Onze podcasts zijn ook te beluisteren via:

      

          Daarnaast ook nog via Transistor.fm of hier direct te downloaden! Heeft u genoten van deze podcasts? Om deze podcasts én onze andere activiteiten mogelijk te maken, kunnen we uw giften goed gebruiken! Klik op onderstaande button, of klik hier voor meer informatie over doneren aan de Mr. Hans van Mierlo Stichting. 

D66 ziet zich graag als dé onderwijspartij. De waarde van onderwijs wordt ook benadrukt in de meest recente publicaties van de Mr. Hans van Mierlostichting (over burgerschap, kansengelijkheid, meritocratie en robotisering). De oplossing voor veel van onze maatschappelijke problemen lijkt te vinden in beter onderwijs. Opvallend genoeg is er de afgelopen jaren vanuit de VMS niet gepubliceerd over de positie en betekenis van onderwijs zelf. Met deze idee komt daar eindelijk verandering in!

In deze idee staan nadrukkelijk geen snelle recepten voor beter onderwijs, en ook geen kritiek op huidige beleidsmaatregelen. Wij willen stil staan bij fundamentele vragen, zoals: wat verstaan wij onder onderwijs, welke rol speelt het in onze samenleving en welke functie zou het idealiter hebben?

De hele idee kan je hier vinden.Alle artikelen van de idee over onderwijs: Joost Röselaers – Voorwoord Waarom onderwijs? Interview Paul Krischner door Duane van Diest – ‘Onze scholen zijn nationale schatten. Koester ze!’ Gert Biesta – Wat voor samenleving heeft de school nodig? Maatschappelijke kansen Louise Elffers – Onderwijs als grote ongelijkmaker Henk Pijlman – Onderwijs als maatschappelijk ideaal Frank van Mil – Zie de basisschool als een mini-gemeenschap Martje van der Brug – Een gelijk speelveld voor alle schoolkinderen Roel Schooneveld – Gelijke kansen voor leerlingen – de terugkeer van de middenschool? Burgerlijke vorming Liesbeth Noordegraaf & Julien Kloeg – Maatschappelijk relevant onderwijs Siebren Miedema – Unieke, algemeen toegankelijke scholen in een monistisch onderwijsstelsel Gosse Vuijk – Uitsluitend Europa Olga Wessels – #FridaysForFuture – Wat is de toekomst van onze universiteit? Individuele ontwikkeling Hartger Wassink – Onderwijs dat vrij maakt Frank Assies – Docenten moeten uitdagen en inspireren Peter van der Voort – Investeer in volwassenenonderwijs! Wilma Kempinga & Tjeerd Wessel – Welkom in de wereld Economische ontwikkeling Jelle van Baardewijk – Waartoe is de hogeschool op aarde? Gertrud van Erp – Een andere kijk op de economische meerwaarde van onderwijs Ria van ‘t Klooster – Aan de slag met een leven lang ontwikkelen! Buiten het thema Mark van Ostraijen – De versimpeling van de valkuil Coen Brummer & Daniël Boomsma – Nieuwe sociale vraagstukken vragen juist om radicaal sociaal-liberalisme Sociaal-liberaal debat: Jaap Tielbeke & Maarten Meester – Een beter klimaat begint niet bij jezelf Joram Feitsma – De micromodernistische veren van de publieke gedragsveranderaar In reactie op ‘Wat is sociaal-liberalisme?’: Nadia Arsieni – Echt vrije individuen Remy Schuurmans – De legitimiteit van paternalisme bij voltooid leven Boekrecensie: Laura de Vries – De strijd om een nieuwe politiek-economische richting Sociaal-liberaal buiten de politiek: Herman Philipse – ‘Neem grote beslissingen op grond van wetenschappelijke kennis!’ Column: Jasper Zuure – Put your money where your mouth is!  idee 208 – 1: Onderwijs Cahier: Reflecties op onderwijs in tijden van Corona Onze podcasts zijn ook te beluisteren via:

      

          Daarnaast ook nog via Transistor.fm of hier direct te downloaden! Heeft u genoten van deze podcasts? Om deze podcasts én onze andere activiteiten mogelijk te maken, kunnen we uw giften goed gebruiken! Klik op onderstaande button, of klik hier voor meer informatie over doneren aan de Mr. Hans van Mierlo Stichting. 

Helaas hebben we moeten besluiten de Marchantlezing van Glen Weyl te verplaatsen. Deze zou plaatsvinden op 25 maart in TivoliVredenburg, Utrecht, maar met het oog op de recente ontwikkelingen rond het corona-virus kan de lezing op deze datum niet doorgaan. Dit besluit is ingegeven door het advies van het RIVM van 12 maart en door het feit dat Glen Weyl zou moeten reizen van en naar de Verenigde Staten. We vinden het erg jammer dat we deze keuze moeten maken, maar de gezondheid van bezoekers staat natuurlijk voorop. Op dit moment werken we hard aan het vinden van een nieuwe datum na de zomer. Hierover volgt zo snel mogelijk bericht. Bezoekers die al een ticket hebben gekocht, ontvangen op zeer korte termijn bericht van Tivoli over de mogelijkheid van restitutie zodra een nieuwe datum bekend is. Heb je vragen over dit bericht? Benader dan TivoliVredenburg (over tickets) of de Van Mierlo Stichting (voor overige vragen). Onze podcasts zijn ook te beluisteren via:

      

          Daarnaast ook nog via Transistor.fm of hier direct te downloaden! Heeft u genoten van deze podcasts? Om deze podcasts én onze andere activiteiten mogelijk te maken, kunnen we uw giften goed gebruiken! Klik op onderstaande button, of klik hier voor meer informatie over doneren aan de Mr. Hans van Mierlo Stichting. 

Zowel de Europese Unie zelf, als de context waarbinnen zij moet opereren, is de afgelopen jaren ingrijpend veranderd. Intern zien we nieuwe conflicten tussen noord en zuid over de economie; tussen oost en west over – onder meer – migratie, rechtsstaat en de positie ten opzichte van Rusland. Meerdere landen zien een opkomst van rechts-populistische regeringen die ook het debat binnen de Europese instituties doen veranderen. Extern zien we verschuivingen in het internationaal krachtenveld van China, Rusland en de Verenigde Staten. Ondertussen staat Europa voor enorme, wereldwijde kwesties, niet in de laatste plaats waar het gaat om klimaatverandering, migratie, sociale rechtvaardigheid en digitalisering. Tegen deze achtergrond lijkt het niet meer dan logisch dat de nieuwe, ambitieuze Europese Commissie van Ursula von der Leyen een conferentie over de toekomst van Europa wil organiseren, met Duitsland en Frankrijk in de driver’s seat. Vanaf het voorjaar van 2020 zal het gaan over de toekomstige koers van de EU. Welke prioriteiten moet de Europese Unie nastreven? En hoe zien de democratische processes en instituties van de Europese Unie er in de toekomst uit? Toch is het juist nu onduidelijk waar het liberale centrum in de Europese Unie eigenlijk staat. Voor de Europese verkiezingen van 2019 doopten de liberale fractie in het Europees Parlement en de Europese liberale partij zichzelf om tot Renew Europe, na een alliantie met de partij van de Franse president Macron. Maar een duidelijke, sociaal-liberale richting voor een inhoudelijk discussie over de Europese Unie bleef, vooralsnog, uit. En vooral tijdens Europese verkiezingen verzandt het debat over Europa en de Europese Unie zelfs in een bijna kinderlijk ‘welles / nietes’. Ben je niet voor ons, dan ben je tegen ons. In het project ‘Europa in een veranderende wereld’ vatten we de koe bij de horens. Wat zou de visie van sociaal-liberalen op dit nieuwe Europa moeten zijn? En welke nieuwe ideeën voor de toekomst van de Europese Unie kunnen we putten uit de sociaal-liberale filosofie?

1. In een eerste deel van het project zetten we een ‘probleemschets’ uiteen. Wat zijn de prangende vragen in de Europese Unie? We richten ons specifiek op het thema van democratische controle en inrichting;
2. In een tweede deel doen we een drietal deelonderzoeken, waarin we inhoudelijke prioriteiten voor de Europese Unie verbinden met sociaal-liberale ideeën over de democratische invulling daarvan. Eén deelonderzoek zal gaan over het Europees defensiebeleid, op de twee andere deelonderzoeken zitten we nog te broeden.
3. In een derde deel nemen we de stand van zaken op en maken we een vertaling naar de politiek. Welke visie kunnen sociaal-liberale partijen uitdragen over Europa? En hoe kunnen ze die zelf in de praktijk toepassen?

Contactpersoon: Afke Groen Onze podcasts zijn ook te beluisteren via:

      

          Daarnaast ook nog via Transistor.fm of hier direct te downloaden! Heeft u genoten van deze podcasts? Om deze podcasts én onze andere activiteiten mogelijk te maken, kunnen we uw giften goed gebruiken! Klik op onderstaande button, of klik hier voor meer informatie over doneren aan de Mr. Hans van Mierlo Stichting. 

Tonko van Leeuwen

VVD-voorman Joris Voorhoeve probeerde zijn partij in 1987 tot een nieuwe koers te bewegen. Op het partijcongres van de VVD op 16 maart in Haaren echode Voorhoeve de hervormingsliberalen van de oude vdb , de Radicale Bond en zelfs D66. Zijn partij zou een idealistische sociaal-liberale partij moeten worden. Uiteindelijk zou zijn poging weinig vruchtbaar blijken. In 1986 verkeerde de VVD in zwaar weer. De partij leverde een kwart van haar Tweede Kamerzetels in bij de verkiezingen dat jaar. Interne twist bleef bovendien niet binnenskamers. Hans Wiegel, destijds Commissaris van de Koning in Friesland, noemde de verhoudingen binnen de VVD zelfs ‘volkomen verziekt’. Na de verkiezingsnederlaag moest partijleider Ed Nijpels het veld ruimen. Het machtsvacuüm werd opgevuld door een nieuw tweekoppig leiderschap – Joris Voorhoeve als fractievoorzitter en Rudolf de Korte als vicepremier en minister van Economische Zaken. In de praktijk kwam het leiderschap vooral op de schouders van Voorhoeve te rusten. Aan de vooravond van de Provinciale Statenverkiezingen in 1987 zorgde Voorhoeve voor opschudding. Op de gure maandag van 16 maart, met sneeuw en hagelbuien, hield de VVD een laatste campagnebijeenkomst. In het Brabantse Haaren kwam men bijeen voor wat de laatste stuiptrekking van een campagne genoemd kan worden, die opnieuw tot een flink verlies zou leiden. Daar hield Voorhoeve een rede, waarin hij pleitte voor een sociaal-liberale VVD. ‘De VVD,’ betoogde hij, ‘heeft zich in het verleden ten onrechte wel eens in de hoek laten drukken van een partij die vooral voor beter gesitueerden opkwam.’ Met dat beeld moest afgerekend worden. ‘De VVD kan door een vernieuwend sociaal-liberaal idealisme onze maatschappij sterk helpen verbeteren,’ vervolgde hij. Er zou koers moeten worden gezet in de richting van een ‘ondogmatische, brede liberale volkspartij’. De speech bleef niet zonder gevolgen. In de pers werd de voorgestelde koerswijziging – de Volkskrant sprak zelfs spottend over ‘rooie Joris’ – in de eerste plaats gezien als een bevestiging van het politiek leiderschap van Voorhoeve. Vanuit de politiek kwamen verschillende reacties. D66-leider Hans van Mierlo, mogelijk met enige angst voor concurrentie, was allerminst gecharmeerd en noemde de uitspraken van Voorhoeve ‘buitengewoon halfslachtig en misleidend’ en vond het politieke midden op deze manier overbevolkt raken. PvdA-voorman Wim Kok reageerde afwachtend, maar erkende wel dat er rechts van het CDA ‘niet veel ruimte in de politiek’ was. Het liberalisme vond hij ‘traditioneel ook niet rechts’. Binnen de VVD kreeg Voerhoeve wel bijval. Klaas Groenveld, directeur van het wetenschappelijk bureau de Teldersstichting, was van mening dat conservatieve VVD’ers die zich niet konden vinden in deze middenkoers maar op zoek moesten naar een andere partij. nrc Handelsblad tekende een dag na de rede zelfs op dat men ‘blij’ reageerde tijdens de fractievergadering die ochtend. Voorhoeve zelf nuanceerde zijn stellingname weer enigszins, met de mededeling dat ‘wat ik gezegd heb is geen wending, geen trendbreuk. […] In die zin heb ik ook niks revolutionairs gezegd.’ Frank de Grave zou later de keus en voorkeur voor Voorhoeve uitleggen als een ‘anti-reactie’ op de periode-Nijpels. De ‘wijze van opereren’ – weloverwogen, degelijk, drie keer nadenken voor je wat doet – was iets dat de VVD-fractie nodig had volgens velen. Hij was ‘in alles het tegenovergestelde van wat er onder Nijpels was gebeurd’. Alhoewel Voorhoeve dus steun vond binnen de eigen partij, lukte het hem niet om een sociaal-liberaal accent te zetten. Zijn toespraak was voer voor oplaaiende discussies en speculaties over mogelijke samenwerking met de PvdA – zowel binnen als buiten de eigen gelederen (zie venster Het Des Indes-beraad als opmaat voor Paars). Eind maart kwam Voorhoeve zelf met een interne notitie waarin hij een verbod oplegde op het speculeren over samenwerking anders dan met het CDA. Voorhoeve trad af als fractievoorzitter in 1990 en gaf het stokje door aan Frits Bolkestein. Het was hem niet gelukt om de VVD om te buigen naar een meer sociaal-liberale koers. Wel hield hij zelf vast aan het gedachtegoed dat hij in zijn speech uiteen had gezet. In een interview in Liberaal Reveil in 2006 zette hij zijn opvatting van het liberalisme nog maar eens uiteen. Het klassieke liberalisme, betoogde hij, ‘legt zich toe op de vrijheden van het individu en concentreert zich op alles wat in het verdrag van de rechten van de mens staat op het punt van politieke en burgerlijke vrijheden’. Het sociaal-liberalisme gaat verder, zei Voorhoeve. Het neemt daar ‘de sociaal-economische en culturele vrijheden bij en erkent dus meer zorgplichten’. Voorhoeve zag echter geen tegenstelling tussen beide stromingen. Hij zag het klassieke liberalisme als iets dat in het verleden politieke strijd heeft gevoerd voor verworvenheden die nu wellicht vanzelfsprekend lijken. Het sociaal-liberalisme bouwt voort op die resultaten, maar erkent dat alleen de bevestiging daarvan tot onbeweeglijkheid leidt. In die zin is het modern en hedendaags. In 2009 werd Joris Voorhoeve lid van D66.