Marchantlezing 2012: Pankaj Ghemawat
World 3.0 - Rethinking Globalization
Op dinsdag 18 december sprak de gerenommeerde econoom en professor aan de IESE Business School te Barcelona, Pankaj Ghemawat, de Marchantlezing 2012 uit. Professor Ghemawat staat bekend vanwege zijn vernieuwende en verhelderende interpretatie van globalisering.
Globalisering wordt door velen afgedaan als een tot in den treuren besproken onderwerp. Onderlinge integratie wordt gepresenteerd als een feit, als een niet te stuiten kracht die geografische grenzen, ruimtelijke en tijdelijke afstanden, en nationale identiteiten met alle daarbij behorende lokale culturele verschillen uiteindelijk volledig zal doen vervagen. Ghemawat is echter niet uitgegaan van de algemene opvatting over globalisering, maar heeft talloze onderzoeken uitgevoerd om te kijken hoe geglobaliseerd we daadwerkelijk zijn. En de feiten vertellen ons dat we nog lang niet zo onderling verbonden zijn als we denken.
We leven niet langer in een wereld 1.0, een wereld van natiestaten met duidelijk getrokken grenzen. Maar van een volledig geïntegreerde wereld 2.0, waarin grenzen er niet langer toe doen, is nog lang geen sprake. Daarom introduceert Ghemawat het begrip wereld 3.0. Deze term beschrijft een wereld waarin grenzen wel degelijk van belang zijn en lokale verschillen worden gerespecteerd, maar waarin mensen ook open staan voor andere dingen, mensen en gedachten, voor de wereld buiten de bekende grenzen. In wereld 3.0 wordt de ruimte benut die er is voor grensoverschrijdende integratie en onderlinge verbondenheid.
De belangrijkste boodschap die in de lezing van Ghemawat dan ook naar voren kwam, is dat globalizering een keuze is. Globalisering is nog lang geen feit, en is geen zelfwerkzame kracht die geen bevordering behoeft. Ghemawat ziet hier een rol voor overheden en politieke organisaties weggelegd. Beleidsmakers hebben namelijk wel degelijk invloed op het realiseren en bevorderen van globalisering en verdere onderlinge integratie. Mits aan de juiste regulering onderworpen, kan globalisering leiden tot niet alleen economische, maar ook culturele, militaire en politieke voordelen. Ghemawat heeft deze ideeën verwoord in zijn boek World 3.0. Bent u geïnteresseerd in een exemplaar van dit boek? Vraag deze dan aan door een mail te sturen naar: [email protected].
Frank van Mil, oud-wetenschappelijk directeur van de Van Mierlo Stichting, meent dat de grote verdienste van Ghemawat is, dat hij de onjuistheid van de gangbare definitie van het concept globalisering aantoont en er een rijke en genuanceerde interpretatie voor in de plaats stelt. Ghemawat’s combinatie van regulatie en openheid, van lokale aandacht en globale interesse doet recht aan de complexiteit van het begrip. Door hem een Nederlands podium te bieden, hoopte de Van Mierlo Stichting D66’ers, en sociaal-liberalen in het algemeen, een analytisch kader én een gedegen woordenschat te bieden om constructief na te denken over globalisering.
De Marchantlezing is vernoemd naar Hendrik Pieter Marchant (1869-1954). Hij was fractievoorzitter en mede-oprichter van de Vrijzinnig-Democratische Bond (VDB). In 1933 trad hij toe tot het kabinet-Colijn als minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen. Hij stond bekend om zijn vlijmscherpe, geestige en heldere betogen.