dat de begrotingsprogramma’s met passende acties en maatregelen dienen aan te sluiten bij provinciale gezondheidsdoelstellingen. D66 zal bij de Perspectiefnota dan ook scherp kijken naar de benodigde financiële middelen om concrete gezondheidswinst te kunnen boeken. Bijvoorbeeld door de kwaliteit van lucht, water en bodem te verbeteren.

Voorzitter, naast een steeds gezondere leefomgeving zijn ook voldoende en hoogwaardige cultuur- en sportvoorzieningen essentieel voor Brabanders.

Het is daarom noodzakelijk dat deze voorzieningen meegroeien met de ruimtelijke, demografische en economische ontwikkeling van onze provincie.

We streven naar steden en dorpen die bruisen door een rijk verenigingsleven, ondernemerschap, cultuur en sport.

Cultuur verrijkt ons leven. Het beleidskader Levendig Brabant hebben wij als D66 dan ook van harte gesteund. Deze beleidsarme begroting maakt wel duidelijk dat we zonder aanvullende middelen onze ambities de komende jaren niet kunnen realiseren.

D66 wil structureel blijven investeren in cultuur. Zodat iedere Brabander zichzelf maximaal kan ontwikkelen.

Voorzitter, ik kom tot een afronding. D66 steunt deze beleidsarme begroting, vanuit het besef dat we nog het debat aangaan rond de Perspectiefnota over de inzet van de vrije begrotingsruimte.

Tot zover.