Verplicht op vakantie

Lees hier het pdf van dit artikel. Door Wouter Koolmees Als u deze column leest, is het hoogzomer. De Tweede Kamer is met reces en zelf ben ik op vakantie. Net als de meesten van u, denk ik. Va­kantie vieren doen we om bij te komen van onze drukke dagelijkse bezigheden en weer helemaal op te laden. Vakantie is goed voor de geestelijke en lichamelijke gezondheid van het individu en daarmee voor de samenleving als geheel. Daarom is wettelijk geregeld dat u vakantie opbouwt. En door de nieuwe regels die per 1 januari 2012 gelden, waarbij niet opgenomen vakantie-uren vervallen na zes maanden, worden dertigers aan het begin van hun carrière en 55+’ers met enorme verlofstuwmeren gestimuleerd om ook echt vakantie op te nemen. Van wettelijke regels en financiële prikkels tot Postbus 51-spotjes, op allerlei manieren probeert de overheid ons gewenst gedrag aan te leren – maar soms ook op te dringen. In dit rijtje past ook de oproep van de premier na het sluiten van het Sociaal Akkoord om allemaal ein-de-lijk eens po­sitief te worden. Als we allemaal een nieuw huis of een nieuwe auto zouden kopen, dan zouden we het Centraal Planbureau kunnen verslaan. Met z’n allen in een ‘groene waas’. Maar Rutte rijdt zelf, naar verluidt, nog steeds rond in zijn oude Saab. Het beoogde effect van de peptalk van onze pre­mier bleef uit. Volgens de meest recente inzichten van het CPB zal de Nederlandse economie ook dit jaar weer krimpen. Een belangrijk signaal. Mensen laten zich niet vanuit het Torentje aanpraten dat het weer beter gaat met de economie. Ze maken zich zorgen of hun studerende kinderen straks wel een baan krijgen. Ze maken zich zorgen over hun hypo­theekschuld. En ze maken zich zorgen over hun pensioen. Door de zwalkende koers van het ka­binet, van akkoord naar akkoord, weten mensen niet waar ze aan toe zijn. Ook geeft het kabinet zelf niet bepaald het goede voorbeeld als het erom gaat het huishoudboekje op orde te houden: het ene gat wordt met het andere gedicht. Ik vind het niet gek dat mensen in zo’n situatie zelf ook nog even afwachten met grote uitgaven en hun hand op de knip houden. Denk ik dan dat de overheid helemaal het men­selijk gedrag niet kan beïnvloeden? Nee, dat denk ik niet. Goede instrumenten – of het nu om financiële prikkels, voorlichting of regelgeving gaat – kunnen wel degelijk werken. Maar dat vraagt iets meer dan een vrijblijvende peptalk van de premier. De huidige zelfstandigenaftrek helpt zzp’ers op weg, accijnzen ontmoedigen het ge­bruik van ongezonde producten en er zijn cam­pagnes die wijzen op de gevaren van vuurwerk en de voortekenen van huiselijk geweld in je directe omgeving. En er zijn er nog wel meer die ik graag zou zien: een vergroening van het belastingstelsel kan bijdragen aan de noodzakelijke verduurza­ming van de Nederlandse economie. Een markt­conform salaris kan gekwalificeerde mensen overhalen in het onderwijs te komen werken. En met goede voorlichting kan ongezond leefgedrag worden afgeleerd. Dan is nu het moment om een einde te maken aan deze column, zodat ik me weer kan ontspannen. Waar deze vakantie natuurlijk voor bedoeld is.   Wouter Koolmees  is D66-Tweede Kamerlid.   Heeft dit artikel uw interesse gewekt? Klik hier voor meer info en abonnementen. – – Dit artikel verscheen in idee nr. 4 2013: Duwtjes in de goede richting, en is te vinden bij het onderwerp gedrag.