Sociaal-liberaal debat – Nederland moet meer vluchtelingen opnemen

Lees hier het pdf van dit artikel. De grote aantallen vluchtelingen die naar Europa komen, roepen veel discussie op over de opvang en verdeling van deze vluchtelingen. Moet Nederland meer vluchtelingen opnemen dan nu het geval is? En hebben we als welvarend land een grotere verantwoordelijkheid dan minder welvarende lidstaten? De voors en tegens vanuit sociaal-liberaal perspectief. Door Daniël Stuke

Voor

Het recht op geluk zoeken geldt voor iedereen

De vrijheid van het individu is het vertrekpunt van liberalen. Deze vrijheid gaat over grenzen heen; iedereen heeft het recht om zijn of haar geluk in vrijheid na te streven. Daarom mag het recht om vrij te migreren mensen nooit worden ontzegd. Daarnaast betekent ‘sociaal’ in sociaalliberalisme dat we ons verbonden voelen met anderen. Vanuit dit gevoel van lotsverbondenheid zouden wij mensen moeten helpen gebruik te maken van hun positieve vrijheid en hun geluk na te streven. Ook wanneer ze daarvoor ons land hebben uitgekozen.

Internationale problemen vragen om betrokkenheid

Een sociaal-liberaal treedt de wereld met een open, welwillende houding tegemoet. Dit betekent dat we ons betrokken voelen met de lotgevallen van anderen, en daar op constructieve wijze een rol in willen spelen. Deze rol ligt niet alleen in de regio: de conflicten in het Midden-Oosten zijn te complex om zomaar even op te lossen. Wel kunnen we dichter bij huis een bijdrage leveren en internationale betrokkenheid tonen, door de slachtoffers van deze conflicten op te vangen en met openheid en hulpvaardigheid te bejegenen.

Vluchtelingen zijn goed voor economische groei

Op de langere termijn zal de opname van extra vluchtelingen economische voordelen met zich meebrengen. Immigratie zorgt voor een instroom van nieuwe kennis en nieuwe ideeën, wat economische activiteit stimuleert. De vluchtelingen zijn bovendien veelal hoogopgeleid. Hun talenten kunnen worden benut, bijvoorbeeld om braindrain in de Nederlandse krimpregio’s tegen te gaan. Zo krijgen deze gebieden een beter toekomstperspectief.

Tegen

De vrijheid van vluchtelingen beperkt de vrijheid van onze burgers Een kernprincipe van het liberalisme is dat de vrijheid van de een ophoudt daar waar die de vrijheid van een ander beperkt. Als de komst van veel hoogopgeleide vluchtelingen in Nederland ervoor zorgt dat er een arbeidstekort ontstaat, dan gaat de vrijheid van geïmmigreerde vluchtelingen om hun geluk na te streven ten koste van de vrijheid en het geluk van de Nederlandse burgers die hier al wonen. De opname van vluchtelingen moet daarom beperkt blijven. Islamitische waarden botsen met een liberale maatschappij

De huidige vluchtelingenstroom komt voornamelijk uit islamitische landen, waar liberale kernwaarden als democratie en de vrijheid van ieder individu vaak van ondergeschikt belang zijn. Mensen uit deze landen en culturen hebben daarom tijd nodig om zich de liberale waarden eigen te maken. Dit betekent dat we niet te snel te veel vluchtelingen kunnen opnemen. Als dit verkeerd gebeurt, kan dit voor veel spanningen zorgen en kan een liberale maatschappij niet worden geborgd.

Solidariteit tussen Europese landen is nodig

De Europese Unie is gebouwd op gedeelde waarden. Het is dan ook belangrijk dat ieder land zijn verantwoordelijkheid neemt in het hoeden van deze waarden. Landen die zich verzetten tegen het opvangen van vluchtelingen of verhoudingsgewijs niet genoeg vluchtelingen opnemen, falen in het vervullen van hun morele plicht. Nederland moet zich sterk maken om deze landen kleur te laten bekennen, door de (extra) opvang van vluchtelingen niet van hen over te nemen. Zo wordt duidelijk wat de Europese Unie als waardengemeenschap nu eigenlijk waard is; welke landen oprecht zijn in hun inzet en welke haar slechts lippendienst bewijzen.

Wat is nu een typisch sociaal-liberaal standpunt of sociaal-liberaal beleid? Het sociaal-liberalisme is een stroming waarbij de vrijheid van het individu in samenhang met zijn sociale omgeving centraal staat.

Vanuit deze waarden zijn echter heel verschillende standpunten in te nemen over concrete maatschappelijke en politieke vraagstukken. Juist ook omdat sociaal-liberalen de wereld niet-dogmatisch tegemoet treden, maar ook de vraag stellen wat nu eigenlijk werkt. Is er dan geen enkel houvast? Zeker wel. Een vast debatpanel van de Idee draagt enkele mogelijke sociaal-liberale argumentaties aan.

Het debatpanel van de Idee bestaat uit Jorien Migchielsen, Bas Warmenhoven, Dirk-Jan van Vliet, Jeroen Candel, Shanna Haaker, Charles Battaglini, Matthieu van der Grinten, Evert Ruiter, Simone Kramer en Han van Nieuwaal.

Heeft dit artikel uw interesse gewekt? Klik hier voor meer info en abonnementen.

– – Dit artikel verscheen in idee nr. 4 2015: Algemeen belang en democratie, en is te vinden bij de onderwerpen debat en migratie.