Democratie is een werkwoord: lessen uit mislukte fusie

Van de raadsvergadering zijn opnamen gemaakt:

Namens D66 Wijchen was de bijdrage van Kees van Galen in 1e termijn:
“Tijdens mijn betoog van 10 juni, waarin ik namens D66 reflecteerde op het mislukte fusietraject, kwam ik tot een aantal conclusies. Die gingen niet alleen over de fusie, maar ook over de politieke cultuur in Wijchen.
Wijchen is te weinig democratisch. Er is gebrek aan dualisme. Er is een ongezond overwicht van één partij en dat ondermijnt het democratische proces, het is zoals bleek een politiek valkuil. Het debat vindt te weinig plaats op de juiste plekken. De raad moet meer zelf durven kiezen, in plaats van te vaak kritiekloos het college te volgen. Het college moet de raad veel beter in stelling brengen. De conclusies zijn hard en die moeten we allemaal ter harte nemen.
Daartoe is bestuurlijke vernieuwing zeer noodzakelijk en dat betekent werken aan een ontwikkelagenda voor de lokale democratie. Dat is geen gemakkelijke opgave. Het is ook een opgave van raad en college samen. Maar niet alleen de democratische agenda is een grote opgave voor de komende tijd, daar horen ook de strategische visie en de regionale samenwerking bij. 
Daarom zou ik graag zien dat onze burgemeester, die voorzitter is van zowel het college als de raad, daarin een belangrijke leidende rol krijgt. Maak dat één van haar speerpunten, en laat de strategische beleidstop adviseren over de vorm waarin, bv met een stuurgroep onder haar leiding. De tijdelijkheid van haar functie en haar ervaringen elders kunnen in dit geval een voordeel zijn. Hoe democratisch is het dat D66, de partij van de gekozen burgemeester, kiest voor de burgemeester om haar in stelling te brengen om de democratie te verbeteren? Dan is er kennelijk in Wijchen echt wat aan de hand.“

Bij monde van Geert Gerrits was de zelfreflectie vanuit het college bedroevend, die was er vrijwel niet. “Het rapport is op wat punten na een goede evaluatie”, zei hij, “en we nemen de aanbevelingen over.” Maar vervolgens gingen hij niet in op de conclusies. Alsof het college daarin geen hoofdrolspeler was geweest. “Het college zou nu dezelfde keuzes hebben gemaakt”, aldus Gerrits, “eerst luisteren naar de inwoners, het draagvlak meten, en dan beslissen.” De enige zelfkritiek was dat het proces te snel was gegaan en dat het college eerder met de raad en de samenleving in debat had moeten gaan.

Op Wijchen Lokaal na, de ‘tegenpartij’ die blijk gaf het complotdenken te omarmen, lieten alle partijen weten de aanbevelingen te omarmen. Tegelijk stelden VVD en K8W nog steeds achter het gelopen proces te staan.
De analyse van D66 én vanuit de onderzoekers dat de raad veel eerder een principebesluit had moeten nemen en daarna een ontwerp voor een gefuseerde gemeente had moeten uitwerken en dáárover draagvlak had moeten meten, werd niet gedeeld, niet door VVD en K8W en niet door het college.
De suggestie dat er iets is met de politieke cultuur in Wijchen en dat het overwicht van één partij ongezond is voor de democratie wierp K8W ver van zich af. Dan snapte D66 niet hoe K8W intern werkte, was het verweer.
D66 riep de andere partijen en het college op om met de aanbevelingen wel echt aan de slag te gaan. “Anders is het een papieren tijger”, aldus Kees van Galen, “anders is het ‘we drinken een glas, doen een plas, en alles blijft zoals het was’ en daarvoor is dit onderwerp te belangrijk!
Uiteindelijk werd de beslisnota aangenomen met grote meerderheid van stemmen, tegen waren Wijchen Lokaal, raadslid Verbeeten van K8W en raadslid Bouwmans van de VVD.

De beslispunten zoals door de raad aangenomen: