Ouders en hun eigen crèche
Lees hier het pdf van dit artikel.
Wat als je geen oma of buurvrouw hebt die op je kinderen kan passen, terwijl je toch behoefte hebt aan een kleine, intieme kinderopvang? Dan richt je een eigen crèche op. Samen met andere ouders. Martin Pikaart ondersteunt met zijn Stichting OOK Kinderopvang ouders die hun eigen ‘participatiecrèche’ oprichten.
Door Martin Pikaart.
Nieuwe verbindingen vanuit kinderopvang
In Utrecht bestaan al meer dan 35 jaar enkele zogeheten ‘(ouder)participatiecrèches’. Dit is een vorm van kinderopvang waarbij de ouders zelf verantwoordelijk zijn voor de organisatie en het daadwerkelijk opvangen van hun eigen kinderen in de leeftijd van 0 tot (meestal) 4 jaar. Deze vorm van kinderopvang is wettelijk erkend en voldoet aan alle kwaliteitseisen van de reguliere kinderopvang; inclusief goedgekeurde binnen- en buitenruimte, pedagogische beleidsplannen, verplichte EHBO diploma’s, controles door GGD en brandweer etc. De enige regel waar niet aan wordt voldaan is die dat de crècheleiding een relevante opleiding moet hebben. De filosofie achter de participatiecrèche is immers juist dat je dit doet op grond van je ouderschap en niet op grond van een papiertje.
Onderling vertrouwen
De crèches draaien op basis van vertrouwen tussen mensen: nieuwe ouders ‘draaien’ mee gedurende een proeftijd van drie maanden, waarin de nieuwe ouders kennis maken met de bestaande oudergroep en aan den lijve kunnen ervaren of het wat voor ze is. Hierna beslissen de nieuwe ouders of zij bij de crèche willen horen en of ze hun kinderen aan de al actieve ouders toe vertrouwen. Anderzijds beslist de crèche of ze aangenomen worden. Hierbij is er in wezen maar één relevant criterium: vertrouw ik mijn kinderen aan deze ouder toe of niet? De participatiecrèche is een ‘gewone’ crèche, maar heeft veel positieve neven ‘doelen’:
- Ouders leren van elkaar opvoeden. Opvoeden is een maatschappelijk uiterst waardevolle activiteit waar relatief weinig waardering voor is en die zich moeilijk middels onderricht laat aanleren. Op een participatiecrèche leren ouders op een natuurlijke manier van elkaar opvoeden. Als nieuwe ouder kom je immers in een bestaande groep, met ervaren ouders, met regels, afspraken en gewoontes.
- Ouders geven de opvoeding op de crèche zelf vorm. Hierdoor zijn ze ervan verzekerd dat de omgang nauw aansluit op wat ze zelf willen en gewend zijn, en dat hun eigen normen en waarden gehanteerd worden.
- Ouders verbinden zich met elkaar. Er ontstaan waardevolle sociale netwerken waarbinnen mensen gemakkelijker vragen over opvoeding stellen, bij elkaar aankloppen voor steun, mantelzorg, oppas of logeerpartijtjes en gezamenlijke activiteiten ontplooien. Omdat het netwerk vooral jonge ouders uit de directe omgeving verbindt in een gezamenlijk belang heeft dit belangrijke uitstralingseffecten voor de veiligheid en leefbaarheid van de wijk.
- Last but not least: de kosten zijn erg laag. De bulk van de kosten van reguliere kinderopvang zijn de personeelskosten, die vallen hier natuurlijk weg.