En dat kwam nog eens boven op de medische effecten van de pandemie. De vele mensen die zijn overleden aan het virus. Het hartverscheurende verdriet voor hun nabestaanden. De mensen die voor hun leven vochten op de intensive care; de overlevenden met long covid. De verpleegkundigen en dokters die op hun tandvlees zich bijna allemaal kapot hebben gewerkt. Ik werkte in het ziekenhuis tijdens de eerste golf. We wisten niet wat ons overkwam. Protocollen konden in de prullenbak. De medische, sociale en psychische ellende was niet te overzien. De reden dat D66 in december 2020 akkoord ging met een harde lockdown was dan ook de verspreiding en vooral ook de onvoorspelbaarheid van het virus. En wat dit deed met ons als samenleving.
Toch gloorde er ook licht in de donkere dagen van de harde lockdown. De kracht van wetenschap en internationale samenwerking bracht de razendsnelle ontwikkeling van een wondermiddel. Vele vaccins tegen het virus werden tegelijk ontwikkeld. En in de loop van 2021 konden vaccins worden verstrekt aan alle Nederlanders die daarvoor wilden kiezen. Als bescherming voor zichzelf, voor hun naasten en daarmee voor de samenleving als geheel.
Voor D66 heeft altijd vooropgestaan dat er een balans moet zijn tussen zo veel mogelijk vrijheden voor zoveel mogelijk mensen en de bescherming van zoveel mogelijk mensen tegen het virus. Waarbij ouderen en mensen met een kwetsbare gezondheid nog altijd meer risico lopen en ook kerngezonde twintigers nog altijd long covid kunnen oplopen na een corona-infectie. Die balans was soms moeilijk te vinden. Ook buiten de Haagse arena. De verschillen van inzicht over politieke keuzes leverden felle debatten en maatschappelijke onrust op. De harde lockdown, die tot in het voorjaar zou duren, werd weliswaar door velen geaccepteerd, maar evengoed door velen gehaat. Wat we zeker weten, is dat de vaccinatiecampagne ongelooflijk belangrijk is geweest om uit de pandemie te komen. Ruim 85 procent van de Nederlanders heeft zich laten vaccineren. Een belangrijke stap, maar helaas niet het definitieve einde van het coronavirus. Nieuwe varianten en nieuwe golven zorgden en zorgen voortdurend voor een nieuwe politieke realiteit. In deze context is het debat soms te vaak over de makkelijke uitweg gegaan; over grote stappen snel thuis. Maar snel thuiskomen is een illusie. Het coronavirus verandert immers voortdurend – ook als we blijven vaccineren.
Terugkijkend vind ik het allerergst dat we weer in lockdown hebben moeten gaan, ondanks alle maatregelen. Dat de horeca weer dicht moest, dat bedrijven die net overeind krabbelden weer bij nul moesten beginnen. En natuurlijk het allerergste voor een D66‘er: dat de scholen weer dicht moesten. De vrijheid en ontwikkeling van ons allemaal is hiermee ernstig beperkt. Dat willen we nooit meer.
Dat is waarom middelen om de vrijheid te behouden politiek geoorloofd zijn. Mits die middelen duidelijk afgebakend en tijdelijk zijn. Het coronatoegangsbewijs, als bewijs van je vaccinatie – en daarmee vooraleerst van je eigen bescherming en daarnaast die van anderen – is effectief geweest in het stoppen van de verspreiding van het virus. 1 Zeker toen de nood in de zorg het hoogst was en de ‘lockdownmoeheid’ op haar dieptepunt. De realiteit is dat de zorg daardoor minder risico had om in te storten. Dat we de samenleving langer open hebben kunnen houden voor de mensen die zich laten vaccineren. Nieuwe varianten van een virus kunnen een ouder vaccin minder effectief maken. Nieuwe vaccinatierondes met voor de nieuwe virusvariant ontwikkelde vaccins zijn daarbij wel degelijk een oplossing. En ook het coronatoegangsbewijs kan effectief blijven. Niet met een variant die zich zo snel verspreidt als omikron, maar wellicht wel voor toekomstige varianten. 2
‘Als een nieuwe variant van het virus vraagt om opnieuw, tijdelijk, een toegangsbewijs in te voeren om de sluiting van scholen te voorkomen
en de zorg overeind te houden, dan is dat voor mij altijd een politieke optie
Door omikron lijkt de pandemie misschien aan haar einde, maar als er een nieuwe variant ontstaat, hoeft dat niet zo te zijn. We moeten voorbereid zijn op nieuwe pandemieën en de politieke keuzes waar we op dan voor zullen staan. Als een nieuwe variant van het virus vraagt om opnieuw, tijdelijk, een toegangsbewijs in te voeren om de sluiting van scholen te voorkomen en de zorg overeind te houden, dan is dat voor mij altijd een politieke optie
Voetnoten
1+2 | Zie het interview van onderzoekers van de TU Delft en UMC Utrecht in NRC Handelsblad, ‘De coronapas uitsluiten is: nooit meer zout strooien omdat het nu niet vriest’, 14 februari 2022. En NRC Handelsblad, Onderzoekers: handhaaf de coronapas met oog op toekomst, 15 februari 2022.
Wieke Paulusma is sinds april 2021 lid van de Tweede Kamer namens D66 en heeft corona in haar portefeuille.
