Met Hart & Hoofd

Lees hier het pdf van dit artikel. Door Johan Fretz Eindelijk konden de groene ballonnen uit baldadige euforie worden kapot getrapt. Vrijzinnig feestgedruis tot de vroege ochtend, de typerende bedachtzaamheid voor even over boord. De victorie was daar. Lang gewacht, toch gekomen. Wie de landkaartjes van Herman de Schermman bekeek, zag het echt: D(66)-Day anno 2014, de Democratische parachuutjes waren massaal op Nederlands grondgebied geland. De Groene Invasie was een feit, D66 was lokaal de grootste partij geworden. Hardnekkige roddels van een jaar geleden over Pechtold die burgemeester van Utrecht zou worden: Lachwekkende onzin. Waarom geen premier? Wat nou Paars iii? Groen i! Het dromen kon opeens beginnen. Hoe voelt dat nou? Jarenlang was je als D66-stemmer de verstandige, maar saaie Bob op feestjes: Met je redelijkheid, met je argumenten, met je genuanceerde bakkes. Mensen vonden je heel leuk en begripvol, maar niet zo stoer en aantrekkelijk. Meisjes zeiden: ‘Je bent als een broer voor me’. Eigenlijk waren zij ook D66’ers, dat stond zelfs op posters, maar ja: Zij hadden daar helemaal geen zin in. Toch kon je rekenen op vriendschappelijke schouderklopjes rekenen: Jij stemde op D66 en zij wisten ook wel dat iemand dat moest doen. Ze waren blij dat jij het deed. Tijdens de opmars de afgelopen maanden begon die houding te veranderen. Vooral linkse vrienden in de hoofdstad begonnen steeds venijniger uit de hoek te komen. ‘Jij bent dus blijkbaar toch niet zo sociaal als ik dacht, je bent een liberaal!’, riep een vriend me toe. Het woord ‘liberaal’ sprak hij uit alsof hij in werkelijkheid ‘proleet’ had gezegd. Wat was er nu veranderd? Wat was er gebeurd met al die mensen die vroeger zeiden: ‘Ik stem er zelf niet op, maar een prima keuze?’ Ik wist het antwoord natuurlijk wel. Die mensen vonden D66 alleen maar een prima keuze, totdat die prima keuze een daadwerkelijk bedreiging werd voor de hegemonie van hun eigen partijen. Aan de vooravond van de verkiezingen was ik bij een evenement in De Melkweg waar ik in een panel zat om zwevende kiezers over de streep te trekken. Het resultaat: Ik begon zelf weer te zweven. Een vrouw keek me vies aan en zei: ‘D66 is gewoon VVD!’ Toen ik vertelde dat ik ook bij de stemwijzer op D66 uitkwam, vroeg iemand spottend: ‘Heb je twintig keer Geen Mening ingevuld?’ Op verkiezingsdag bekroop me daarom plots het gevoel dat ik een vreselijke egocentrische hufter was als ik op D66 zou stemmen. Noem het mijn linkse erfzonde. Dat ik toch nog even zweefde, Twitterde ik toen. Niet veel later een persoonlijke reactie van … Pechtold. ‘Hou op met zweven, landen bij D66.’ Het was natuurlijk geen Chinees bevel, er dreigde voor mij geen verbanning naar een isoleercel in Kunming, maar ik besefte dat ik helemaal niet hoefde te twijfelen. Ik was een D66’er, altijd al geweest. Te midden van de terechte ophef over het bedroevende en duistere geschreeuw in café De Tijd bij het PVV-feestje, putte ik de dagen na de verkiezingen hoop uit het feit dat D66 zo groots won. Zowaar, daar waar de zelf gezworen liberalen van de VVD en de sociale hoeders van de PvdA hun dogma’s maar moeizaam loslaten, is het verhaal van D66 weer echt doorgebroken. Het momentum is daar. Zoekend naar de balans tussen sociaaldemocratische en liberale elementen, gedreven door idealisme in plaats van door ideologie, bevlogen in het woord, genuanceerd in daad. En er was nog iets. Toen ik de beelden zag van die jongens en meisjes van mijn eigen leeftijd die groenen ballonnen euforisch kapot trapten, dacht ik: Kijk, dat zit er dus gelukkig ook in … Romantiek en rebellie, naast al die hoofdelijke redelijkheid. Indien dat omarmd wordt, is het einde van de opmars nog lang niet in zicht. Een nieuwe slogan? Nooit meer die saaie lul op het feest, nooit meer ‘als een broer voor me’, het is tijd voor Groen I hup: Op naar het Torentje!   Johan Fretz is schrijver en cabaretier.   Heeft dit artikel uw interesse gewekt? Klik hier voor meer info en abonnementen. – – Dit artikel verscheen in idee nr. 2 2014: Follow the leader, leader, en is te vinden bij het onderwerp lokale en regionale politiek.