Sociaal en gezond

Daarom staan we pal voor de rechten van LHBTIQ+’ers. Wij vinden discriminatie, validisme, racisme en andere vormen van uitsluiting onaanvaardbaar. We zullen ons – in een tijd waarin tolerantie voor mensen die anders zijn dan jij afneemt – blijven inzetten voor gelijke rechten en vrijheden.

Gelukkig gaat het met heel veel mensen goed. Maar niet met iedereen. En dat is ook niet vanzelfsprekend. Soms lukt het niet, ondanks alle inzet. Je kunt ziek worden, overbelast raken, of zelfs (tijdelijk) de regie over je leven verliezen. Bijvoorbeeld omdat je moeite hebt met de snelheid van de samenleving, met taal (door laaggeletterdheid), of omdat je op achterstand staat door je achtergrond. Een scheiding, verlies van werk, schulden of psychische kwetsbaarheid kunnen je leven ingrijpend veranderen. Ook ouderdom of een chronische beperking vraagt soms om extra ondersteuning.
Niet iedereen heeft dezelfde kansen. D66 Zwolle vindt dat dit wél zou moeten. Daarom willen we drempels wegnemen voor mensen die het moeilijk hebben, zodat iedereen zich naar eigen wens kan ontwikkelen. D66 vindt het in dit kader ook belangrijk dat de taken die voortvloeien uit de ‘Werkagenda VN-verdrag Handicap 1 2025-2030’ worden uitgevoerd in Zwolle.

Want niemand kiest ervoor om in een kwetsbare positie te belanden. Iedereen streeft, binnen zijn of haar mogelijkheden, naar zelfstandigheid en een goed leven. En als dat niet lukt met hulp van het eigen netwerk, dan moet er ondersteuning zijn. Eerst vanuit de sociale basis en algemene voorzieningen. Pas als het niet anders kan, via professionele, individuele maatwerkvoorzieningen.

Voor D66 is het bieden van een vangnet een van de kerntaken van de overheid. Die ondersteuning moet menselijk zijn, betrouwbaar, en gebaseerd op vertrouwen. Vertrouwen in de intenties, het oplossend vermogen en de veerkracht van mensen. Bij die ondersteuning gaan we uit van de principes van ‘positieve gezondheid’ en ‘reablement’, oftewel focussen op zingeving, meedoen/ ontmoeten en cultuurbeleving. We letten dus op wat mensen (ondanks ziekte of kwetsbaarheid) wél kunnen. Ondersteuning is voor ons ook altijd gericht op herstel en het versterken van eigen mogelijkheden. Het doel is dat mensen het leven kunnen leiden dat ze willen en goed om kunnen gaan met de uitdagingen van het leven. Onze vrijwilligers zijn bijvoorbeeld bij het starten van inwonersinitiatieven, het voorkomen van eenzaamheid, vervoer of palliatief terminale zorg, onbetaalbaar. Dat geldt ook voor onze mantelzorgers en jonge mantelzorgers. We blijven hen koesteren en ondersteunen.

Een goede kwaliteit van leven begint bij het verkleinen en voorkomen van achterstanden. Preventie is daarbij de sleutel. Voorkomen is immers beter dan genezen. Preventie zorgt ervoor dat minder mensen ondersteuning nodig hebben. Het houdt zorg en ondersteuning betaalbaar en toegankelijk voor mensen die het echt nodig hebben.

Spelen, sporten en bewegen én gezonde leefstijl zijn daarbij essentieel. Het zijn krachtige middelen om gezondheid te versterken en mensen samen te brengen. Daarom wil D66 Zwolle investeren in speelplekken, sportvoorzieningen binnen en buiten en de toegankelijkheid van die voorzieningen verbeteren. Iedereen moet mee kunnen doen, ongeacht beperking of financiële situatie. Financiële drempels willen we verlagen. Ook dat is kansengelijkheid.

Omdat ruimte en middelen (geld en vrijwilligers) schaars zijn, willen we bestaande sportvoorzieningen beter benutten. Daarbij denken we aan dubbelgebruik van velden en kantines en aan openstelling buiten
verenigingsuren. Ook willen we bij de (her)ontwikkeling van wijken dat de fysieke leefomgeving zo wordt ingericht dat bewegen, sporten en ontmoeten vanzelfsprekend worden. Urban sports en ongeorganiseerde beweeginitiatieven verdienen daarbij net zoveel aandacht als traditionele sportclubs.

Naast preventie is het belangrijk om zorg en ondersteuning zo normaal mogelijk in te richten. In de Jeugdzorg kreeg bijvoorbeeld vroeger 1 op de 17 jongeren hulp. Nu is dat 1 op de 7. Dat is niet houdbaar. Daarbij, niet alles is zorg. Soms hoort een hulpvraag gewoon bij het opgroeien of opvoeden. Dit kan dit anders worden opgelost. Samen met ouders/verzorgers en het sociale netwerk.

D66 wil hier meer aandacht aan besteden en dat we dit meer als samenlevingsvraagstuk oppakken. Ook willen we dat aanbieders meer naar het normale leven gaan kijken. Van aanbieders die vooral verdienen aan dit soort hulpvragen nemen we de komende jaren dan ook afscheid.

Zo gewoon mogelijk betekent ook dat we innovaties en technologie inzetten waar dat kan. Een steunkous kan bijvoorbeeld eenvoudig zelf worden aangetrokken met een steunkousautomaat en het druppelen van de ogen kan eenvoudig met een druppelbril. Zo houden we het warme, menselijke contact beschikbaar waar het echt
nodig is en worden mensen minder afhankelijk van hulp. Het initiatiefvoorstel dat wij in 2025 hiervoor hebben ingediend moet ervoor zorgen dat technologie als een volwaardig middel wordt ingezet. De komende jaren zullen we dit verder vormgeven.

Zo gewoon mogelijk betekent voor D66 ook dat het welzijnswerk en onze professionele partners in de informele zorg – vrijwilligerswerk en mantelzorg – nog beter in positie komen. Zij zijn onmisbaar en cruciaal voor het voorkomen van achterstanden en het versterken van de sociale basis en de sociale netwerken van onze inwoners. Daarom verdienen zij een volwaardige plek aan tafel. Gezien de opgaven van de komende jaren, verdienen zij bovendien meer middelen en structurele borging. Op die manier wordt de sociale basis – met basisvoorzieningen – permanent versterkt. Buurt- en wijkcentra en voorzieningen als bibliotheken zouden daar wat ons betreft een belangrijkere rol in mogen spelen. Datzelfde geldt voor bewonersinitiatieven rond samenredzaamheid, zoals de voorzorgcirkels.

De zorg zelf is ook toe aan verandering. Door de dubbele vergrijzing neemt de vraag naar zorg en ondersteuning immers fors toe, terwijl het aantal beschikbare zorgverleners afneemt. Tegelijkertijd veranderen woonwensen en wet- en regelgeving, waardoor mensen langer zelfstandig wonen en eerder thuis herstellen. Hierdoor krijgen mantelzorgers en partners (in de sociale basis) te maken met meer (en langduriger) complexe hulpvragen. Tegelijkertijd moeten we met elkaar bespreken wat haalbaar is in de sociale basis om overbelasting en niet passende ondersteuning te voorkomen.

De levering van zorg komt dus onder druk te staan én verandert van vorm. We moeten de juiste zorg op de juiste plek organiseren. Vrijwilligers en mantelzorgers spelen daarbij een belangrijke rol. Hun inzet koesteren en faciliteren we. We doen dat door knellende regels op te lossen en de kennis van alle partners goed te benutten. En door de professionals achter de vrijwilligers en mantelzorgers goed te faciliteren. Verder willen we de inzet koppelen aan de arbeidsmarkt, zodat er ruimte is voor zorgtaken door goed werkgeverschap.

Ook kunnen data ons helpen bij de verandering in de zorg. Het door ons geïnitieerde dashboard Jeugdhulp is daar een goed voorbeeld van. D66 wil data beter gebruiken, zodat we gerichter beleid kunnen maken, de voortgang kunnen monitoren en bij kunnen sturen als dat nodig is.

Volgens D66 kan het vereenvoudigen en samenvoegen van regels helpen om betere oplossingen te vinden. Nadat het Rijk in 2015 taken heeft overgedragen aan gemeenten, zijn er meerdere wetten en regelingen gemaakt die gemeenten meer vrijheid geven om de ondersteuning aan hun inwoners vorm te geven. Maar doordat de focus teveel op rechtmatigheid heeft gelegen – heeft iemand wel recht op ondersteuning en maakt men er geen misbruik van – zijn er juist steeds meer regels gekomen. Die regels hebben alles vervolgens erg ingewikkeld gemaakt en staan goede oplossingen nu vaak in de weg. Daarbij botst landelijke wetgeving soms met lokale regels. We zagen hetzelfde bij woonoplossingen.

Ondersteunings-vragen zijn bovendien vaak ingewikkeld, omdat er meerdere problemen tegelijk spelen, zoals verslaving, schulden en jeugdzorg. D66 wil minder de nadruk leggen op regels en wantrouwen. Wij kiezen voor vertrouwen en ruimte. Zo moet de gemeente meer kunnen sturen op het doel van de wet en krijgen
professionals en vrijwilligersorganisaties meer ruimte voor maatwerk (en steun van hun organisatie). Op die manier krijgen inwoners duurzame oplossingen.

Deze werkwijze is al ingezet bij Zwolse inkomensregelingen en dat willen we uitbreiden. In Zwolle zijn namelijk veel mensen met problematische schulden. Vaak hebben zij daardoor te maken met een stapeling van problemen. D66 wil daarom veel meer werk maken van het schuldenvrij maken van onze inwoners. Daarmee willen we voorkomen dat armoede, sociale uitsluiting en beperkte kansen van generatie op generatie worden doorgegeven (generatiearmoede).

Integraal werken in het sociaal domein en sturen op de bedoeling vraagt om regie van de gemeente – en lef. Verandering raakt bestaande systemen, belangen en verdienmodellen. D66 wil het gesprek daarover aangaan. We willen dat sociale wijkteams zoveel mogelijk sturen op toegang tot algemene en collectieve voorzieningen. Door meer in de sociale basis te organiseren, blijven zorg en ondersteuning beschikbaar voor wie het nodig heeft. Met aanbieders werken we aan zorgvuldige verandering. We letten daarbij op meerjarige financiële zekerheid en op resultaten voor zorgvragers. D66 pleit daarbij voor het terugdringen van het aantal zorgaanbieders. Zo wordt persoonlijk en met vertrouwen, op basis van een langdurige samenwerking, innovatie mogelijk. Tegelijkertijd moeten we versnippering van aanbod voorkomen en slim samenwerken om te voorkomen dat we met elkaar hetzelfde wiel uitvinden.

Wij geloven in zorgzame gemeenschappen: buurten waar mensen nog meer naar elkaar omkijken en waar sterke schouders anderen ondersteunen; waar saamhorigheid, solidariteit en verbondenheid zijn – waarden waarmee Zwolle groot is geworden. Door gemeenschapszin te vergroten en door zorg organiseren vlak bij degenen voor wie dat nodig is, houden we de zorg en ondersteuning in onze stad toekomstbestendig.

Het hele programma lees je hier.